Νέα & Ανακοινώσεις

Το JWST εντοπίζει μερικούς από τους πιο μακρινούς γαλαξίες που έχουν παρατηρηθεί ποτέ

Το JWST εντοπίζει μερικούς από τους πιο μακρινούς γαλαξίες που έχουν παρατηρηθεί ποτέ
image 27
Εικόνες Webb των δύο μακρινών γαλαξιών (που φαίνονται με πορτοκαλί).

Με το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST),  αστρονόμοι εντόπισαν δύο από τους μακρινότερους γαλαξίες που έχουν παρατηρηθεί ως τώρα.  Πρώτο-παρουσιάστηκαν σε διαδικτυακές αναρτήσεις τις εβδομάδες μετά την έναρξη των επιστημονικών εργασιών του τηλεσκοπίου τον Ιούλιο. Αφού πέρασαν εκτενή έλεγχο και επαναξιολόγηση από την επικαιροποιημένη βαθμονόμηση του τηλεσκοπίου, πλέον αποτελούν κάποια απ’ τα πρώτα ευρήματα του JWST για το πρώιμο Σύμπαν που δημοσιεύονται σε περιοδικό με κριτές.

Αν οι αρχικές εκτιμήσεις για αποστάσεις αυτών των γαλαξιών (που προκύπτουν από μέθοδο Doppler του φωτός που λαμβάνουμε από αυτούς) είναι ακριβείς, οι γαλαξίες αυτοί φαίνονται όπως ακριβώς ήταν 350 έως 450 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη – δηλ. περίπου στο 3% της ηλικίας του Σύμπαντος!! Οι παρατηρήσεις αυτές δείχνουν ότι οι γαλαξίες σχηματίστηκαν και εξελίχθηκαν νωρίτερα στην ιστορία του Σύμπαντος απ’ ότι οι αστρονόμοι ήταν σε θέση να ανιχνεύσουν μέχρι τώρα. Ο επιστήμονες εξετάζουν ευρύτερα τι αποκαλύπτει το Webb για τον σχηματισμό των πρώτων γαλαξιών, καθώς διαπιστώνεται ότι σε παρόμοιες αποστάσεις υπάρχουν πολύ περισσότεροι λαμπροί γαλαξίες από ό,τι είχε προβλέψει η θεωρία. ‘Ήταν μια μικρή έκπληξη το γεγονός ότι μπορούν να υπάρχουν τόσοι πολλοί γαλαξίες που σχηματίστηκαν τόσο νωρίς, είπε η Jeyhan Kartaltepe, αστρονόμος στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη.

Όπως και πολλοί άλλοι μακρινοί γαλαξίες που εντοπίστηκαν από αυτό το τηλεσκόπιο, οι δύο πιο μακρινοί υποψήφιοι εμφανίζονται μικροί και λαμπροί, γεγονός που υποδηλώνει ότι πρόκειται για συμπαγή αντικείμενα σε σχήμα δίσκου. Οι εικόνες τους υποδηλώνουν ότι οι πρώιμοι γαλαξίες είχαν ήδη αναπτύξει καλά οργανωμένες δομές από πολλά άστρα, αντί να είναι παραμορφωμένοι και αχνοί, όπως έδειχναν προγενέστερες μελέτες με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Μια ματιά στους γαλαξίες του πρώιμου Σύμπαντος

Το αποτέλεσμα αυτό αποτελεί πρόκληση για τις αντιλήψεις σχετικά με το πώς σχηματίστηκαν οι γαλαξίες στις αρχές του Σύμπαντος και πιθανώς οδηγήσει στην επανασυγγραφή βιβλίων αναφορικά με την παρατηρησιακή κοσμολογία. Η σύγχρονη αντίληψη ότι οι γαλαξίες συγκροτούνται μέσω συγχωνεύσεων σημαίνει ότι θα περιμέναμε να βρούμε πολλούς ακανόνιστους γαλαξίες και λίγους δισκοειδείς. Ωστόσο, οι τελευταίες μελέτες δεδομένων του JWST δείχνουν ότι  γαλαξίες με δίσκους (όπως ο Γαλαξίας μας) υπάρχουν για περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια χρόνια, κάτι που φαινομενικά αναιρεί τις παλιές μας θεωρίες. Θα μπορούσαν οι ‘μετατροπές΄ γαλαξιών να συμβαίνουν εξαιρετικά νωρίς στο Σύμπαν, σχηματίζοντας γρήγορα δίσκους, και οι δίσκοι αυτοί να επιβιώνουν μέχρι σήμερα. Εναλλακτικά, θα μπορούσαν οι συγχωνεύσεις γαλαξιών να είναι απλώς λιγότερο πιθανό να καταστρέψουν τις δισκοειδείς δομές απ’ ό,τι θεωρούσαμε ως τώρα. Όποια και αν είναι η περίπτωση, δείχνει ότι ίσως χρειαστεί να βελτιώσουμε τις τρέχουσες θεωρητικές ιδέες για το πώς οι γαλαξίες συγκροτούνται και εξελίσσονται μέσω συγχωνεύσεων, που είναι μία από τις βασικές προβλέψεις του ευρέως αποδεκτού μοντέλου μας για το Σύμπαν.

image 28
Οι δύο γαλαξίες απεικονίζονται πορτοκαλί στα κέντρα των μεσαίων πλαισίων. Τα πλαίσια 1 και 2 δείχνουν τα ευρύτερα πεδία παρατήρησης του JWST στα οποία ανακαλύφθηκαν.

Ένας αγώνας για το ρεκόρ

Οι αστρονόμοι χαρακτηρίζουν την απόσταση των γαλαξιών με μία ποσότητα που συνδέεται με την απόσταση για το εκάστοτε κοσμολογικό μοντέλο, κι είναι γνωστή ως “ερυθρομετατόπιση”: ποσοτικοποιεί πόσο έχει μετατοπιστεί το φως ενός γαλαξία προς τα ερυθρότερα μήκη κύματος. Όσο μεγαλύτερη είναι η μετατόπιση προς το ερυθρό, τόσο πιο μακρινός είναι ο γαλαξίας. Το JWST μελετά το Σύμπαν σε υπέρυθρα μήκη κύματος οπότε μπορεί να ανιχνεύσει φως από μακρινούς γαλαξίες που έχει μετατοπιστεί από το ορατό μέχρι το υπέρυθρο. 

Ένας από τους υποψήφιους απομακρυσμένους γαλαξίες που δημοσιεύτηκαν τώρα στο Nature έχει ερυθρομετατόπιση 10,4 ή 10,6, και ο δεύτερος έχει ερυθρομετατόπιση 12,2 ή 12,4. Ο τελευταίος σπάει το προηγούμενο ρεκόρ: ένας γαλαξίας με ερυθρά μετατόπιση γύρω στο 11, που είχε εντοπιστεί από το Hubble. Πολλοί άλλοι υποψήφιοι μακρινοί γαλαξίες από το JWST εξακολουθούν να περνούν από τη διαδικασία αξιολόγησης. Κάποιοι από αυτούς θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το νέο ρεκόρ που κατέχει στη μετατόπιση ερυθρού 12,4 ενώ τουλάχιστον ένας έχει ήδη επιβεβαιωθεί φασματοσκοπικά στο 9,76. Αναμένεται από εδώ και στο εξής τα ρεκόρ να αναθεωρούνται πολύ συχνά και να μας δώσουν μια συναρπαστική ματιά στα πιθανά μυστικά που έχει το πρώιμο σύμπαν.

Πηγή:

https://www.nature.com/articles/d41586-022-03751-z

Μ. Κουράκου (Μεταπτυχιακός φοιτητής Τμήματος Φυσικής, ΕΚΠΑ)

Γ. Καλλιμάνης (Μεταπτυχιακός φοιτητής Τμήματος Φυσικής, ΕΚΠΑ)

Κ. Δασύρα (Επίκουρη Καθηγήτρια Παρατηρησιακής Αστροφυσικής, ΕΚΠΑ)

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης είναι κάτι που ποικίλει κάθε φορά που την παρατηρούμε και εξαρτάται κυρίως από τις τοπικές ατμοσφαιρικές συνθήκες. Έχουμε σίγουρα δει μια κατακόκκινη πανσέληνο να ανατέλλει στον ορίζοντα κατά τους θερινούς μήνες, ενώ άλλοτε μια ολόλαμπρη ασημένια πανσέληνος δεσπόζει ψηλά στον ουρανό κατά τους χειμερινούς μήνες. Στην πραγματικότητα, το χρώμα της Σελήνης […]

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Οι προπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου συνομίλησαν κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου με γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της κινηματογραφικής εκπαίδευσης, προκειμένου να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα καθώς  και ζητήματα μεθοδολογίας, που αφορούν το συγκεκριμένο πεδίο. Η Αναστασία Βλαχάκη από το Κέντρο Οπτικοακουστικής Παιδείας ΚΑΡΠΟΣ στις […]

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (ΤΟΕ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καλούν τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν υποψηφιότητα για την παρακολούθηση του Διϊδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «MBA Strategic Management and Competitiveness / Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» που ξεκινά από το χειμερινό εξάμηνο […]

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Οι προπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου συνομίλησαν κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου με γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της κινηματογραφικής εκπαίδευσης, προκειμένου να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα καθώς  και ζητήματα μεθοδολογίας, που αφορούν το συγκεκριμένο πεδίο. Η Αναστασία Βλαχάκη από το Κέντρο Οπτικοακουστικής Παιδείας ΚΑΡΠΟΣ στις […]

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (ΤΟΕ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καλούν τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν υποψηφιότητα για την παρακολούθηση του Διϊδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «MBA Strategic Management and Competitiveness / Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» που ξεκινά από το χειμερινό εξάμηνο […]

Στη μνήμη της Χριστίνας Τεσσερομάτη, Καθηγήτριας Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1948-2025)

Στη μνήμη της Χριστίνας Τεσσερομάτη, Καθηγήτριας Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1948-2025)

Στις εννέα Μαΐου 2025 έφυγε από τη ζωή η Χριστίνα Τεσσερομμάτη, καθηγήτρια Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Η Χριστίνα Τεσσερομμάτη κηδεύτηκε και ετάφη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών στις 19 Μαΐου 2025. Η Χριστίνα είλκε την καταγωγή από το χωριό Κουτρουμπούχι (σημερινή Δάφνη) του Νομού Αρκαδίας και από την Κορινθία και το Δαμασκηνό Άνδρου. Η […]

Ίδρυση νέου Εργαστηρίου «Επιστήμης, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στην Κοινωνία»

Ίδρυση νέου Εργαστηρίου «Επιστήμης, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στην Κοινωνία»

Ένα νέο Εργαστήριο με τίτλο «Εργαστήριο Επιστήμης, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στην Κοινωνία» (ΕΤεΚΚ) – (Science, Technology and Innovation in Society – STIS) ιδρύθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης (ΙΦΕ). Διευθυντής του Εργαστηρίου εξελέγη ο Στάθης Αραποστάθης, Καθηγητής Ιστορίας της Επιστήμης και της Τεχνολογίας. Το Εργαστήριο δημιουργήθηκε ως θεσμός με σκοπό την ενίσχυση της παρουσίας του ΕΚΠΑ στον […]

Συναυλία Jazz του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ [2 Ιουλίου]

Συναυλία Jazz του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ [2 Ιουλίου]

Την Τετάρτη 2 Ιουλίου και ώρα 21:00, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ διοργανώνει σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Συναυλία Jazz, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Λόφος Νυμφών. Στη συναυλία του Jazz Συνόλου συμμετέχουν φοιτητές και καθηγητές της Jazz κατεύθυνσης του Τμήματος Μουσικών Σπουδών. Διδασκαλία – Ενορχηστρώσεις: Σπύρος Μάνεσης Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνεται ότι η φετινή ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών που συμμετείχε στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα, «Leiden-Sarin Air Law Moot Court Competition 2025», ο οποίος διεξήχθη από τις 25 έως τις 27 Απριλίου ε.ε. στην Αθήνα, κατέκτησε την 3η θέση παγκοσμίως στη φάση των προφορικών αγορεύσεων (Oral Pleadings) […]

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ο τηλεοπτικός σταθμός Alpha TV σε ρεπορτάζ του αναφέρθηκε στα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου. Με την τελετή εγκαινίων, παραδόθηκε και επίσημα στην πανεπιστημιακή κοινότητα το ανακαινισμένο κτήριο του ιστορικού Νέου Χημείου, στο κέντρο της Αθήνας, επί των οδών Μαυρομιχάλη, Ναυαρίνου και Χαριλάου Τρικούπη. Με την ολοκλήρωση του έργου της αποκατάστασης και της […]

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκε την απώλεια του Λουκά Σπάρου σε ηλικία 91 ετών, Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματός μας. Ο αποθανών υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Τμήματος και στη συνέχεια διετέλεσε Πρόεδρος για 8 έτη. Υπήρξε ο πρώτος Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Τμήματος (1983), ενώ επέβλεψε […]

Ίδρυση νέου Εργαστηρίου «Επιστήμης, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στην Κοινωνία»

Ίδρυση νέου Εργαστηρίου «Επιστήμης, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στην Κοινωνία»

Ένα νέο Εργαστήριο με τίτλο «Εργαστήριο Επιστήμης, Τεχνολογίας και Καινοτομίας στην Κοινωνία» (ΕΤεΚΚ) – (Science, Technology and Innovation in Society – STIS) ιδρύθηκε στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης (ΙΦΕ). Διευθυντής του Εργαστηρίου εξελέγη ο Στάθης Αραποστάθης, Καθηγητής Ιστορίας της Επιστήμης και της Τεχνολογίας. Το Εργαστήριο δημιουργήθηκε ως θεσμός με σκοπό την ενίσχυση της παρουσίας του ΕΚΠΑ στον […]

Συναυλία Jazz του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ [2 Ιουλίου]

Συναυλία Jazz του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ [2 Ιουλίου]

Την Τετάρτη 2 Ιουλίου και ώρα 21:00, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ διοργανώνει σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Συναυλία Jazz, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Λόφος Νυμφών. Στη συναυλία του Jazz Συνόλου συμμετέχουν φοιτητές και καθηγητές της Jazz κατεύθυνσης του Τμήματος Μουσικών Σπουδών. Διδασκαλία – Ενορχηστρώσεις: Σπύρος Μάνεσης Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνεται ότι η φετινή ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών που συμμετείχε στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα, «Leiden-Sarin Air Law Moot Court Competition 2025», ο οποίος διεξήχθη από τις 25 έως τις 27 Απριλίου ε.ε. στην Αθήνα, κατέκτησε την 3η θέση παγκοσμίως στη φάση των προφορικών αγορεύσεων (Oral Pleadings) […]

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ο τηλεοπτικός σταθμός Alpha TV σε ρεπορτάζ του αναφέρθηκε στα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου. Με την τελετή εγκαινίων, παραδόθηκε και επίσημα στην πανεπιστημιακή κοινότητα το ανακαινισμένο κτήριο του ιστορικού Νέου Χημείου, στο κέντρο της Αθήνας, επί των οδών Μαυρομιχάλη, Ναυαρίνου και Χαριλάου Τρικούπη. Με την ολοκλήρωση του έργου της αποκατάστασης και της […]

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκε την απώλεια του Λουκά Σπάρου σε ηλικία 91 ετών, Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματός μας. Ο αποθανών υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Τμήματος και στη συνέχεια διετέλεσε Πρόεδρος για 8 έτη. Υπήρξε ο πρώτος Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Τμήματος (1983), ενώ επέβλεψε […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο