Του Αναπληρωτή Καθηγητή Ζωικής Ποικιλότητας του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ, Παναγιώτη Παφίλη με αφορμή άρθρο με τίτλο How we discovered that sea turtles in Seychelles have recovered from the brink.
Δεν είναι πάντα εύκολο να αντιλαμβανόμαστε ότι οι προσπάθειες για την διατήρηση ενός είδους αποδίδουν. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις, τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Έτσι, οι πληθυσμοί της θαλάσσιας πράσινης χελώνας (Chelonia mydas), ενός είδους που έφτασε στο χείλος της εξαφάνισης στις Σεϋχέλλες, ανέκαμψαν εντυπωσιακά έπειτα από την επιτυχή λήψη και την μακροχρόνια εφαρμογή μέτρων προστασίας.
Μπορεί στις μέρες μας οι θαλάσσιες χελώνες να είναι από τα πιο γνωστά είδη που προστατεύονται σε όλο τον κόσμο, μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα όμως το κρέας τους καταναλώνονταν τακτικά και η χελωνόσουπα ήταν πολύ δημοφιλής στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης. Ένα από τα τυπικά σημεία κυνηγιού των θαλάσσιων χελωνών ήταν και το αρχιπέλαγος των Σεϋχελλών. Περίπου 12.000 χελώνες θανατώνονταν ανά έτος με συνέπεια το 1967 να μην καταγράφονται καθόλου φωλιές της πράσινης χελώνας στην Αλντάμπρα, το πιο σημαντικό ίσως νησί-ατόλη του αρχιπελάγους για την ωοτοκία των χελωνών. Η χρονιά εκείνη ήταν σημαντική για την Αλντάμπρα, η οποία αποτελούσε ακόμη βρετανικό έδαφος: η Βασιλική Εταιρεία πρότεινε την δημιουργία μίας Προστατευόμενης Περιοχής στην ατόλη με αυστηρή προστασία και της πράσινης χελώνας. Από τότε οι προσπάθειες προστασίας εντάθηκαν με αποτέλεσμα το 1982 η Αλάμπρα να χαρακτηριστεί ως τοποθεσία Παγκόσμιας Κληρονομίας της Ουνέσκο. Χάρη σε αυτές τις δράσεις, ο σημερινός πληθυσμός των πράσινων χελωνών στην ατόλη θεωρείται ο δεύτερος μεγαλύτερος στον δυτικό Ινδικό Ωκεανό.
Από τη δεκαετία του 1970, το Ίδρυμα των Σεϋχελλών πραγματοποιεί ετήσιες καταγραφές κατά την περίοδο φωλεοποίησης των χελωνών. Οι φύλακες της Προστατευόμενης Περιοχής περιπολούν κάθε ημέρα και παρατηρώντας τα ίχνη των θηλυκών χελωνών όταν βγαίνουν από την θάλασσα για να σκάψουν τις φωλιές τους, μετράνε κάθε επιτυχή φωλεοποίηση. Τα θηλυκά αφήνουν δύο σειρές από ίχνη, μία όταν εξέρχονται και μία όταν επιστρέφουν στο νερό. Ακολουθώντας την πορεία τους, οι φύλακες μπορούν να διαπιστώσουν εάν όντως η μητέρα άφησε τα αυγά της στη φωλιά ή εγκατέλειψε την προσπάθεια.
Από το 1980 έως το 2019, καταγράφηκαν πάνω από 128.000 χιλιάδες τέτοιες πορείες των θηλυκών χελωνών. Ο τεράστιος αυτός όγκος στοιχείων αναλύθηκε υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Brendan Godley. Βρέθηκε ότι οι φωλιές των πράσινων χελωνών αυξήθηκαν κατά 410-665% από το 1968. Εκτιμάται ότι περί τις 3.000-5.000 χελώνες φωλεοποιούν στην Αλντάμπρα τα τελευταία χρόνια. Από την άλλη υπήρξαν και κάποια ανησυχητικά ευρήματα. Οι προσπάθειες φωλεοποίησης που εγκαταλείπονται από τις μητέρες διπλασιάστηκαν και μάλλον οφείλονται σε εμπόδια στην παραλία ή σε διάβρωση της ακτής. Επιπλέον, η κορύφωση της δραστηριότητας φωλεοποίησης εντοπίστηκε πιο αργά μέσα στο χρόνο, στοιχείο που υποδεικνύει μια αλλαγή στην αναπαραγωγική περίοδο λόγω κλιματικής αλλαγής.
Τέτοια περιπτώσεις επιτυχούς ανάκαμψης των πληθυσμών της πράσινης χελώνας έρχονται και από άλλες περιοχές όπως την Αυστραλία, την Κόστα Ρίκα, την Χαβάη και το Μεξικό. Και τα θετικά αποτελέσματα του χαρακτηρισμού της Αλντάμπρα ως προστατευόμενης περιοχής δεν σταματούν εδώ. Πολλά άλλα είδη πέραν της πράσινης χελώνας ευνοήθηκαν, όπως η γιγαντιαία χελώνα της Αλντάμπρα (Aldabrachelys gigantea), με το μεγαλύτερο πληθυσμό γιγαντιαίων χελωνών παγκοσμίως. Επίσης, η ατόλη είναι το μοναδικό σημείο στις Σεϋχέλλες όπου απαντώνται τα ντιγκόνγκ ή θαλάσσιες αγελάδες (Dugong dugon), ένα είδος θαλάσσιου θηλαστικού.
Η ιστορία επιτυχίας της Αλντάμπρα καταδεικνύει τη σημαντικότητα των προστατευόμενων περιοχών. Δείχνει ακόμη ότι όταν παρέχονται οι κατάλληλες ευκαιρίες, τα ζώα επιδεικνύουν αξιοσημείωτες ικανότητες ανάκαμψης, ακόμη και όταν απειλούνται σοβαρά.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.