Η Κρισιμότητα της Κλιματικής Αλλαγής για την Παγκόσμια Οικονομία
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί αναμφισβήτητα πλέον ένα κρίσιμο ζήτημα για το φυσικό περιβάλλον με σημαντικές προκλήσεις και προεκτάσεις στο σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Στη νέα Έκθεσή της η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC, 2021) τονίζει την άμεση απειλή, προειδοποιώντας για αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C μέχρι το 2030-2035, η οποία θα οδηγήσει στην επιτάχυνση της ανόδου της θαλάσσιας στάθμης και στην εντατικοποίηση των ακραίων καιρικών φαινομένων (καταιγίδες, πλημμύρες, καύσωνες, ξηρασία κ.α.).
Μεταξύ των άλλων, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να οδηγήσει σε αξιοσημείωτες απώλειες στο παγκόσμιο ΑΕΠ, με συρρίκνωση των οικονομιών. Ως αλυσιδωτή αντίδραση στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η διεθνής εμπορική ναυτιλία αναμένεται να είναι από τους κλάδους που θα πληγούν καταρχήν, λόγω των επιπτώσεων στις ναυτιλιακές διαδρομές και της αυξημένης επικινδυνότητας στις λιμενικές υποδομές, και κατ’ επέκταση λόγω των μεταβολών στα λειτουργικά κόστη των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων αλλά και στην ευμετάβλητη σχέση της προσφοράς-ζήτησης που διαταράσσεται σημαντικά σε φάσεις κρίσεων.
Στην πρόσφατη διάσκεψη Κορυφής για την Κλιματική Αλλαγή COP26 στη Γλασκόβη η Γραμματεία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) αναφέρθηκε στην υιοθέτηση υποχρεωτικών βραχυπρόθεσμων μέτρων (τον Ιούνιο 2020) για τον περιορισμό της εντατικής χρήσης άνθρακα στη διεθνή ναυτιλία τουλάχιστον κατά 40% έως το 2030, τη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του παγκόσμιου στόλου. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την τελευταία αναφορά του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τα Λιμάνια (ESPO, 2021), οι λιμενικές αρχές στην Ευρώπη κατανοούν ότι είναι κρίσιμο να ενισχύσουν τους στόχους για τη διαμόρφωση ενός μέλλοντος χωρίς εκπομπές ρύπων και να συνεισφέρουν θετικά συμβάλλοντας στην κατεύθυνσης της επίτευξης των στόχων προς ένα πράσινο μέλλον.
Ερευνητική Συμβολή Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας ΕΚΠΑ
Στο πλαίσιο των δράσεων για την Κλιματική Κρίση, τα μέλη του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Συγκρότημα Ευρίπου) αναπτύσσουν συγκεκριμένες επιστημονικές πρωτοβουλίες και ερευνητικές δράσεις, με έμφαση στην τοπική και εθνική οικονομία. Κεντρικός στόχος των δράσεων είναι η εμπεριστατωμένη επιστημονική έρευνα κρίσιμων παραμέτρων για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, με έμφαση στη διεθνή ναυτιλία, τους λιμένες, την εφοδιαστική αλυσίδα και το περιβάλλον.
Οι δράσεις του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας εστιάζουν στους ακόλουθους άξονες εξειδίκευσης:
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΙΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΕΚΠΑ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Ερευνητικές Δράσεις | Ερευνητές | |
1 | Διαστάσεις Οικονομικής, Διοίκησης και Πολιτικής Λιμένων για τη Διαχείριση των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής | Θ. Πάλλης Κ. Καρδιτσά |
2 | Συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής για την Ναυτιλία, τις Μεταφορές και το Εμπόριο | Θ. Συριόπουλος Ε. Ρουμπής |
3 | Κλιματική Αλλαγή και Περιβαλλοντική Διαχείριση Λιμένων και Ναυτιλίας | Κ. Καρδιτσά |
4 | Χρηματοδοτικά Εργαλεία για την Αντιμετώπιση των Επιπτώσεων στην Τοπική Θαλάσσια Οικονομία | Χ. Τσιτσάκης Λ. Βασιλειάδης |
5 | . Διαχείριση Δεδομένων για την Αντιμετώπιση των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής στη Θαλάσσια Οικονομία | Π. Τρακάδας Δ. Παπαχρήστος |
6 | Εκπροσώπηση Τοπικών και Εθνικών Προσεγγίσεων σε Διεθνή Φόρα και Οργανισμούς για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής | Λ. Κουρκουβέλας Θ. Πάλλης |
Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας (Τ.ΔΙ.ΛΙ.Ν) ΕΚΠΑ [https://www.pms.uoa.gr]
Πρόεδρος Τ.ΔΙ.ΛΙ.Ν: Καθηγητής Θεόδωρος Συριόπουλος
Το νεοσύστατο Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας (Τ.ΔΙ.ΛΙ.Ν) στο συγκρότημα του Ευρίπου ανήκει στη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Αποστολή του είναι να προσφέρει ένα σύνθετο πλέγμα υψηλής ποιότητας διεπιστημονικών ακαδημαϊκών σπουδών, με την παραγωγή καινοτόμου θεωρητικής και εφαρμοσμένης έρευνας διεθνούς επίπεδου, εστιάζοντας στους τομείς της διοίκησης ναυτιλιακών επιχειρήσεων, της διαχείρισης και διοίκησης λιμένων, καθώς και των επιχειρήσεων και φορέων που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο περιβάλλον των θαλάσσιων μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Το Τμήμα φιλοδοξεί να αποτελέσει μία δυναμική νέα ακαδημαϊκή μονάδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) στην έρευνα και στην καινοτομία καθώς και στην αποτελεσματική διασύνδεση με τις επιχειρήσεις, παρέχοντας κορυφαίας ποιότητας ακαδημαϊκές και ερευνητικές υπηρεσίες στις/στους φοιτήτριες/τες του.
Στο Τμήμα, η υλοποίηση ερευνητικών επιμορφωτικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων έχει ξεκινήσει από την πρώτη ημέρα ίδρυσής του και συμπορεύεται με την εκπαιδευτική διαδικασία.
Το Τμήμα συμμετέχει ενεργά στην προώθηση της έρευνας στους τομείς της Ναυτιλίας, των Μεταφορών και των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, συμμετέχοντας ή/και διοργανώνοντας διεθνή επιστημονικά συνέδρια, ενώ τα μέλη του έχουν πληθώρα δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια.