Την Πέμπτη, 10 Νοεμβρίου, στο Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ (Σκουφά 45, Αθήνα) στις 3 μ.μ. ο επίκουρος καθηγητής Γιώργος Κούζας θα πραγματοποιήσει διάλεξη με θέμα:
«Ο πολύπλευρος ρόλος του Νικολάου Πολίτη σε πολιτικούς οργανισμούς, επιστημονικές εταιρείες και άλλες οργανώσεις στο γύρισμα του αιώνα: άγνωστα ιστορικά στοιχεία και καινούργιες επανεκτιμήσεις»
Η διάλεξη θα δοθεί στα πλαίσια του σεμιναρίου του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ με τίτλο: Οι ιδεολογικές περιπέτειες των εννοιών: Βυζαντινό, Μεταβυζαντινό, Νεοελληνικό, Λαογραφικό στην ιστοριογραφία και τις μουσειακές συλλογές από τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο στον Αντώνη Μπενάκη. Το σεμινάριο οργανώνουν ο αν. καθηγητής Βαγγέλης Καραμανωλάκης και η αν. καθηγήτρια Αναστασία Δρανδάκη.
Περιεχόμενο σεμιναρίου: Εάν ο 19ος αιώνας σημαδεύτηκε από την στροφή στην κλασική αρχαιότητα και την επικέντρωση των ανθρωπιστικών επιστημών (φιλολογία, ιστορία, αρχαιολογία) στην αρχαία Ελλάδα, στο τελευταίο τέταρτο του ίδιου αιώνα συντελέστηκε μια κρίσιμη μεταβολή. Μια νέα περίοδος αναδείχθηκε και συνδέθηκε με το εθνικό παρελθόν. Το Βυζάντιο έγινε η νέα προνομιακή περίοδος της εθνικής ιστορίας. Παράλληλα, μέχρι τη δεκαετία του 1940 δημιουργήθηκε ένα ενεργό ενδιαφέρον για την νεοελληνική ιστορία, η οποία άρχισε να αντιμετωπίζεται ως ένα διακριτό πεδίο. Νέες επιστήμες, όπως η βυζαντινολογία και η λαογραφία, αλλά και θεσμοί -αρχεία και ερευνητικά ινστιτούτα- στράφηκαν προς τη μελέτη των δυο περιόδων ακολουθώντας τις διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις, και δημιούργησαν μια νέα αφήγηση για το εθνικό παρελθόν. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η συγκρότηση ειδικών συλλογών και η ίδρυση νέων μουσείων που αφιερώθηκαν στο Βυζάντιο και τον νεοελληνικό πολιτισμό ενσωμάτωσαν την τέχνη και τα υλικά τους κατάλοιπα στην εικαστική αναπαράσταση της εθνικής ιστορίας. Οι λόγοι για αυτήν τη μεταστροφή ήταν πολλοί: οι εξελίξεις στην ευρωπαϊκή ιστοριογραφία και η ενσωμάτωση της μεσαιωνικής περιόδου στο κοινό παρελθόν, τα ρηξικέλευθα διεθνή καλλιτεχνικά ρεύματα που αναγνώρισαν τη μεσαιωνική και λαϊκή τέχνη, οι πολιτικές συνθήκες και οι νέες ιδεολογικές αναγκαιότητες που αναδείχτηκαν στην Ελλάδα (Μακεδονικό ζήτημα, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μικρασιατική Καταστροφή), η συγκρότηση ενός νέου επιστημονικού δυναμικού που έψαχνε τα δικά του νέα πεδία ενασχόλησης.
Το σεμινάριο επιχειρεί να μελετήσει αυτή τη στροφή και τον ρόλο της στη διαμόρφωση της νεοελληνικής ταυτότητας μέσα από τη μελέτη των εννοιών που συνδέθηκαν με τα νέα πεδία. Θεωρώντας τις έννοιες ως φορείς νοημάτων συνδεδεμένων με πολιτικές και ιδεολογικές αντιλήψεις και πρακτικές θέλει να διερευνήσει τις διαφορετικές νοηματοδοτήσεις και τις αντιφάσεις τους σε πολλαπλά πεδία: στην ιστορία και στην αρχαιολογία, στη λαογραφία, στη συγκρότηση μουσειακών συλλογών. Σε αυτή την κατεύθυνση θα μελετήσει όχι μόνο την ιστοριογραφία αλλά και πρακτικές και μεθοδολογίες που συνδέθηκαν με τα νέα πεδία. Iδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συγκρότηση των νέων θεσμών που υπηρέτησαν αυτές τις στρατηγικές, όπως η Ιστορική Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, το Βυζαντινό Μουσείο, η Ακαδημία Αθηνών και το Μουσείο Μπενάκη.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.