COVID-19

Αντισώματα έναντι του SARS-CoV-2: Πως δουλεύουν;

Αντισώματα έναντι του SARS-CoV-2: Πως δουλεύουν;

Η άμυνα του οργανισμού έναντι του SARS-CoV-2 βασίζεται, μεταξύ άλλων μηχανισμών, και σε αντισώματα που παράγει το ανοσοποιητικό κατά της πρωτεΐνης-ακίδας του ιού. Από την αρχική εμφάνιση του ιού, έχουν προκύψει πολλές μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα, δηλαδή αλλαγές στο γενετικό υλικό του ιού  (μικρές ή μεγαλύτερες) που οδηγούν σε αλλαγές στην δομή της ακίδας. Οι μεταλλάξεις αυτές πιθανώς να επιτρέπουν στον ιό να αποφύγει την άμυνα του οργανισμού που βασίζεται στα αντισώματα.

Οι Καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) αναφέρουν ότι τα αντισώματα παράγονται από ειδικά κύτταρα μέσα από μια περίπλοκη διαδικασία αναγνώρισης των πρωτεΐνών του ιού. Κατόπιν τα κύτταρα αυτά του ανοσοποιητικού  παράγουν εξειδικευμένα αντισώματα, δηλαδή ειδικές πρωτεΐνες  που εμφανίζουν ισχυρή τάση να συνδέονται σε συγκεκριμένες περιοχές των πρωτεϊνών του ιού, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την διαμόρφωση της πρωτεΐνης του ιού (πιο συγκεκριμένα της ακίδας). Τα αντισώματα συνδεόμενα με την ακίδα την «μπλοκάρουν» ή την «κλειδώνουν» και εμποδίζουν την λειτουργία της. Τα τυπικά αντισώματα τάξης IgG έχουν διαστάσεις     14.5 nm × 8.5 nm × 4.0 nm (nm: 1 νανόμετρο,  ισούται με το ένα δισεκατομμυριοστό (1/1.000.000.000) του 1 μέτρου). Η πρωτεΐνη ακίδα του ιού έχει διαστάσεις (μέγιστο μήκος) περίπου 30-40 νανόμετρα. Τα αντισώματα συνδέονται σε μια μικρή περιοχή της ακίδας (που είναι διαφορετική για κάθε είδος αντισώματος) με μια πολύ μικρή περιοχή τους, που φέρει  και το «κλειδί» της αναγνώρισης. Συνεπώς η λεπτομερής αναγνώριση των αλληλεπιδράσεων των αντισωμάτων με την ακίδα είναι ιδιαίτερα δύσκολη.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να αναπτύξουν βελτιωμένες θεραπείες με αντισώματα, τα οποία ο ιός δεν θα μπορεί να τα αποφύγει μέσω μετάλλαξης. Για να γίνει αυτό απαιτείται λεπτομερής κατανόηση του τρόπου με τον οποίο διάφορα αντισώματα συνδέονται με την πρωτεΐνη-ακίδα.  Επιπλέον, η κατανόηση της σύνδεσης των αντισωμάτων με την ακίδα θα μπορούσε βοηθήσει στην πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο νέες μεταλλάξεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα μιας θεραπείας με αντισώματα.

Ερευνητές από τις ΗΠΑ έχουν ιδρύσει μια κοινοπραξία για την συλλογή δεδομένων και την έρευνα πάνω στην ανοσολογική απόκριση μέσω των αντισωμάτων και την αλληλεπίδραση με τον ιό. Η κοινοπραξία έχει πλέον συγκεντρώσει 370 αντισώματα κατά της πρωτεΐνης-ακίδας που συνεισέφεραν περισσότεροι από 50 συνεργάτες από όλο τον κόσμο. Οι ερευνητές αναλύουν λεπτομερώς αυτά τα αντισώματα και τον τρόπο που επιδρούν στην στην ακίδα και τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science.

Τα περισσότερα από τα αντισώματα που εξετάστηκαν στοχεύουν στην περιοχή δέσμευσης του υποδοχέα (RBD) της πρωτεΐνης-ακίδας. Πρόκειται για το τμήμα της ακίδας που συνδέεται με τον υποδοχέα πάνω στα κύτταρα. Αποτελεί ένα σχετικά μικρο κομμάτι της ακίδας που όμως αποτελεί τον βασικό στόχο για την αδρανοποίηση της σύνδεσης του ιού με τον στόχο του.  Κατά τη σύνδεση με την πρωτεΐνη-ακίδα, ορισμένα αντισώματα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους, ενώ άλλα όχι, δηλαδή τα «ανταγωνιστικά» αντισώματα δεσμεύονταν στο ίδιο τμήμα της πρωτεΐνης-ακίδας. Με βάση αυτά τα πρότυπα ανταγωνισμού, οι ερευνητές ομαδοποίησαν τα αντισώματα σε επτά «κοινότητες». Χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, προσδιόρισαν το «αποτύπωμα» κάθε «κοινότητας» που δεσμεύεται στην επιφάνεια της ακίδας και η ανάλυση επιβεβαίωσε ότι κάθε «κοινότητα» αντισωμάτων αναγνώριζε ένα ξεχωριστό τμήμα της περιοχής δέσμευσης του υποδοχέα.  

Οι ερευνητές μέτρησαν επίσης κατά πόσο τα διαφορετικά αντισώματα ήταν σε θέση να εξουδετερώσουν τους ιούς που έφεραν τις διάφορες μεταλλάξεις στις ακίδες τους. Τα αποτελέσματα  όσον αφορά στην επίδραση των μεταλλάξεων στην εξουδετέρωση από τα αντισώματα εξαρτώνται εν μέρει από την «κοινότητα» στην οποία ανήκαν τα αντισώματα, δηλαδή ουσιαστικά από την περιοχή της ακίδας για την οποία τα αντισώματα έχουν εξειδίκευση. Για παράδειγμα,  πολλές μεταλλάξεις αφορούν την περιοχή της σύνδεσης και η θέση τους αποκαλύπτεται καθώς η πρωτεΐνη-ακίδα έρχεται σε επαφή με τον υποδοχέα του κυττάρου. Συνεπώς, αυτές οι μεταλλάξεις θα μπορούσαν να αναστείλουν την εξουδετέρωση από αντισώματα τα οποία αναγνωρίζουν την περιοχή της σύνδεσης,  αλλά όταν αυτή ήδη επικαλύπτεται (και συνεπώς «κρύβεται»)  μέσα στον υποδοχέα. Όμως οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τρεις «κοινότητες» αντισωμάτων αναγνώριζαν περιοχές στην ακίδα σε διαφορετικά σημεία που δεν μπορούσαν να «κρυφτούν» είτε μέσα από την αναδίπλωση της ακίδας είτε μέσα στον υποδοχέα. Αυτές οι «κοινότητες» αντισωμάτων μπορούσαν να εξουδετερώσουν αποτελεσματικά τον ιό ανεξάρτητα από το ποιες μεταλλάξεις υπήρχαν.

Ουσιαστικά, οι ερευνητές χαρτογράφησαν την ακίδα και συνέλλεξαν δεδομένα σχετικά με το ποια αντισώματα συνδέονται σε ποιες περιοχές. Αυτός ο χάρτης παρέχει ουσιαστική βοήθεια στην προσπάθεια να προβλεφθεί ποια αντισώματα εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικά έναντι των παραλλαγών τους SARS-CoV-2, όπως η τρέχουσα παραλλαγή Delta. Επιπλέον , τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών παρέχουν ένα εργαλείο για τον σχεδιασμό του πιο αποτελεσματικού κοκτέιλ αντισωμάτων. Έτσι ένα κοκτέιλ από πολλές διαφορετικές «κοινότητες» αντισωμάτων που συνδέονται σε διαφορετικές περιοχές της πρωτεΐνης ακίδας, θα ήταν πιθανότατα πιο αποτελεσματικό από ένα κοκτέιλ που θα περιείχε αντισώματα από μια μόνο ομάδα ή μόνο ένα συγκεκριμένο αντίσωμα. Ειδικά τα αντισώματα από τις «κοινότητες» αντισωμάτων που διατήρησαν την δραστικότητα απέναντι σε μεταλλάξεις θα μπορούσαν να είναι ζωτικά συστατικά ενός τέτοιου κοκτέιλ. Σε ένα τέτοιο κοκτέιλ, η παρουσία αυτών των «ανθεκτικών»  αντισωμάτων πιθανότατα θα εμφάνιζε δραστικότητα ακόμα και σε επερχόμενες αλλαγές/μεταλλάξεις  σε περιοχές της ακίδας όπως στην περιοχή σύνδεσης με τον υποδοχέα ACE2 (που κυρίως εμφανίζει μεταλλάξεις). Τα δεδομένα αυτά δυνητικά μπορούν να βοηθήσουν και στον σχεδιασμό πιο αποτελεσματικών εμβολίων.        

Μια πρωτότυπη μέθοδος προσέγγισης μονοκόρυφα εξελισσόμενων δεδομένων και η  εφαρμογή της σε μια έξαρση Covid-19

Μια πρωτότυπη μέθοδος προσέγγισης μονοκόρυφα εξελισσόμενων δεδομένων και η εφαρμογή της σε μια έξαρση Covid-19

Ο καθηγητής Ιωάννης Κ. Δημητρίου δημοσίευσε μια μελέτη στο έγκριτο περιοδικό Optimization Methods & Software με τίτλο “Least Squares Monotonic Unimodal Approximations to Successively Updated Data and an Application to a Covid-19 Outbreak”. Η μελέτη αναπτύσσει έναν αλγόριθμο προσέγγισης δεδομένων εν εξελίξει, αλλοιωμένων από σφάλματα, ώστε να εκτιμήσει το σημείο στροφής (ακρότατο) μιας έξαρσης (outbreak). […]

Δράση Erasmus+ στο Μουσείο Παιδείας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Δράση Erasmus+ στο Μουσείο Παιδείας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Την  Πέμπτη 05/06/2025 πραγματοποιήθηκε στο  Μουσείο Παιδείας  του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ειδική δράση του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ με τίτλο  “Inclusive Trainers Ready for a Fast–Changing and Diverse Tomorrow”.  Το πρόγραμμα συντονίστηκε από το  Σωματείο Αποκατάστασης και Ειδικής Αγωγής Ατόμων με Αναπηρία «Παναγία Ευαγγελίστρια»,  έναν από τους φορείς που φιλοξενούν την πρακτική άσκηση των μεταπτυχιακών […]

Το 63ο διεθνές συνέδριο χορού στην Αθήνα [2-6 Ιουλίου]

Το 63ο διεθνές συνέδριο χορού στην Αθήνα [2-6 Ιουλίου]

Η ομάδα μελέτης της αρχαίας όρχησης συμμετέχει στο 63ο διεθνές συνέδριο του χορού που πραγματοποιείται στην Αθήνα 2-6 Ιουλίου παρουσιάζοντας χοροθεατρικό δρώμενο με θέμα ΟΡΧΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ, σε ποίηση Σαπφούς, Μεσομήδη του Κρήτα, Ανωνύμου, Γιάννη Ρίτσου, Αλκμάνα και Αριστοφάνη  και χοροσύνθεση Άννας Λάζου. Την  Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025 και ώρα 8μμ. Στο λόφο Φιλοπάππου https://maps.app.goo.gl/iGwWLZRsBkPUNPku5 […]

Πιστοποιήσεις ISO του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του Ε.Κ.Π.Α. για το 2025

Πιστοποιήσεις ISO του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του Ε.Κ.Π.Α. για το 2025

Ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία η επιθεώρηση του συνόλου των ISO που διαθέτει το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Ε.Κ.Π.Α. για το 2025. Συγκεκριμένα, το Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. κρίθηκε, έπειτα από επιθεώρηση και αξιολόγηση, ότι εφαρμόζει: Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ISO 9001:2015. Σύστημα Διαχείρισης για την ποιότητα των Υπηρεσιών Μάθησης […]

Πρόσκληση για την τελετή λήξης του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θ.Υ.Ε.Σ.Π.Α.) 

Πρόσκληση για την τελετή λήξης του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θ.Υ.Ε.Σ.Π.Α.) 

Πρόσκληση για την τελετή λήξης του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θ.Υ.Ε.Σ.Π.Α.)  ακαδημαϊκού έτους 2024-2025 και απονομής των Ενδεικτικών Σπουδών στους/στις σπουδαστές/στριες. Ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Σπουδών και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών τ. Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου […]

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Το επιστημονικό άρθρο με τίτλο «A Review of Hydroponics and Conventional Agriculture Based on Energy and Water Consumption, Environmental Impact, and Land Use» των κ.κ. Πομώνη Δήμητρας, Κούκου Μαρίας, Βραχόπουλου Μιχάλη και Βασιλειάδη Λάμπρου, εκ μέρους της Επιτροπής Βραβείων Καλύτερης Εργασίας του διεθνούς περιοδικού Energies, MDPI  (IF:3.2/ CiteScore:7.3) επιλέχθηκε για το Βραβείο Καλύτερης Επιστημονικής Δημοσίευσης για το έτος […]

Ενδυναμώνοντας κοινωνικά Κωφούς και Βαρήκοους πολίτες μέσα από τη συνεργασία με ακούοντες φοιτητές

Ενδυναμώνοντας κοινωνικά Κωφούς και Βαρήκοους πολίτες μέσα από τη συνεργασία με ακούοντες φοιτητές

Ολοκληρώθηκε η δράση του ευρωπαϊκού έργου BOLD (Building on Linguistic and Cultural Diversity) στη Θεσσαλονίκη, που αφορά την πρόσβαση των Κωφών/Βαρήκοων πολιτών σε υπηρεσίες υγείας. Στο πλαίσιο αυτής της δράσης δημιουργήθηκε μια σειρά από βίντεο, τα οποία αποδίδονται στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και στη Διεθνή Νοηματική Γλώσσα ενώ επιπρόσθετα περιέχουν ελληνικούς και αγγλικούς υποτίτλους. Τα […]

Το 63ο διεθνές συνέδριο χορού στην Αθήνα [2-6 Ιουλίου]

Το 63ο διεθνές συνέδριο χορού στην Αθήνα [2-6 Ιουλίου]

Η ομάδα μελέτης της αρχαίας όρχησης συμμετέχει στο 63ο διεθνές συνέδριο του χορού που πραγματοποιείται στην Αθήνα 2-6 Ιουλίου παρουσιάζοντας χοροθεατρικό δρώμενο με θέμα ΟΡΧΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ, σε ποίηση Σαπφούς, Μεσομήδη του Κρήτα, Ανωνύμου, Γιάννη Ρίτσου, Αλκμάνα και Αριστοφάνη  και χοροσύνθεση Άννας Λάζου. Την  Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025 και ώρα 8μμ. Στο λόφο Φιλοπάππου https://maps.app.goo.gl/iGwWLZRsBkPUNPku5 […]

Πιστοποιήσεις ISO του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του Ε.Κ.Π.Α. για το 2025

Πιστοποιήσεις ISO του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του Ε.Κ.Π.Α. για το 2025

Ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία η επιθεώρηση του συνόλου των ISO που διαθέτει το Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του Ε.Κ.Π.Α. για το 2025. Συγκεκριμένα, το Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. κρίθηκε, έπειτα από επιθεώρηση και αξιολόγηση, ότι εφαρμόζει: Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ISO 9001:2015. Σύστημα Διαχείρισης για την ποιότητα των Υπηρεσιών Μάθησης […]

Πρόσκληση για την τελετή λήξης του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θ.Υ.Ε.Σ.Π.Α.) 

Πρόσκληση για την τελετή λήξης του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θ.Υ.Ε.Σ.Π.Α.) 

Πρόσκληση για την τελετή λήξης του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θ.Υ.Ε.Σ.Π.Α.)  ακαδημαϊκού έτους 2024-2025 και απονομής των Ενδεικτικών Σπουδών στους/στις σπουδαστές/στριες. Ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Σπουδών και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Προγράμματος Θερινών Υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών τ. Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου […]

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Το επιστημονικό άρθρο με τίτλο «A Review of Hydroponics and Conventional Agriculture Based on Energy and Water Consumption, Environmental Impact, and Land Use» των κ.κ. Πομώνη Δήμητρας, Κούκου Μαρίας, Βραχόπουλου Μιχάλη και Βασιλειάδη Λάμπρου, εκ μέρους της Επιτροπής Βραβείων Καλύτερης Εργασίας του διεθνούς περιοδικού Energies, MDPI  (IF:3.2/ CiteScore:7.3) επιλέχθηκε για το Βραβείο Καλύτερης Επιστημονικής Δημοσίευσης για το έτος […]

Ενδυναμώνοντας κοινωνικά Κωφούς και Βαρήκοους πολίτες μέσα από τη συνεργασία με ακούοντες φοιτητές

Ενδυναμώνοντας κοινωνικά Κωφούς και Βαρήκοους πολίτες μέσα από τη συνεργασία με ακούοντες φοιτητές

Ολοκληρώθηκε η δράση του ευρωπαϊκού έργου BOLD (Building on Linguistic and Cultural Diversity) στη Θεσσαλονίκη, που αφορά την πρόσβαση των Κωφών/Βαρήκοων πολιτών σε υπηρεσίες υγείας. Στο πλαίσιο αυτής της δράσης δημιουργήθηκε μια σειρά από βίντεο, τα οποία αποδίδονται στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και στη Διεθνή Νοηματική Γλώσσα ενώ επιπρόσθετα περιέχουν ελληνικούς και αγγλικούς υποτίτλους. Τα […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο