Νέα & Ανακοινώσεις

100 χρόνια πυρηνικής ισομέρειας

100 χρόνια πυρηνικής ισομέρειας
tmertzi atatomwall320

του Αναπληρωτή Καθηγητή Θεόδωρου Μερτζιμέκη, Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ, tmertzi@phys.uoa.gr

Ο Otto Hahn (ελληνιστί Ότο Χαν) πιστώνεται την ανακάλυψη της πυρηνικής σχάσης, ενός φαινομένου με τεράστια επιστημονική, οικονομική και κοινωνική σημασία. Η σχάση είναι μια από τις πιο σπουδαίες ανακαλύψεις της Φυσικής στον 20ο αιώνα με πληθώρα εφαρμογών στο σημερινό μας πολιτισμό. Παρά τη σπουδαιότητα του φαινομένου, ο βραβευμένος με Νόμπελ το 1944 Hahn [1] θεωρούσε ότι κάποιο άλλο ήταν το σπουδαιότερο επιστημονικό του επίτευγμα.

Το 1921, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Ινστιτούτο Χημείας Kaiser Wilhelm στο Βερολίνο της Γερμανίας, ο Hahn είχε αφοσιωθεί στη μελέτη των ραδιενεργών διασπάσεων που πρόσφατα είχαν ανακαλυφθεί παρασέρνοντας την ακαδημαϊκή κοινότητα στο κυνήγι των άγνωστων χαρακτηριστικών του υποατομικού κόσμου. Η μελέτη των ακτινοβολιών από ασταθή ισότοπα τον οδήγησε σε μια παρατήρηση την οποία αδυνατούσε να εξηγήσει. Ένα από τα χημικά στοιχεία τα οποία μελετούσε έδειχνε να μη συμπεριφέρεται όπως “θα έπρεπε“. Χωρίς να το γνωρίζει, ο Hahn είχε μόλις ανακαλύψει το πρώτο πυρηνικό ισομερές, δηλ. έναν ατομικό πυρήνα του οποίου η πυρηνική δομή ήταν διαφορετική από την κοινή μορφή του στοιχείου. Στην πραγματικότητα, η δημιουργία του ισομερή πυρήνα οφείλεται στη διαφορετική διάταξη των συστατικών του, πρωτονίων και νετρονίων, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει ασυνήθιστες ιδιότητες. Η τυχαία αυτή ανακάλυψη χρειάστηκε άλλα 15 χρόνια ερευνών στην πυρηνική φυσική, ώστε να καταστεί δυνατή η έγκυρη ερμηνεία των παρατηρήσεων του Hahn.

image 54
Εικόνα 1, Otto Hahn (πηγή wikipedia)

Χωρίς να το συνειδητοποιούμε οι ισομερείς πυρήνες βρίσκονται σε ευρεία χρήση γύρω μας, με προεξέχοντα πιθανώς τον τομέα των ραδιοφαρμάκων για ακτινοδιάγνωση και θεραπεία, αλλά και στις τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας υπό τη μορφή πυρηνικών μπαταριών, όπως αυτές που τροφοδοτούν τις λειτουργίες εξερευνητικών διαστημοπλοίων και διαστημικών αποστολών. Όμως εκεί που βρίσκονται μαζικά οι ισομερείς πυρήνες είναι μέσα στα αστέρια, όπου διαδραματίζουν κύριο ρόλο στις πυρηνικές αντιδράσεις που δημιουργούν νέα στοιχεία.

Νέα ισότοπα, νέα φυσική

Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι επιστήμονες αναζητούσαν με οίστρο νέα ραδιενεργά στοιχεία. Η ανακάλυψη της ραδιενέργειας από τον Henri Becquerel και των πρώτων ραδιενεργών στοιχείων ραδίου και πολωνίου από το ζεύγος Curie έδωσαν τεράστια ώθηση για την αναζήτηση νέας φυσικής σε υποατομικό επίπεδο, κυρίως μέσω της μελέτης των ακτινοβολιών που εκπέμπονται κατά τη μεταστοιχείωση των χημικών στοιχείων, δηλ. την αλλαγή κάποιου στοιχείου σε ένα άλλο μέσω της διαδικασίας που γενικά ονομάζουμε ραδιενεργή διάσπαση.

Στην απαρχή της αναζήτησης νέων ραδιενεργών στοιχείων, οι επιστήμονες βασίστηκαν κυρίως σε τρία κριτήρια. Το πρώτο ήταν να εξετασθούν οι χημικές ιδιότητες — πώς το νέο στοιχείο αντιδρά με άλλες ουσίες. Το δεύτερο ήταν η διερεύνηση του τύπου και η μέτρησης της ενέργειας των σωματιδίων που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια της ραδιενεργού διάσπασης. Τέλος, η μέτρηση τού πόσο γρήγορα μπορεί το στοιχείο να αποσυντεθεί, δηλ. η μέτρηση του χρόνου ημιζωής (σημ. χρόνος ημιζωής: ο χρόνος που χρειάζεται για να διασπαστεί το μισό αρχικό ραδιενεργό στοιχείο σε κάτι άλλο).

Ως περίπου το 1920, οι φυσικοί είχαν ανακαλύψει ορισμένα ραδιενεργά στοιχεία με ίδιες χημικές ιδιότητες, αλλά διαφορετικούς χρόνους ημιζωής. Αυτά ονομάστηκαν ισότοπα. Τα ισότοπα είναι διαφορετικές εκδοχές του ίδιου στοιχείου, που έχουν τον ίδιο αριθμό πρωτονίων στον πυρήνα τους, αλλά διαφορετικούς αριθμούς νετρονίων. Ο τρόπος που γίνεται η σύνδεση των πρωτονίων και των νετρονίων μέσα στα ισότοπα είναι άμεσο αποτέλεσμα των θεμελιωδών δυνάμεων που υπάρχουν στη φύση και είναι ενεργό πεδίο έρευνας στα εργαστήρια Πυρηνικής Φυσικής σε όλον τον κόσμο.

Ιδιαίτερα γνωστό παράδειγμα τέτοιων ισοτόπων είναι το ουράνιο (U), ένα ραδιενεργό στοιχείο με πολλά ισότοπα, δύο από τα οποία είναι μακρόβια και υπάρχουν στη Γη από τις πρώτες στιγμές της δημιουργίας της. Αυτά τα φυσικά ισότοπα ουρανίου διασπώνται στο στοιχείο θόριο (Th), το οποίο με τη σειρά του διασπάται σε πρωτακτίνιο (Pa) και το καθένα με τη σειρά του έχει τα δικά του ισότοπα. Ο Hahn και η συνάδελφός του Lise Meitner ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν και εντόπισαν πολλά διαφορετικά ισότοπα που προέρχονται από τη διάσπαση του στοιχείου ουρανίου, μελετώντας τη σχάση αυτών των βαρέων ισοτόπων.

Κατά τη μελέτη των παραπάνω ισοτόπων, όλα συμπεριφέρθηκαν όπως αναμενόταν, εκτός από ένα. Αυτό το ισότοπο φαινόταν να έχει τις ίδιες ιδιότητες με ένα από τα άλλα, αλλά ο χρόνος ημιζωής του ήταν σημαντικά μεγαλύτερος. Η ταξινόμηση που είχαν επινοήσε οι Hahn και Meitner φαινόταν να παρουσιάζει πρόβλημα όταν επιχειρούσαν να κατατάξουν το συγκεκριμένο “διαφορετικό” ισότοπο μαζί με τα υπόλοιπα ισότοπα του ουρανίου, καθώς δεν υπήρχαν κενοί χώροι για να το φιλοξενήσουν στην κατάταξη. Το ονόμασαν “ουράνιο Ζ” [2].

Η ακτινοβολία από το ουράνιο Ζ ήταν περίπου 500 φορές ασθενέστερη από αυτή των άλλων ισοτόπων στο δείγμα, έτσι ο Hahn αποφάσισε να επιβεβαιώσει τις παρατηρήσεις του χρησιμοποιώντας πολύ μεγαλύτερη ποσότητα υλικού. Αγόρασε και διαχώρισε χημικά ουράνιο από 100 κιλά εξαιρετικά τοξικού και σπάνιου άλατος ουρανίου. Το εκπληκτικό αποτέλεσμα αυτού του δεύτερου πειράματος έδειξε με μεγάλη ακρίβεια ότι το μυστηριώδες ουράνιο Ζ ήταν ένα ήδη γνωστό ισότοπο, γνωστό σήμερα ως πρωτακτίνιο-234 (Pa-234), αλλά με πολύ διαφορετικό χρόνο ημιζωής. Αυτή ήταν η πρώτη πειραματικά επιβεβαιωμένη περίπτωση ισοτόπου με δύο διαφορετικούς χρόνους ημιζωής. Ο Hahn δημοσίευσε την ανακάλυψή του για το πρώτο πυρηνικό ισομερές, παρόλο που δεν μπορούσε να το εξηγήσει πλήρως, αναζητώντας τις φυσικές αιτίες που μπορεί να είναι υπεύθυνες για το νέο φαινόμενο.

Νετρόνια και ισομέρεια

Την εποχή των πειραμάτων του Hahn στη δεκαετία του 1920, οι επιστήμονες εξακολουθούσαν να θεωρούν τα άτομα ως μια συστάδα πρωτονίων που περιβάλλεται από ίσο αριθμό ηλεκτρονίων. Μόλις το 1932 ο James Chadwick ανακάλυψε πειραματικά ότι ένα τρίτο είδος σωματιδίων -τα νετρόνια- ήταν επίσης μέρος του πυρήνα. Με αυτές τις νέες πληροφορίες, οι φυσικοί μπόρεσαν αμέσως να εξηγήσουν τη φύση των ισοτόπων: είναι πυρήνες με τον ίδιο αριθμό πρωτονίων και διαφορετικούς αριθμούς νετρονίων. Με αυτή τη γνώση η ερμηνεία της φύσης του ουρανίου Ζ μπορούσε πλέον να καταστεί δυνατή.

Λίγο αργότερα, το 1936 ο Carl Friedrich von Weiszäcker [3] πρότεινε ότι δύο διαφορετικά στοιχεία θα μπορούσαν να έχουν τον ίδιο αριθμό πρωτονίων και νετρονίων στους πυρήνες τους, αλλά σε διαφορετικούς σχηματισμούς και με διαφορετικό χρόνο ημιζωής. Η διάταξη πρωτονίων και νετρονίων που οδηγεί στη χαμηλότερη ενέργεια είναι η πιο σταθερή μορφή και ονομάζεται θεμελιώδης κατάσταση. Οι εναλλακτικές διατάξεις των σωματιδίων που οδηγούν σε λιγότερο σταθερές, υψηλότερες ενέργειες ενός ισοτόπου ονομάζονται ισομερείς καταστάσεις.

Οι ισομερείς πυρήνες στην ιατρική, την αστροφυσική και τις νέες τεχνολογίες

Οι ισομερείς πυρήνες έχουν σημαντικές εφαρμογές στην ιατρική και χρησιμοποιούνται σε δεκάδες εκατομμύρια διαγνωστικές διαδικασίες ετησίως σε όλον τον κόσμο. Δεδομένου ότι τα ισομερή υφίστανται ραδιενεργό διάσπαση, ειδικές κάμερες μπορούν να παρακολουθούν την κινητική τους, καθώς κινούνται μέσα στο σώμα.

Για παράδειγμα, το τεχνήτιο-99m (Tc-99m) είναι ένα ισομερές του Tc-99. Καθώς το ισομερές διασπάται, εκπέμπει φωτόνια, τα οποία με κατάλληλους ανιχνευτές μπορούν να καταγραφούν και να πληροφορήσουν τους ιατρούς πώς κινείται το τεχνήτιο-99m μέσα στο σώμα, μέσω λεπτομερούς απεικόνισης της καρδιάς, του εγκεφάλου, των πνευμόνων και άλλων κρίσιμων οργάνων. Με τη μέθοδο αυτή, τα ισομερή βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου. Παρότι ραδιενεργά, τα ισομερή όπως το τεχνήτιο είναι ασφαλή για ιατρική εξετάσεις και για το λόγο αυτό η χρήση τους είναι εξαιρετικά διαδεδομένη.

image 55
Εικόνα 2 Πυρηνική Ισομέρεια στο τεχνήτιο-99m (πηγή: twitter.com)

Επιπλέον, τα ισομερή είναι σημαντικά στην αστρονομία και την αστροφυσική. Οι αστέρες τροφοδοτούνται από την ενέργεια που απελευθερώνεται μέσα από ένα τεράστιο δίκτυο πυρηνικών αντιδράσεων. Τα ισομερή είναι παρόντα στα αστέρια και συμμετέχουν στο δίκτυο των πυρηνικών αντιδράσεων και την εξέλιξή του. Με τον τρόπο αυτό η μελέτη τους είναι κρίσιμης σημασίας για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα αστέρια παράγουν όλα τα στοιχεία του σύμπαντος, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα.

Πολύ πρόσφατα, οι επιστήμονες έκαναν σημαντικά βήματα προόδου διερευνώντας αν τα πυρηνικά ισομερή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του πιο ακριβούς ρολογιού στον κόσμο ή αν τα ισομερή μπορούν μια μέρα να αποτελέσουν τη βάση για την επόμενη γενιά μπαταριών μεγάλου χρόνου ζωής και αδιάλειπτης λειτουργίας. Περισσότερα από 100 χρόνια μετά την ανίχνευση μιας μικρής ανωμαλίας στο άλας ουρανίου που μελέτησε ο Hahn, οι επιστήμονες εξακολουθούν να αναζητούν νέα ισομερή και μόλις άρχισαν να αποκαλύπτουν το πλήρες δυναμικό αυτών των συναρπαστικών αντικειμένων της φυσικής.

Τα ισομερή στα επόμενα 100 χρόνια

Σήμερα, έναν αιώνα αφότου ο Hahn ανακάλυψε για πρώτη φορά τα πυρηνικά ισομερή, οι επιστήμονες εξακολουθούν να ανακαλύπτουν νέες ιδιότητες και εφαρμογές τους μέσα από διαρκείς πειραματισμούς σε υπερσύγχρονα διεθνή εργαστήρια. Στο πρόσφατο διεθνές επετειακό συνέδριο 100 years of nuclear isomers για τον εορτασμό του πρώτου αιώνα μελέτης των ισομερών, που πραγματοποιήθηκε στο διεθνές εργαστήριο GSI στο Darmstadt της Γερμανίας, και με τη συμμετοχή της ομάδας NuSTRAP του ΕΚΠΑ [4], παρουσιάστηκαν νέα πειραματικά δεδομένα για πληθώρα πυρηνικών ισομερών. Tα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι συμμετέχoντες μόνο αισιόδοξα μπορούν να χαρακτηρισθούν για τις προοπτικές της θεωρητικής και πειραματικής έρευνας ισομερών από τη διεθνή ερευνητική κοινότητα. Άλλωστε επί του παρόντος, όλες οι μεγάλες εργαστηριακές εγκαταστάσεις της Πυρηνικής Φυσικής σε όλον τον κόσμο βρίσκονται σε φάση αναβάθμισης για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Αναφορές

[1] The Nobel Prize, url: https://www.nobelprize.org

[2] E.H. Berninger, The Discovery of Uranium Z by Otto Hahn: The First Example of Nuclear Isomerism, doi: 10.1007/978-94-009-7133-2_9

[3] C.F. v. Weiszäcker, Metastabile Zustände der Atomkerne, doi: 10.1007/BF01497732

[4] P. Vasileiou et al.,Isomeric states of 113,115In in radiative proton-capture reactions at energies of astrophysical interest, url: https://indico.gsi.de/event/13014/contributions/60881/

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown υπογράφηκε τη Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025 στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Μνημόνιο υπέγραψαν ο Πρύτανης καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, από την πλευρά του ΕΚΠΑ, και ο Κοσμήτορας του Earth Commons Institute Καθηγητής Peter Marra, από την πλευρά του Georgetown University. Στην […]

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025, στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενημερωτική παρουσίαση με αντικείμενο τη συγκριτική ανάλυση μεταξύ του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO. Η παρουσίαση έγινε από τον κ. Χαράλαμπο Βασιλάτο, Αναπληρωτή Καθηγητή Κοιτασματολογίας του Ε.Κ.Π.Α. και […]

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Το επιστημονικό άρθρο με τίτλο «A Review of Hydroponics and Conventional Agriculture Based on Energy and Water Consumption, Environmental Impact, and Land Use» των κ.κ. Πομώνη Δήμητρας, Κούκου Μαρίας, Βραχόπουλου Μιχάλη και Βασιλειάδη Λάμπρου, εκ μέρους της Επιτροπής Βραβείων Καλύτερης Εργασίας του διεθνούς περιοδικού Energies, MDPI  (IF:3.2/ CiteScore:7.3) επιλέχθηκε για το Βραβείο Καλύτερης Επιστημονικής Δημοσίευσης για το έτος […]

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης είναι κάτι που ποικίλει κάθε φορά που την παρατηρούμε και εξαρτάται κυρίως από τις τοπικές ατμοσφαιρικές συνθήκες. Έχουμε σίγουρα δει μια κατακόκκινη πανσέληνο να ανατέλλει στον ορίζοντα κατά τους θερινούς μήνες, ενώ άλλοτε μια ολόλαμπρη ασημένια πανσέληνος δεσπόζει ψηλά στον ουρανό κατά τους χειμερινούς μήνες. Στην πραγματικότητα, το χρώμα της Σελήνης […]

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Οι προπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου συνομίλησαν κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου με γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της κινηματογραφικής εκπαίδευσης, προκειμένου να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα καθώς  και ζητήματα μεθοδολογίας, που αφορούν το συγκεκριμένο πεδίο. Η Αναστασία Βλαχάκη από το Κέντρο Οπτικοακουστικής Παιδείας ΚΑΡΠΟΣ στις […]

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025, στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενημερωτική παρουσίαση με αντικείμενο τη συγκριτική ανάλυση μεταξύ του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO. Η παρουσίαση έγινε από τον κ. Χαράλαμπο Βασιλάτο, Αναπληρωτή Καθηγητή Κοιτασματολογίας του Ε.Κ.Π.Α. και […]

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Βράβευση των κκ. Πομώνη, Κούκου, Βραχόπουλου και Βασιλειάδη για επιστημονική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό Energies, MDPI

Το επιστημονικό άρθρο με τίτλο «A Review of Hydroponics and Conventional Agriculture Based on Energy and Water Consumption, Environmental Impact, and Land Use» των κ.κ. Πομώνη Δήμητρας, Κούκου Μαρίας, Βραχόπουλου Μιχάλη και Βασιλειάδη Λάμπρου, εκ μέρους της Επιτροπής Βραβείων Καλύτερης Εργασίας του διεθνούς περιοδικού Energies, MDPI  (IF:3.2/ CiteScore:7.3) επιλέχθηκε για το Βραβείο Καλύτερης Επιστημονικής Δημοσίευσης για το έτος […]

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης είναι κάτι που ποικίλει κάθε φορά που την παρατηρούμε και εξαρτάται κυρίως από τις τοπικές ατμοσφαιρικές συνθήκες. Έχουμε σίγουρα δει μια κατακόκκινη πανσέληνο να ανατέλλει στον ορίζοντα κατά τους θερινούς μήνες, ενώ άλλοτε μια ολόλαμπρη ασημένια πανσέληνος δεσπόζει ψηλά στον ουρανό κατά τους χειμερινούς μήνες. Στην πραγματικότητα, το χρώμα της Σελήνης […]

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Οι προπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου συνομίλησαν κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου με γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της κινηματογραφικής εκπαίδευσης, προκειμένου να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα καθώς  και ζητήματα μεθοδολογίας, που αφορούν το συγκεκριμένο πεδίο. Η Αναστασία Βλαχάκη από το Κέντρο Οπτικοακουστικής Παιδείας ΚΑΡΠΟΣ στις […]

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha για την ανακαίνιση χώρων της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha για την ανακαίνιση χώρων της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά το ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha: «Χώροι της Νομικής Σχολής που βρισκόταν για χρόνια υπό κατάληψη και παρουσίαζαν εικόνα εγκατάλειψης, αποκαταστάθηκαν, ανακαινίστηκαν και παραδόθηκαν στους φοιτητές και στους καθηγητές του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τους χώρους αυτούς επισκέφθηκε η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, μετά τη συνάντηση εργασίας που είχε με τον […]

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με τη Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, διοργανώνουν το νέο Διϊδριματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική». […]

Επιστημονική εκδήλωση για την Ενδοσχολική Βία και τον Εκφοβισμό (Ε.ΒΙ.Ε.)

Επιστημονική εκδήλωση για την Ενδοσχολική Βία και τον Εκφοβισμό (Ε.ΒΙ.Ε.)

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Νομικής Βιβλιοθήκης, η επιστημονική εκδήλωση με τίτλο: «Ενδοσχολική βία και εκφοβισμός: Ψυχοκοινωνικές και νομικές διαστάσεις – Προεκτάσεις και κριτικός αναστοχασμός». Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Εργαστήριο Κοινωνικής και Οργανωσιακής Ψυχολογίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ και το Εργαστήριο Ποινικών και […]

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Το Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε δυναμικά στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο ‘International SIGA2 Conference 2025’ που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα (7-9.5.2025) στο University of Antwerp, Βέλγιο, με εστίαση στο ‘Academic Excellence Meets Global Dialogue on Strategic Maritime Affairs’. Το Διεθνές Συνέδριο διοργανώθηκε από το Special Interest Group A2: Ports and […]

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Δημοσιεύθηκε η αμερικάνικη παγκόσμια κατάταξη US News Best Global University Rankings 2025-2026. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται στη 1η θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων σε Ελλάδα και Κύπρο και στην 216η θέση παγκοσμίως. 2ο Ελληνικό Πανεπιστήμιο είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο βρίσκεται στη θέση 416. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών στην Ευρώπη ανέβηκε στην 78η θέση από την 82η […]

Επίσκεψη του κ. Mario Nava, Director-General – Directorate General “Employment, Social Affairs and Inclusion” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στη Μονάδα «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ» του ΕΚΠΑ

Επίσκεψη του κ. Mario Nava, Director-General – Directorate General “Employment, Social Affairs and Inclusion” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στη Μονάδα «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ» του ΕΚΠΑ

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη του κ. Mario Nava, Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης «Απασχόληση, Κοινωνικές Υποθέσεις και Ένταξη» (EMPL) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Director-General – Directorate General “Employment, Social Affairs and Inclusion”), της Μονάδας Μεταφοράς Τεχνολογίας και Καινοτομίας «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο κ. Nava […]

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με τη Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, διοργανώνουν το νέο Διϊδριματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική». […]

Επιστημονική εκδήλωση για την Ενδοσχολική Βία και τον Εκφοβισμό (Ε.ΒΙ.Ε.)

Επιστημονική εκδήλωση για την Ενδοσχολική Βία και τον Εκφοβισμό (Ε.ΒΙ.Ε.)

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Νομικής Βιβλιοθήκης, η επιστημονική εκδήλωση με τίτλο: «Ενδοσχολική βία και εκφοβισμός: Ψυχοκοινωνικές και νομικές διαστάσεις – Προεκτάσεις και κριτικός αναστοχασμός». Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Εργαστήριο Κοινωνικής και Οργανωσιακής Ψυχολογίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ και το Εργαστήριο Ποινικών και […]

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Το Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε δυναμικά στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο ‘International SIGA2 Conference 2025’ που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα (7-9.5.2025) στο University of Antwerp, Βέλγιο, με εστίαση στο ‘Academic Excellence Meets Global Dialogue on Strategic Maritime Affairs’. Το Διεθνές Συνέδριο διοργανώθηκε από το Special Interest Group A2: Ports and […]

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Δημοσιεύθηκε η αμερικάνικη παγκόσμια κατάταξη US News Best Global University Rankings 2025-2026. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται στη 1η θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων σε Ελλάδα και Κύπρο και στην 216η θέση παγκοσμίως. 2ο Ελληνικό Πανεπιστήμιο είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο βρίσκεται στη θέση 416. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών στην Ευρώπη ανέβηκε στην 78η θέση από την 82η […]

Επίσκεψη του κ. Mario Nava, Director-General – Directorate General “Employment, Social Affairs and Inclusion” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στη Μονάδα «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ» του ΕΚΠΑ

Επίσκεψη του κ. Mario Nava, Director-General – Directorate General “Employment, Social Affairs and Inclusion” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στη Μονάδα «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ» του ΕΚΠΑ

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη του κ. Mario Nava, Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης «Απασχόληση, Κοινωνικές Υποθέσεις και Ένταξη» (EMPL) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Director-General – Directorate General “Employment, Social Affairs and Inclusion”), της Μονάδας Μεταφοράς Τεχνολογίας και Καινοτομίας «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο κ. Nava […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο