26 Ιουνίου: Διεθνής Ημέρα κατά της Χρήσης και Παράνομης Διακίνησης Ναρκωτικών

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έχει ορίσει την 26η Ιουνίου ως «Διεθνή Ημέρα κατά της Χρήσης και Παράνομης Διακίνησης Ναρκωτικών» ως έκφραση της αποφασιστικότητάς της να ενισχύσει τη δράση και τη συνεργασία για την επίτευξη του στόχου μιας διεθνούς κοινωνίας απαλλαγμένης από τα ναρκωτικά.

Η φετινή Παγκόσμια Hμέρα κατά των Nαρκωτικών έρχεται να μας υπενθυμίσει τη σφοδρότητα  και τη σημασία του προβλήματος της ουσιοεξάρτησης, τις διαρκείς μεταμορφώσεις και καινούργιες προκλήσεις που αντανακλούν την πολυπλοκότητά του, καθώς και τις πολλαπλές επιπτώσεις που έχει σε ατομικό, οικογενειακό, κοινοτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Υπολογίζεται ότι 296 ​​εκατομμύρια άνθρωποι έκαναν χρήση ναρκωτικών ουσιών το προηγούμενο έτος, 39,5 εκατομμύρια υπολογίζεται ότι πάσχουν από διαταραχές χρήσης ναρκωτικών ουσιών, ενώ τα θεραπευτικά προγράμματα υπολείπονται σημαντικά των αναγκών, κυρίως στις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές του κόσμου (UNODC, United Nations Office on Drugs and Crime, World Drug Report, 2023)

Oι διαταραχές χρήσης εθιστικών ουσιών, παράνομων ή και νόμιμων, αφορούν ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού και εμφανίζουν αυξητικές τάσεις σε διάφορες ομάδες, όπως οι νέοι, οι γυναίκες, τα άτομα με ψυχική νοσηρότητα και οι μετανάστες, ενώ η πολυχρήση είναι εξαιρετικά διαδεδομένη. Η πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA) υπογραμμίζει ότι τα εξαρτημένα άτομα εκτίθενται πλέον σε ένα ευρύτερο φάσμα νέων ψυχοδραστικών ουσιών, συχνά υψηλής δραστικότητας και καθαρότητας, από τα οπιοειδή και τα διεγερτικά έως τα νέα προϊόντα κάνναβης και τις διασχιστικές ουσίες, όπως η κεταμίνη.

Στο πλαίσιο αυτό, η σύγχρονη αντιμετώπιση του βιοψυχοκοινωνικού φαινομένου των εθισμών πρέπει να χαρακτηρίζεται από θεραπευτικό πλουραλισμό, την υιοθέτηση μιας επιστημονικής προσέγγισης βασισμένης στα δεδομένα, και ασφαλώς, την πρόληψη του φαινομένου της εξάρτησης που αποτελεί καθοριστική παράμετρο για τον περιορισμό του.

Καθώς λοιπόν το ζήτημα της εξάρτησης εξελίσσεται και εξαπλώνεται είναι απαραίτητο να προσαρμοστούν και να εξελιχθούν οι πολιτικές πρόληψης και θεραπείας. Σημαντικό ζήτημα σε αυτή τη διαδικασία αποτελεί η αντιμετώπιση του στίγματος και των κάθε είδους διακρίσεων. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) αναφέρεται στην ανάγκη χάραξης μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης στις εξαρτήσεις, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, με ευαισθησία και κατανόηση και με τη εφαρμογή θεραπευτικών προσεγγίσεων αναγνωρισμένης αποτελεσματικότητας.

Αξιολογώντας τις καταστροφικές συνέπειες των ουσιοεξαρτήσεων στο άτομο, στην οικογένεια και στην κοινότητα, καθώς και τις τεράστιες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις τόσο σε εθνική όσο και σε παγκόσμια κλίμακα, κύριο στόχο αποτελεί η ενίσχυση των δράσεων δημόσιας υγείας μέσω της ενίσχυσης των εταιρικών σχέσεων και της συνεργασίας μεταξύ οργανώσεων, δικτύων, φορέων και ιδρυμάτων με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας.

Η διαχείριση του προβλήματος της ουσιοεξάρτησης απαιτεί την κινητοποίηση και το συντονισμό όλων μας, από τους ειδικούς παρόχους ψυχικής υγείας μέχρι τους υπεύθυνους για τη χάραξη και εφαρμογή της απαιτούμενης κοινωνικής πολιτικής, αλλά και τους ίδιους τους πολίτες, με γνώμονα πάντοτε τις αρχές της επιστήμης, της αλληλοκατανόησης  και της αλληλεγγύης.