Μεγάλη Εθνική Επιτυχία: Ανακήρυξη από την UNESCO της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας

* Άρθρο της Στέλλας Πριόβολου, ομότιμης καθηγήτριας, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ, έφορος Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός.

Μια τέτοια εθνική επιτυχία απαιτούσε όραμα και αγώνα συνεχή, στην πορεία του οποίου, είχα αναφερθεί δύο φορές από την στήλη αυτή.

Το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO, μετά από πρωτοβουλία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στον Οργανισμό, και πρωταγωνιστή τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδας στην UNESCO πρ. υπουργό Γιώργο Κουμουτσάκο, ανακήρυξε με ομόφωνη απόφαση την 9η Φεβρουαρίου, ημέρα θανάτου του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού, ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας.

Το κείμενο της απόφασης συνετάχθη μετά από συνεργασία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην UNESCO με τους καθηγητές Γιώργο Μπαμπινιώτη, ομότιμο καθηγητή Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών και Χρήστο Κλαίρη, ομότιμο καθηγητή Γενικής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης.

Στην σχετική απόφασή του, το Εκτελεστικό Συμβούλιο σημειώνει ότι η ελληνική συνδυάζει τέσσερα ιδιαιτέρως σημαντικά χαρακτηριστικά :  α)   Αδιάσπαστη συνέχεια 40 αιώνων προφορικής παράδοσης και 35 αιώνων γραπτής παράδοσης,

β) Μοναδική καλλιέργεια ως γλώσσα (λεξιλόγιο, γραμματική και σύνταξη), λόγω της χρήσης της από απαράμιλλες ιστορικές προσωπικότητες της λογοτεχνίας, της ποίησης, του θεάτρου, της φιλοσοφίας, της πολιτικής και της επιστήμης .

γ) Ευρεία παρουσία σε πολλές γλώσσες, καθώς, διαχρονικά, η ελληνική έχει αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες γλώσσες ως προς την επίδρασή της σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες και, δι’ αυτών, ευρύτερα στον κόσμο των γλωσσών και

δ) Η ελληνική γλώσσα ήταν και παραμένει μέχρι και σήμερα ανεξάντλητη πηγή της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα που έκανε την πρώτη παρέμβαση στη συνεδρίαση της UNESCO για την καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας ήταν η Αϊτή, η οποία ιστορικά ήταν και η πρώτη χώρα στον κόσμο που αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση και την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος. Εξάλλου η Αϊτή, μόλις τελείωσε τον δικό της απελευθερωτικό πόλεμο εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών, κατεστραμμένη οικονομικά, έστειλε στο Παρίσι, στον Αδαμάντιο Κοραή, 25 τόνους καφέ να εκποιηθούν, για να αγορασθούν όπλα για τον ελληνικό αγώνα.

Μια τέτοια εθνική επιτυχία απαιτούσε όραμα και αγώνα συνεχή, στην πορεία του οποίου, είχα αναφερθεί δύο φορές από την στήλη αυτή. H πρωτοβουλία για την καθιέρωση μιας ημέρας αφιερωμένης στην ελληνική γλώσσα ξεκίνησε το 2014 από έμπνευση του καθηγητή Γιάννη Κορίνθιου. Ο έλληνας καθηγητής διδάσκει από το 1979 Νεοελληνική Γλώσσα στο Πανεπιστήμιο Ανατολικών Σπουδών της Νάπολης και στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας. Ηγετικό στέλεχος της ομογένειας, ιδρυτικό μέλος της Κοινότητας Νάπολης, ο Γ. Κορίνθιος ως πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας έγινε ο πρωτεργάτης της καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας για την Ελληνική Γλώσσα. Στην προσπάθεια αυτή κινητοποιήθηκαν και πρωτοστάτησαν τα κλασικά λύκεια και η Ελληνική Κοινότητα της Νάπολης και της Καμπανίας.

Ο Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός στηρίζοντας την κοινή αυτή προσπάθεια στην Ιταλία, τίμησε τον εμπνευστή Γ. Κορίνθιο και τον ανακήρυξε επίτιμο μέλος του. Ακολούθησε η επίδοση στον ίδιο, του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος της Τιμής από την πρ. πρόεδρο της Δημοκρατίας κυρία Αικατερίνη Σακελλαροπούλου.

Γνώρισα τον Γ. Κορίνθιο στην Ιταλία, όταν ήμουν εκεί για σπουδές, και θαύμασα πραγματικά τον οίστρο του για τη διδασκαλία και τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό. Και είναι ο οίστρος αυτός που τον οδήγησε σε ένα όραμα, γιατί όραμα παρέμενε για πολύ καιρό η καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας και Ελληνικού Πολιτισμού. Πολλοί πανεπιστημιακοί καθηγητές στην Ελλάδα και το εξωτερικό συμμετείχαμε σε αυτήν την προσπάθεια. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τις συζητήσεις μας για την επιλογή της ημερομηνίας που θα προτείναμε στους αρμόδιους για την Παγκόσμια αυτή Ημέρα της Γλώσσας μας, και καταλήξαμε στην ημέρα θανάτου του εθνικού μας ποιητή, που «μήγαρις είχε άλλο στο νου του , πάρεξ ελευθερία και γλώσσα».

Η πρώτη αχτίδα αισιοδοξίας ήρθε το 2017 με την ανακήρυξη από την Βουλή των Ελλήνων της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας της γλώσσας μας. Πέρασαν οκτώ ολόκληρα χρόνια και φέτος , στη Νάπολη, που συμπλήρωσε 2.500 χρόνια από την ίδρυσή της, και όπου επί μία δεκαετία γιορτάζεται η Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας, έγινε μεγάλη επετειακή εκδήλωση σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας στο πλαίσιο των δράσεών του για την ενίσχυση της ελληνομάθειας και τη στήριξη των Εδρών Ελληνικών Σπουδών στο εξωτερικό.

Ο δρόμος άνοιξε και την σκυτάλη ανέλαβε και πάλι η ελληνική διπλωματία με τις άοκνες προσπάθειες του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Ελλάδας στην UNESCO, και την 14η Απριλίου 2025, έντεκα χρόνια μετά την πρωτοβουλία, έφθασε η μεγάλη ιστορική επιτυχία της χώρας μας. Το όραμα του πανεπιστημιακού δασκάλου της Ομογένειας έγινε πραγματικότητα.

Συγχαρητήρια σε όλους και ας γίνει η επιτυχία αυτή πρόκληση για να συνειδητοποιήσουμε την αξία της γλώσσας μας, να την σεβαστούμε όσο της αξίζει, και να προχωρήσουμε σε δράσεις αντάξιες του έργου όσων αγωνίστηκαν γι΄αυτήν.

Η κυρία Στέλλα Πριόβολου είναι ομότιμη καθηγήτρια, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ, έφορος Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός.

Παγκόσμια η γλώσσα μας! Ο αγώνας για μια εθνική επιτυχία