Πρόγραμμα Προώθησης των Ανταλλαγών και της Επιστημονικής Συνεργασίας Ελλάδας-Γερμανίας για τη μελέτη των υποθαλάσσιων υδροθερμικών πεδίων της Μήλου-IKYDA 2024

Με χρηματοδότηση από το Γερμανικό Ακαδημαϊκό Ανταλλακτικό Πρόγραμμα (DAAD), επιστήμονες από το το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το MARUM – Κέντρο Επιστημών Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου της Βρέμης (https://www.marum.de/) διεξάγουν έρευνα στα μοναδικά υδροθερμικά συστήματα στην παράκτια περιοχή της Μήλου.

Η επιστημονική ομάδα του MARUM περιλαμβάνει τις Υποψ. Δρ. Αναγνώστου Ειρήνη, Joely Maak και την μεταπτυχιακή φοιτήτρια Alissa Bach, με Επιστημονική Υπεύθυνη τη Dr. Solveig Bühring. H επιστημονική ομάδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με Επιστημονική Υπεύθυνη την Καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού από το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος αποτελείται από τις Υποψ. Δρ.  Λαμπρίδου Δανάη, Μπετζέλου Κωσταντίνα και τις μεταπτυχιακές φοιτήτριες Βαρώτσου Ευφροσύνη, Μπέλκα Αρετή και Νικόλη Ελισάβετ σε συνεργασία με τον Ομότιμο Καθηγητή Δημήτρη Παπανικολάου και τον Καθηγητή Στέφανο Κίλια.

Το ερευνητικό έργο επικεντρώνεται στη μελέτη της υδροθερμικής δραστηριότητας από τα ρηχά έως τα βαθιά υποθαλάσσια περιβάλλοντα της Μήλου. Τα υποθαλάσσια πεδία υδροθερμικών αναβλύσεων δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί και μελετηθεί με σημαντική λεπτομέρεια. Ως εκ τούτου, τον Αύγουστο του 2023 πραγματοποιήθηκε μια λεπτομερής χαρτογράφησης του βυθού στα ανοικτά της Μήλου στο κεντρικό τμήμα του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου από το γερμανικό ερευνητικό σκάφος METEOR, η οποία αποτέλεσε τη βάση για την ανακάλυψη πολλών νέων υδροθερμικών περιοχών. Η προκαταρκτική επεξεργασία και ερμηνεία των δεδομένων κατά τη διάρκεια του πλου M192 ανέδειξε την πολυπλοκότητα της περιοχής, η οποία μπορεί να αποδοθεί στην αλληλεπίδραση μεταξύ τεκτονικής και ηφαιστειακής δραστηριότητας.

Ως εκ τούτου, το παρόν έργο αποσκοπεί στην περαιτέρω ανάλυση και συσχέτιση γεωφυσικών, βαθυμετρικών, γεωχημικών και βιολογικών δεδομένων από ρηχά έως βαθιά υδροθερμικά συστήματα για πρώτη φορά, προκειμένου να κατανοηθεί η γεωλογική και γεωδυναμική εξέλιξη της περιοχής και οι δυνητικά επηρεαζόμενες γεωχημικές και μικροβιολογικές διεργασίες στο πλαίσιο των νεοανακαλυφθέντων πεδίων υδροθερμικών εκροών της περιοχής.

Το πρόγραμμα αυτό που στηρίζεται από το DAAD δεν έχει μόνο επιστημονικό ενδιαφέρον αλλά και κοινωνική διάσταση. Η χρηματοδότηση του DAAD αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της ελληνογερμανικής επιστημονικής ανταλλαγής και τη δημιουργία ευκαιριών διεθνούς εμπειρίας για νέους επιστήμονες. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, οι νέοι επιστήμονες αποκτούν πολύτιμες εμπειρίες, αναπτύσσουν τις γνώσεις τους και συνεισφέρουν σε ένα διεπιστημονικό έργο που γεφυρώνει διαφορετικά επιστημονικά πεδία.

Η επιστημονική ομάδα παρέμεινε στη Μήλο, προκειμένου να πραγματοποιήσει δειγματοληψίες, ενώ στη συνέχεια μετέβει στην Αθήνα, συμμετέχοντας σε εργαστήρια και επιστημονικές συζητήσεις, υπό το συντονισμό και τη διοργάνωση της Καθηγήτριας Παρασκευής Νομικού, η οποία τόνισε ότι ««Το πρόγραμμα DAAD ενισχύει την επιστημονική μας έρευνα στο θαλάσσιο χώρο της Μήλου και τη συνεργασία ερευνητών από διαφορετικά επιστημονικά πεδία. Μέσα από αυτή τη συνέργεια, προωθούμε τη διεθνή επιστημονική αριστεία και προετοιμάζουμε την επόμενη γενιά επιστημόνων για τις παγκόσμιες προκλήσεις σε τομείς αιχμής».

Η συγκεκριμένη συνεργασία αποτελεί ένα παράδειγμα της αξίας της διεθνούς ερευνητικής δικτύωσης και της ακαδημαϊκής ανταλλαγής, αναδεικνύοντας πώς η διακρατική συνεργασία μπορεί να συμβάλλει στην παραγωγή γνώσεων και στην ενίσχυση της επιστημονικής κοινότητας.