Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 12 και 13 Μαρτίου 2024 το 4ο Διεθνές Συνέδριο Θρησκευτικής Διπλωματίας, στην Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (Λ.Α.Ε.Δ.), στην Αθήνα, με θέμα: «Η Γεωπολιτική των Ορθόδοξων Πατριαρχείων της Μέσης Ανατολής. Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια, Ιεροσόλυμα», με την συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών και προσωπικοτήτων.
Το συνέδριο διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων σε συνεργασία με το Εργαστήριο «Εκκλησία και Πολιτισμός» της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και την υποστήριξη της Αιγέας ΑΜΚΕ, του περιοδικού Policy Journal (www.policyjournal.gr) και του ιστότοπου Orthodox Times (www.orthodoxtimes.gr).
Κατά την κήρυξη της Έναρξης Εργασιών Συνεδρίου αναγνώσθηκε ο Χαιρετισμός της Α.Π.Θ. του Οικουμενικού Πατριάρχη και Αρχιεπισκόπου Νέας Ρώμης, κ.κ. Βαρθολομαίου. Ο Χαιρετισμός του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, εκπροσωπούμενου από τον Υφυπουργό Εξωτερικών, κ. Γεώργιο Κώτσηρα και ο Χαιρετισμός του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ.κ. Ιερωνύμου Β ́, εκπροσωπούμενου από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Θεσπιών, κ. Παύλο.
Εκ μέρους του Ε.Κ.Π.Α., τον χαιρετισμό που Πρύτανη κ. Γεράσιμου Σιάσου, ανέγνωσε ο Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών και μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης κ. Δημήτριος Καινούργιος. Επίσης, συμμετείχαν ως εισηγητές η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής του Τμήματος Θεολογίας κ. Βασιλική Σταθοκώστα και ο Επίκουρος Καθηγητής Πανοσ. Αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας του ομώνυμου Τμήματος.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Συνεδρίου είχε ως εξής:
12 Μαρτίου 2023
ΩΡΑ14:00 : Έναρξη του Συνεδρίου.
- Κήρυξη Έναρξης Εργασιών Συνεδρίου από τον Πρόεδρο του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων, Εκδότη του Policy Journal, Λουκά Γ. Κατσώνη.
- Χαιρετισμός της Α.Π.Θ. του Οικουμενικού Πατριάρχη και Αρχιεπισκόπου Νέας Ρώμης, κ.κ. Βαρθολομαίου (αναγνώσθηκε από τον Λ.Γ. Κατσώνη).
- Χαιρετισμός του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, εκπροσωπούμενου από τον Υφυπουργό Εξωτερικών, κ. Γεώργιο Κώτσηρα.
- Χαιρετισμός του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ.κ. Ιερωνύμου Β ́ (αναγνώσθηκε από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Θεσπιών, Παύλο)
- Χαιρετισμός από τον Καθηγητή Δημήτριο Καινούργιο εκ μέρους του Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητή Γεράσιμου Σιάσου.
ΩΡΑ 14:30
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Γεώργιος Τσούνης, Πρέσβυς των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα.
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ: Mariah Mercer, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Γραφείου Διεθνούς Θρησκευτικής Ελευθερίας του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
ΩΡΑ 15:00-16:00
Η Συμβολή των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Οικοδόμηση της Ειρήνης. [Συντονιστής: Θεόδωρος Θεοδώρου, Πρέσβυς ε.τ.].
- Ο Πατριάρχης της Αγίας Πόλεως Ιεροσολύμων και πάσης Παλαιστίνης, Συρίας, Αραβίας, πέραν του Ιορδάνη, Κανά της Γαλιλαίας και της Αγίας Σιών, Θεόφιλος Γ ́.
- π. Roberto Cherubini, St. Egidio.
- Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας, Επ. Καθηγητής, Τμήματος Θεολογίας Ε.Κ.Π.Α.
ΩΡΑ 16:15-17:15
Ανάπτυξη και Βιωσιμότητα στο πλαίσιο των Τριών Πατριαρχείων. [Συντονιστής: Θεόδωρος Θεοδώρου, Πρέσβυς ε.τ.].
- Αρχιμανδρίτης Meletius Shattahi Γενικός Διευθυντής, GOPA-DERD Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας, Ανάπτυξης και Οικουμενικών Σχέσεων.
- Khuloud Daibes (ε.α.), Ίδρυμα Ανάπτυξης της Βηθλεέμ.
ΩΡΑ 17:15-18:15
Μετανάστευση με Θρησκευτικό Πρόσημο στη Μέση Ανατολή [Συντονιστής: Αντώνιος Πλατιάς, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων].
- Σοφία Βούλτεψη, Υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής.
- Αρχιμανδρίτης Hovhannes Saghdjian, Αναπληρωτής Μητροπολίτης Ορθοδόξων Αρμενίων στην Ελλάδα.
- Elizabeth Kassinis, Executive Manager, CARITAS Cyprus, former US Embassy Cyprus, Political Affairs & Bicommunal.
ΩΡΑ 18:15-18:30 Coffee Break
ΩΡΑ 18:30-19:30
Διαχριστιανικές και Ορθόδοξες Σχέσεις. [Συντονιστής: Μενέλαος Τασιόπουλος, Δημοσιογράφος].
- Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, Θεόδωρος Β ́.
- Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, Σεβασμιώτατος κ. Γεώργιος Βλαδίμηρου.
- Βασιλική Σταθοκώστα, Καθηγήτρια Θεολογίας, Ε.Κ.Π.Α.
- Ιωάννης Κωτούλας, Διδάκτωρ Ιστορίας και Γεωπολιτικής Ε.Κ.Π.Α, «Η ρωσική διείσδυση στην Αίγυπτο».
13 Μαρτίου 2024
ΩΡΑ 15:00-16:00
Διαθρησκειακές Σχέσεις στη Μέση Ανατολή: [Συντονίστρια: Δρ. Elizabeth H. Prodromou, Boston College, International Studies· και, Atlantic Council, Eurasia Center].
- Ο Πατριάρχης Αντιοχείας, Συρίας, Αραβίας, Κιλικίας, Ιβηρίας και Μεσοποταμίας και πάσης Ανατολής, Ιωάννης Α ́.*
- Noam Katz, Πρέσβυς του Ισραήλ στην Αθήνα.
- Κόπτης Ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος Λονδίνου Άγγελος.
- Μητροπολίτης Καμερούν Γρηγόριος.
- Eman Al-Zeyoudi, Επιτετραμμένη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Ελλάδα.
ΩΡΑ 16:00-16:30
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Άγγελος Συρίγος, μέλος της Βουλής των Ελλήνων, π. Υφυπουργός.
ΩΡΑ 16:45-17:45
Διπλωματία Βασισμένη στην Πίστη στη Μέση Ανατολή. [Συντονιστής: Λουκάς Γ. Κατσώνης, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων].
- Γιάννης Αμανατίδης, π. Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, π. Υφυπουργός.–Θεόδωρος Θεοδώρου, Πρέσβυς ε.τ.
- Χρήστος Αραμπατζής, Καθηγητής Θεολογίας, ΑΠΘ.
ΩΡΑ 18:00-19:00
Γεωπολιτικές συνιστώσες. [Συντονιστής: Λουκάς Γ. Κατσώνης, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων].
- Κώστας Υφαντής, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Πάντειο Πανεπιστήμιο.
- Θεόδωρος Τσακίρης, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
- Μιχάλης Θεοδοσιάδης, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Kurdistan Hewlers.
Λήξη Εργασιών: 19:10
Ολοκλήρωση του Συνεδρίου
Λουκάς Γ. Κατσώνης, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων.
Ο χαιρετισμός του Πρύτανη του Ε.Κ.Π.Α., Καθηγητή κ. Γεράσιμου Σιάσου:
«Εκ μέρους των Πρυτανικών Αρχών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση σας να απευθύνω χαιρετισμό στο Διεθνές Συνέδριο Θρησκευτικής Διπλωματίας, με θέμα: «Η Γεωπολιτική των Ορθόδοξων Πατριαρχείων της Μέσης Ανατολής. Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια, Ιεροσόλυμα» που διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων σε συνεργασία με το Εργαστήριο «Εκκλησία και Πολιτισμός» της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία της Μέσης Ανατολής με πυρηνικό στοιχείο την πνευματική και συμβολική τους διάσταση αποτελούν τα προκεχωρημένα φυλάκια της Ορθοδοξίας σε μια ιδιαίτερη γεωπολιτικά περιοχή.
Στην διάρκεια της μακραίωνης παρουσίας τους υπήρξαν εκτός από θεματοφύλακες της Ορθοδοξίας και σημαντικοί μάρτυρες της Ιστορίας σε περιόδους ειρήνης αλλά και σε περιόδους ταραχών και πολεμικών συγκρούσεων.
Το παρόν συνέδριο έρχεται να αναδείξει την διεθνή ακτινοβολία των Ορθόδοξων Πατριαρχείων στη Μέση Ανατολή σε μια εποχή έντονων περιφερειακών εντάσεων. Η υψηλή εκπροσώπηση εκ μέρους των εισηγητών έρχεται να τονίσει την αξία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην διεθνή κοινότητα ως παράγοντα οικοδόμησης της ειρήνης μέσα από τον διαχριστιανικό και διαθρησκειακό διάλογο και μέσα από πλήθος πρωτοβουλιών και συνεργασιών με διεθνείς οργανισμούς.
Η Ορθοδοξία στη Μέση Ανατολή βρίσκεται αντιμέτωπη με ποικίλες προκλήσεις και με άξονα την παράδοση της Εκκλησίας στηρίζει την αξία της θρησκευτικής ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανθρώπινης ζωής και της αξιοπρέπειας. Είναι πάντοτε παρούσα με την ανάληψη ανθρωπιστικών δράσεων για την ανακούφιση των μεταναστών και των προσφύγων και παράλληλα στηρίζει την παιδεία και τον πολιτισμό μεταφέροντας το μήνυμα της αγάπης αυτούσιο και καθαρό προς κάθε κατεύθυνση.
Είναι βέβαιο ότι η πολιτισμική και πνευματική ισχύς που εκπέμπουν τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία της Μέσης Ανατολή ως λίκνα της ανθρωπιάς, της ελπίδας και της ανάτασης προς το θείο θα εξακολουθεί να εμπνέει, να στηρίζει τους ορθόδοξους πληθυσμούς και να ενισχύει την πολιτική της ασφάλειας στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων με βάση τη μαρτυρία της Ορθοδοξίας.
Κυρίες και κύριοι, εκ μέρους των Πρυτανικών Αρχών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον Πρόεδρο της Διοικούσας επιτροπής του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων, κ. Λουκά Κατσώνη και τον διευθυντή του Εργαστηρίου «Εκκλησία και Πολιτισμός» της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρχιμανδρίτη Αρίσταρχο-Βασίλειο Γκρέκα για την αξιέπαινη αυτή προσπάθεια που διενεργούν, καθώς και όλους τους εκλεκτούς προσκεκλημένους που παρίστανται και συμμετέχουν.
Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιο Αθηνών δείχνει διαχρονικά ενδιαφέρον για την περιοχή της Μέσης Ανατολής σε επιστημονικό επίπεδο, συμβάλλει με τις δράσεις της για την έρευνα και την προβολή των Εκκλησιαστικών θεσμών σε θέματα που αφορούν την θεολογία, την ιστορία, τον πολιτισμό και τον ανθρωπισμό και είναι ανοικτή σε περαιτέρω συνεργασίες.Καταθέτοντας τη διαβεβαίωση ότι οι Πρυτανικές αρχές θα είναι δίπλα σας με κάθε δυνατό μέσο για τη διευκόλυνση και την περαιτέρω ανάπτυξη του έργου σας, εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου!».
Διαδικτυακοί σύνδεσμοι παρακολούθησης της πρώτης και της δεύτερης ημέρας του Συνεδρίου.