Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και την Έφη Φουσέκη για όλα τα νεότερα δεδομένα για την παραλλαγή Όμικρον, την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, αλλά και για τους τρόπους προφύλαξης και μείωσης της διασποράς της, ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων. Ο εμβολιασμός και η τήρηση των ατομικών μέτρων προστασίας είναι η ασπίδα μας απέναντι και στην παραλλαγή Όμικρον, αναφέρει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ, προτείνοντας επιπλέον, την διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου πριν από τις εορταστικές συναθροίσεις μας, ακόμα και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα.
Στην συνέχεια, χαρακτήρισε “πολύ υψηλό” παγκόσμιο κίνδυνο την παραλλαγή Όμικρον του SARS-CoV-2, προκαλώντας συναγερμό. Αναμένεται αρχές του 2022, σύμφωνα με τους ειδικούς να είναι κυρίαρχη, καθώς είναι 70 φορές πιο μεταδοτική από τη Δέλτα, η οποία είναι 100 φορές πιο μεταδοτική από την μετάλλαξη Άλφα.
Σε ερώτηση αν θα επιστρέψουμε σε περιορισμούς, όπως στο αρχικό στάδιο της πανδημίας ο κ. Δημόπουλος αναφέρει ότι μετά από δύο χρόνια υπάρχει και η γνώση και τα όπλα, εμβόλια και εγκεκριμένα φάρμακα, για την αντιμετώπιση της λοίμωξης covid-19. “Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι οι περιορισμοί που είχαμε ζήσει στο αρχικό στάδιο της πανδημίας δεν προβλέπεται να επιστρέφουν. Με βάση την πρόοδο που έχει σημειωθεί ίσως μπορούμε να πούμε ότι το τέλος της πανδημίας είναι πλέον ένα χειροπιαστό σενάριο ίσως και μέσα στην ερχόμενη χρονιά”.
Τα νεότερα δεδομένα για την Όμικρον – Αύξηση των διαγνώσεων μέσα στους επόμενους 2-3 μήνες
“Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η ταχύτητα εξάπλωσης της παραλλαγής Όμικρον θα οδηγήσει σε αύξηση των διαγνώσεων μέσα στους επόμενους 2-3 μήνες σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτό που όμως δεν είναι ξεκάθαρο, και είναι το πιο σημαντικό, είναι ποια θα είναι η πίεση που θα ασκήσει το στέλεχος Όμικρον στα συστήματα υγείας. Tρεις παράγοντες θα διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο και θα προσδιορίσουν τον αντίκτυπο της νέας παραλλαγής στην παγκόσμια κοινότητα: 1) η νοσηρότητα-θνητότητα του στελέχους στον ανεμβολίαστο πληθυσμό, 2) η αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι του στελέχους Όμικρον μετά από 2 ή 3 δόσεις, και 3) η βαρύτητα της επαναλοίμωξης. Διεθνείς επιστημονικές προσπάθειες βρίσκονται σε εξέλιξη προκειμένου να γίνουν ασφαλείς εκτιμήσεις στους τρεις αυτούς άξονες”, αναφέρει ο κ. Δημόπουλος.
Αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων συνεπάγεται και αύξηση των νοσηλευόμενων
“Είναι γεγονός ότι ακόμα και αν ο παράγοντας «βαρύτητα λοίμωξης» παραμείνει σταθερός, η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων συνεπάγεται και αύξηση του απόλυτου αριθμού των νοσηλευόμενων λόγω COVID-19 και επιπλέον επιβάρυνση στο σύστημα υγείας. Όσον αφορά τη νοσηρότητα-θνητότητα της Όμικρον τα πρώτα πρώιμα στοιχεία δείχνουν προφίλ μειωμένης βαρύτητας της νόσου σε σχέση με το στέλεχος Δέλτα. Όσοι πέρασαν πρόσφατα τη λοίμωξη με Δέλτα (π.χ. εντός των τελευταίων 1-2 μηνών) θα έχουν σχετικά καλή αντοχή σε νέα λοίμωξη με Όμικρον, αλλά την υψηλότερη αντοχή αναμένουμε σε αυτούς που έχουν εμβολιασθεί και έχουν νοσήσει στο παρελθόν. Σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων το σημαντικό στοιχείο είναι η πρόληψη της νοσηρότητας-θνητότητας η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό αν έχει γίνει η ενισχυτική δόση. Συνολικά, η εκτίμηση της βαρύτητας στα συστήματα υγείας είναι σχετικά δύσκολο να εκτιμηθεί καθότι πρόκειται για ένα πολυπαραγοντικό σύστημα”, υπογραμμίζει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ.
Ας μην ξεχνάμε να παραμείνουμε ασφαλείς
Υπό το πρίσμα της αύξησης των κρουσμάτων COVID-19 που οφείλονται στο στέλεχος Όμικρον οι χώρες λαμβάνουν μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της Όμικρον. Στη χώρα μας, ανακοινώθηκε η υποχρέωση διενέργειας διαγνωστικού ελέγχου για COVID-19 εντός 72 ωρών για PCR test ή rapid test 24 ωρών για όσους εισέρχονται στην Ελλάδα από το εξωτερικό ανεξάρτητα από την εμβολιαστική τους κατάσταση.Το μέτρο θα ισχύσει από την ερχόμενη Κυριακή 19 Δεκεμβρίου, έως και τις 10 Ιανουαρίου.
Προβληματισμό όμως στους επιστήμονες, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Δημόπουλος προκαλούν οι συναθροίσεις που μπορεί να αποτελέσουν εστίες διασποράς της COVID-19, ενόψει των εορτών.
“Ας μη ξεχνάμε να παραμείνουμε ασφαλείς”, υπογραμμίζει. “Εμβολιαζόμαστε και με την αναμνηστική δόση του εμβολίου έναντι της COVID-19, χρησιμοποιούμε σωστά μάσκα προσώπου σε πολυσύχναστους κοινόχρηστους χώρους και προβαίνουμε άμεσα σε διαγνωστικό έλεγχο για COVID-19 επί εμφάνισης συμπτωμάτων. Επιπλέον, πριν από τις συναθροίσεις μας η διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου ακόμα και επί απουσίας συμπτωμάτων με self test ή rapid test αποτελεί ένα μέτρο περιορισμού της διασποράς του SARS-CoV-2”, αναφέρει.
Η αναμνηστική δόση αυξάνει σημαντικά την προστασία έναντι της Όμικρον
«Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η μείωση της νοσηρότητα και της θνητότητας με 2 δόσεις εμβολίων mRNA παραμένει σε σχετικά υψηλά επίπεδα της τάξης του 70%. Σε αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η μείωση της φαινομενικής αποτελεσματικότητας μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η βαρύτητα της Όμικρον στους μη εμβολιασμένους είναι χαμηλότερη. Η προσθήκη της ενισχυτικής (ή τρίτης) δόσης όπως έχουν δείξει αρκετές μελέτες διευρύνει την αποτελεσματικότητα έναντι μεταλλαγμένων στελεχών γεγονός που επαληθεύεται και από εργαστηριακές μελέτες στην Όμικρον. Σύμφωνα με τον Άντονι Φάουτσι , Διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ, η αναμνηστική δόση αυξάνει σημαντικά την προστασία έναντι της Όμικρον. Συγκεκριμένα, η τρίτη δόση εμβολίων mRNA αυξάνει τα επίπεδα των αντισωμάτων έναντι του στελέχους Όμικρον κατά 25 φορές και τα επίπεδα των εξουδετερωτικών αντισωμάτων κατά 35 φορές. Έτσι, η προστασία έναντι της συμπτωματικής νόσου μπορεί να αγγίξει το 75% με την αναμνηστική δόση. Αν και προς το παρόν μας λείπουν μεγαλύτερες μελέτες για την κλινική αποτελεσματικότητα της τρίτης δόσης, η ταχύτητα με την οποία θα ολοκληρωθεί η χορήγηση της τρίτης δόσης στον πληθυσμό αναμένουμε να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανακοπή του κύματος της Όμικρον», αναφέρει ο κ. Δημόπουλος.
Το τέλος της πανδημίας είναι πλέον ένα χειροπιαστό σενάριο
“Παρότι πολλοί φοβούνται ότι με την εμφάνιση του στελέχους Όμικρον μπορεί να αρχίζει η πανδημία από την αρχή, αυτό είναι μάλλον αβάσιμο”, αναφέρει ο κ. Δημόπουλος. “Η εμφάνιση νέων παραλλαγών του ιού αποτελεί τμήμα της φυσικής εξέλιξης του ιού SARS-CoV-2 κατά αναλογία με την εμφάνιση νέων παραλλαγών του ιού της γρίπης. Πλέον σχεδόν δύο χρόνια μετά την αρχική εμφάνιση της COVID-19 έχουμε στα χέρια μας αποτελεσματικά εμβόλια, ενώ ήδη τα πρώτα εγκεκριμένα φάρμακα έναντι της COVID-19 αρχίζουν να κυκλοφορούν. Προσφάτως, η Εταιρεία Pfizer ανακοίνωσε ότι το αντιικό φάρμακο Paxlovid μείωσε κατά 90% νοσηλειών και θανάτων όταν χορηγήθηκε 3 με 5 μέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Επιπλέον, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν αποτελεσματικότητα αυτού του φαρμάκου και έναντι του στελέχους όμικρον. Στις 16 Δεκεμβρίου 2021 δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό New England Journal of Medicine, μελέτη που δείχνει ότι ένα άλλο αντιικό φάρμακο το Molnupiravir είναι επίσης αποτελεσματικό έναντι του SARS-CoV-2. Εξάλλου, η διεθνής ιατρική και επιστημονική κοινότητα έχει αποκτήσει την εμπειρία αντιμετώπισης ασθενών με ήπια, μέτρια ή σοβαρή νόσο COVID-19 και γνωρίζει τη φυσική πορεία της νόσου. Μία άλλη σημαντική θεραπευτική παρέμβαση είναι και η χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων για την αντιμετώπιση πρώιμων μορφών της νόσου. Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι οι περιορισμοί που είχαμε ζήσει στο αρχικό στάδιο της πανδημίας δεν προβλέπεται να επιστρέφουν. Με βάση την πρόοδο που έχει σημειωθεί ίσως μπορούμε να πούμε ότι το τέλος της πανδημίας είναι πλέον ένα χειροπιαστό σενάριο ίσως και μέσα στην ερχόμενη χρονιά” αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΕΚΠΑ.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.