H κ. Κωνσταντίνα Τηνιακού, Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής και Διευθύντρια του Παθολογοανατομικού Εργαστηρίου, Αρεταίειου Νοσοκομείου, Ιατρική Σχολή, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), συμμετέχει ως joint senior author και joint corresponding author στην πολυκεντρική μελέτη “An unbiased ranking of murine dietary models based on their proximity to human metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease (MASLD)” που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature Metabolism (I.F. 20.8) https://doi.org/10.1038/s42255-024-01043-6 από τους Michele Vacca και συν-ερευνητές του ευρωπαϊκού προγράμματος LITMUS (Liver Investigation: Testing Marker Utility in Steatohepatitis), με σχόλιο-commentary στο ίδιο περιοδικό (dlvr.it/T8C8sp). Στο άρθρο συμμετέχει ως co-author και η πρώην ειδικευόμενη στο Παθολογοανατομικό Εργαστήριο του Αρεταίειου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου κ. Ιωάννα-Μαρία Γρυπάρη.
Η Καθηγήτρια κ. Τηνιακού ήταν συντονίστρια του LITMUS Histopathology Group, της ομάδας διεθνώς αναγωρισμένων έμπειρων ηπατοπαθολογοανατόμων από το University of Cambridge, UK, Newcastle University, UK, Université Paris Diderot, France και University of Antwerp, Belgium που εκτίμησαν δείγματα ήπατος των πειραματικών μοντέλων στεατωτικής νόσου ήπατος σχετιζόμενης με μεταβολική δυσλειτουργία (metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease, MASLD), παλαιότερα γνωστής ως μη αλκοολικής λιπώδους νόσου ήπατος (non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD). Η MASLD, η πιο συχνή χρόνια ηπατική νόσος στον άνθρωπο, περιλαμβάνει την απλή στεάτωση και τη στεατοηπατίτιδα, που είναι δυνατόν να καταλήξει σε κίρρωση και ανάπτυξη ηπατοκυτταρικού καρκινώματος. Έως σήμερα δεν είχε γίνει εις βάθος μελέτη για την ανάδειξη του βέλτιστου πειραματικού μοντέλου που προσομοιάζει στη MASLD του ανθρώπου. Στα πλαίσια του LITMUS διερευνήθηκε ο μεταβολικός φαινότυπος, η ηπατική ιστολογία, και το μεταγράφωμα των συχνότερα χρησιμοποιούμενων μοντέλων τρωκτικών και αξιολογήθηκαν ιεραρχικά σε σχέση με τη ΜASLD του ανθρώπου ως προς τη δυνατότητα να αναπτύσουν παρόμοια μεταβολική δυσλειτουργία και στεατοηπατίτιδα με ίνωση. Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης είναι πλέον δυνατή η επιλογή του βέλτιστου in vivo μοντέλου για την απάντηση συγκεκριμένων ερευνητικών ερωτημάτων στη MASLD με στόχο την επιτάχυνση της προκλινικής έρευνας, τη διερεύνηση παθοφυσιολογικών μηχανισμών και την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών παραγόντων.
Η Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α. συμμετείχε στο LITMUS με κύριο ερευνητή τον Καθηγητή κ. Γεώργιο Παπαθεοδωρίδη, Διευθυντή της Πανεπιστημιακής Γαστρεντερολογικής Κλινικής, Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό», και Πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και την Καθηγήτρια κ. Κωνσταντίνα Τηνιακού. Ο κ. Παπαθεοδωρίδης είναι επικεφαλής της κλινικής μελέτης LITMUS στο Ε.Κ.Π.Α., ενώ η κ. Τηνιακού είναι επικεφαλής της διεθνούς ομάδας παθολογοανατόμων του LITMUS, η οποία έχει αναλύσει έως σήμερα περίπου 2.000 βιοψίες Ευρωπαίων ασθενών με MASLD και >1200 δείγματα ήπατος πειραματικών μοντέλων. Το LITMUS χρηματοδοτήθηκε με 34.000.000 Ευρώ από το Innovative Medicines Initiative 2 Joint Undertaking με το σύμφωνο χρηματοδότησης 777377 και στηρίζεται από το πρόγραμμα Ηorizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Έρευνα και την Καινοτομία και την European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations- EFPIA.
Περισσότερες πληροφορίες για το LITMUS: https://hub.uoa.gr/7th-general-assembly-of-litmus-at-athens/.
“An unbiased ranking of murine dietary models based on their proximity to human metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease (MASLD)” Nature Metabolism 2024; 5:572-8
