Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ του Τμήματος Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, επετειακή εκδήλωση με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 25 ετών λειτουργίας του Γεροσταθοπούλειου Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου.
Χαιρετισμό απεύθυνε ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος.
Επίσης, χαιρετισμό απεύθυνε και ο Πρόεδρος του Τμήματος Φυσικής, Καθηγητής Έκτορας Εμμανουήλ Νισταζάκης.
Ακολούθησε σύντομη παρουσίαση του έργου του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου από τον Διευθυντή του, Καθηγητή Ιωάννη Α. Δαγκλή.
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με μουσικό διάλειμμα με τραγούδια για τα αστέρια από τη διδάκτορα Αστροφυσικής κ. Φιόρη Μεταλληνού και τον συνθέτη και υποψήφιο διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ κ. Τηλέμαχο Μούσα.
Ακολούθησαν ομιλίες από τον Ομότιμο Καθηγητή του Τμήματος Φυσικής, Κανάρη Τσίγκανο με θέμα: «Κορυφαίες ανακαλύψεις στην Αστρονομία και Αστροφυσική τα τελευταία 100 χρόνια» και από την Καθηγήτρια του Τμήματος Φυσικής, Δέσποινα Χατζηδημητρίου με θέμα «Μια νέα εποχή ανακαλύψεων: Μεγάλες αποστολές και νέες προοπτικές στην Αστρονομία».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με επίδοση τιμητικής πλακέτας στον Ομότιμο Καθηγητή του Τμήματος Φυσικής, Παναγιώτη Γ. Νιάρχο.
Κατά τον χαιρετισμό του ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Η ίδρυση του Αστεροσκοπείου υπήρξε αποτέλεσμα κοινής προσπάθειας και μεγάλης προσφοράς. Το 1998 τοποθετήθηκε στην οροφή του κτηρίου του Τμήματος Φυσικής ο θόλος διαμέτρου πέντε μέτρων. Έναν χρόνο αργότερα, το 1999, εγκαταστάθηκε το τηλεσκόπιο, χάρη στη δωρεά του κ. Λουκά Γεροσταθόπουλου, στη μνήμη της μητέρας του Ασημίνας.
»Καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος του τότε Προέδρου του Τμήματος Φυσικής, Καθηγητή Παύλου Λασκαρίδη, ο οποίος εργάστηκε συστηματικά για την υλοποίηση του έργου. Εξίσου καθοριστική ήταν η συμβολή του Καθηγητή Παναγιώτη Νιάρχου, Διευθυντή τότε του Τομέα Αστροφυσικής. Ο Καθηγητής Παναγιώτης Νιάρχος είχε την ευθύνη της εγκατάστασης του τηλεσκοπίου και στήριξε με συνέπεια τη λειτουργία του τα πρώτα χρόνια. Επιπλέον, υπήρξε ο εμπνευστής των «Βραδιών Κοινού – Αστρονομία για όλους», μιας δράσης που αδιάλειπτα, από το 2000 μέχρι σήμερα, φέρνει την επιστήμη κοντά στους πολίτες και αναδεικνύει την κοινωνική αποστολή του Πανεπιστημίου.
»Από την πρώτη παρατήρηση, στις 29 Νοεμβρίου 1999, μέχρι σήμερα, το Αστεροσκοπείο υπηρετεί με συνέπεια την έρευνα. Έχουν παρατηρηθεί ερευνητικά εκατοντάδες στόχοι στον ουρανό, καθώς λαμβάνονται φωτομετρικές και φασματοσκοπικές μετρήσεις σε καθημερινή σχεδόν βάση μέχρι και σήμερα.
»Παράλληλα, το Αστεροσκοπείο συνέβαλε καθοριστικά στην εκπαίδευση των φοιτητών μας, άνοιξε τις πόρτες του σε σχολεία, οικογένειες και επισκέπτες κάθε ηλικίας και έγινε ένα σταθερό σημείο αναφοράς για την επιστημονική κουλτούρα της χώρας».
Φωτογραφίες: Δημήτρης Κωνσταντινίδης
Στην αυγή της νέας χιλιετίας το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών απέκτησε το δικό του παράθυρο στο Σύμπαν: ένα αστεροσκοπείο, εγκατεστημένο στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, στην Αθήνα. Η τελετή των εγκαινίων του Γεροσταθοπούλειου Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου Αθηνών έλαβε χώρα την Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2000.
Στην οροφή του κτηρίου του Τμήματος Φυσικής τοποθετήθηκε το 1998 ένας θόλος διαμέτρου 5 μέτρων, και τον Μάρτιο του 1999 τοποθετήθηκε το τηλεσκόπιο, που ήταν δωρεά του προέδρου της κατασκευαστικής εταιρείας ΔΥΝΑΜΙΚΗ Α.Ε., κ. Λουκά Γεροσταθόπουλου στη μνήμη της μητέρας του Ασημίνας.
Η εγκατάσταση του τηλεσκοπίου έγινε τον Απρίλιο του 1999 από την εταιρία DFM Engineering (ΗΠΑ). Το συνολικό κόστος του νέου τηλεσκοπίου, με ορισμένα βασικά όργανα, ανήλθε στο ποσόν των 40.000.000 δρχ. (που αντιστοιχούν σε σημερινές τιμές σε περίπου 220.000 €).
H δωρεά αυτή έγινε εφικτή χάρη στις προσπάθειες του Καθηγητή Παύλου Λασκαρίδη, του τότε Προέδρου του Τμήματος Φυσικής, του οποίου η συνεισφορά στην όλη προσπάθεια ήταν ανεκτίμητη. Ο Καθηγητής Παναγιώτης Νιάρχος, τότε Διευθυντής Τομέα Αστροφυσικής, ήταν ο κύριος υπεύθυνος για την εγκατάσταση του τηλεσκοπίου το 1999, καθώς και για την περαιτέρω λειτουργία του, ενώ ήταν ο εμπνευστής των εκδηλώσεων “Βραδιές Κοινού – Αστρονομία για όλους” οι οποίες εξακολουθούν να πραγματοποιούνται αδιάλειπτα από το 2000.
Η πρώτη παρατήρηση με το τηλεσκόπιο πραγματοποιήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1999, ενώ οι πρώτες ερευνητικές παρατηρήσεις ακολούθησαν από τις πρώτες κιόλας μέρες της λειτουργίας του. Από τότε, έχουν παρατηρηθεί ερευνητικά εκατοντάδες στόχοι στον ουρανό, καθώς λαμβάνονται φωτομετρικές και φασματοσκοπικές μετρήσεις σε καθημερινή σχεδόν βάση μέχρι και σήμερα.
Μέσα στα 25 χρόνια λειτουργίας του, το Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο υποστήριξε με παρατηρήσεις του:
• 47 προπτυχιακές διπλωματικές εργασίες
• 20 μεταπτυχιακές διπλωματικές εργασίες
•9 διδακτορικές διατριβές
και οδήγησε στη δημοσίευση 160 ερευνητικών εργασιών σε διεθνή περιοδικά με κριτές και 141 ερευνητικών εργασιών σε περιοδικά χωρίς κριτές.
Η κοινωνική προσφορά του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου περιλαμβάνει τις Βραδιές Κοινού, τις ανοιχτές στο κοινό αστρονομικές παρατηρήσεις, τις επισκέψεις σχολείων και, από το 2015, τις εκδηλώσεις στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Διαστήματος κάθε Οκτώβριο. Οι δραστηριότητες αυτές συμβάλλουν στην εξωστρέφεια του ΕΚΠΑ και στην επαφή του Πανεπιστημίου με το ευρύ κοινό και ιδιαίτερα τους νέους και τα παιδιά.
Ιωάννης Α. Δαγκλής
Καθηγητής του Τμήματος Φυσικής
Διευθυντής του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου
![Research Seminar Series in Economic Sciences 2025–2026 [Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2025]](https://hub.uoa.gr/wp-content/uploads/2025/12/econ.jpg)
![smartHEALTH Webinar: Τεχνητή Νοημοσύνη & Εργαλεία Ανοικτού Κώδικα στην Εποχή των Μεγάλων Δεδομένων [Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2025]](https://hub.uoa.gr/wp-content/uploads/2025/12/texn-1024x576.jpg)
![Χριστουγεννιάτικη συναυλία του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ [18 Δεκεμβρίου 2025]](https://hub.uoa.gr/wp-content/uploads/2005/12/sinavlia-1024x556.jpg)
