17 Οκτωβρίου: Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας

Στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και με το παγκόσμιο εισόδημα υψηλότερο από ποτέ στην ιστορία, πάνω από 800 εκατομμύρια συνάνθρωποί μας σήμερα ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, με κάτω από 3 δολάρια την ημέρα. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει θεσπίσει την 17η Οκτωβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας ως υπενθύμιση για την ανάγκη καταπολέμησής της σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στα πλαίσια αυτά η φτώχεια γίνεται κατανοητή ως κοινωνικό φαινόμενο, ως απόρροια των παγκόσμιων ανισοτήτων που επιτρέπουν στην φτωχότερη χώρα του κόσμου να έχει ετήσιο κατά κεφαλή  εισόδημα 251 δολάρια και στην πλουσιότερη 131.000 δολάρια, και τελικά όχι ως κάτι αναπόφευκτο, αλλά ως αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών που οφείλουν να αλλάξουν.

Ακόμα και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη, το φαινόμενο της φτώχιας δεν έχει εξαλειφθεί. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία,  το 2024, 93,3 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (το 21% του συνολικού πληθυσμού) ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Στη χώρα μας το ποσοστό φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού εκτινάχθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας και παρόλο που βρίσκεται σε καθοδική πορεία, τα περιθώρια βελτίωσης είναι μεγάλα. Η οικονομική ανάπτυξη από μόνη της δεν αρκεί, αν τα οφέλη της δε διαχέονται επαρκώς στους πιο ευάλωτους, όπως δείχνει και η εμπειρία άλλων χωρών. Επιπλέον, η ηλικιακή σύνθεση των φτωχών μας απασχολεί ιδιαίτερα. Το γεγονός ότι στην Ελλάδα τα παιδιά κάτω των 18 ετών αντιμετωπίζουν από την οικονομική κρίση και μετά υψηλότερη φτώχεια σε σχέση με άλλες ηλικιακές ομάδες, υπογραμμίζει την κρίσιμη σημασία πολιτικών στήριξης των οικογενειών. Η διασφάλιση του σεβασμού και της αποτελεσματικής στήριξης των οικογενειών αποτελεί ακριβώς και την κύρια εστίαση του ΟΗΕ το 2025 για τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας.

Το ενδιαφέρον του ΕΚΠΑ και των δημόσιων πανεπιστημίων εν γένει για την εξάλειψη της φτώχειας δεν είναι μόνο θεωρητικό. Οι ίσες ευκαιρίες για μάθηση αποτελούν διάδρομο εξόδου από τη φτώχεια και η προσφορά ποιοτικής δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης στον τεχνολογικά επιταχυνόμενο κόσμο μας είναι ακρογωνιαίος λίθος για την αντιμετώπιση της φτώχειας. Η προσφορά αυτή αποτελεί ηθική δέσμευση της πανεπιστημιακής μας κοινότητας απέναντι στην κοινωνία και στις νέες γενιές.