Η έννοια της Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG – Environmental, Social and Governance) αναδεικνύεται τελευταία σε έναν από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες για την εύρυθμη λειτουργία της επιχειρηματικής κοινότητας. Η καταγραφή και η δημοσιοποίηση πρακτικών ESG δεν διαμορφώνουν απλώς ένα ευνοϊκό οικονομικο-κοινωνικό περιβάλλον, αλλά αποτελούν ουσιώδη εργαλεία για την εξασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας και εταιρικής βιωσιμότητας. Η διαμόρφωση νέων αναγκών και προοπτικών στο επιχειρηματικό πεδίο καθιστά σαφές ότι η συμβολή εξειδικευμένων στελεχών στα ζητήματα ESG είναι ζωτικής σημασίας.
Μολονότι, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι ανάγκες για εξειδικευμένα στελέχη σε θέματα ESG θα παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση τα επόμενα χρόνια, αρκετές πρόσφατες επιστημονικές έρευνες αναδεικνύουν την έλλειψη τέτοιων στελεχών στην παγκόσμια οικονομία. Διάφορα διεθνή Ινστιτούτα (λ.χ. Institute of Certified Sustainability Reactionaries και το Center for Sustainable Business) αναφέρουν ότι τα διοικητικά συμβούλια των μεγαλύτερων επιχειρήσεων παγκοσμίως διαθέτουν περιορισμένες γνώσεις σε κρίσιμα ζητήματα ESG, ενώ τονίζουν το χαμηλό αριθμό πιστοποιημένων και εξειδικευμένων στελεχών σε θέματα ESG. Παράλληλα, η Association of Corporate Citizenship Professionals τονίζει ότι ένας σημαντικός αριθμός υπευθύνων για θέματα ESG αναφέρουν έλλειψη κατάλληλων εταιρικών πόρων, τόσο οικονομικών όσο και εκπαιδευτικών, για να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους σε αυτόν τον τομέα.
Αντίστοιχα ζητήματα ανακύπτουν και στη χώρα μας, όπου παρατηρείται χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης σε κρίσιμες ειδικότητες που σχετίζονται με ζητήματα ESG. Οι λογιστές, οι σύμβουλοι επιχειρήσεων, οι περιβαλλοντολόγοι, οι μηχανικοί περιβάλλοντος, οι ορκωτοί λογιστές, οι επιχειρηματίες, οι επενδυτές, οι τραπεζικοί υπάλληλοι, οι ασφαλιστές, οι σύμβουλοι επενδύσεων, καθώς και οι δικαστικοί και οι δικηγόροι, συχνά δεν διαθέτουν την αναγκαία εξειδίκευση για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που συνδέονται με τα ζητήματα ESG.
Η έλλειψη κατάλληλων εκπαιδευμένων στελεχών και εκπαιδευτών σε θέματα ESG διαμορφώνει συνθήκες μελλοντικών στρεβλώσεων στους οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς όρους υπό τους οποίους λειτουργεί η ελληνική / παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα και το χρηματοπιστωτικό σύστημα θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και οργανισμών.
Για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα, είναι πλέον επιτακτικό τα στελέχη των επιχειρήσεων να αποκτήσουν την κατάλληλη εκπαίδευση και εξοικείωση με κρίσιμα θέματα ESG. Ειδικότερα, πρέπει να είναι σε θέση να αναπτύσσουν εταιρικά σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης (sustainable business models), να διασφαλίζουν την κανονιστική συμμόρφωση των επιχειρήσεων με το ρυθμιστικό πλαίσιο, να καταρτίζουν απολογισμούς βιωσιμότητας (sustainability reports) που αντικατοπτρίζουν τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδόσεις της επιχείρησης (CSRD EU directive) και να εισάγουν τις μη χρηματοοικονομικές πληροφορίες στις ετήσιες οικονομικές εκθέσεις, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την υπευθυνότητα (4548/2020, CSRD EU directive).
Η υλοποίηση αυτών των δράσεων θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις όχι μόνο να ευθυγραμμιστούν με τις απαιτήσεις του νέου οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, αλλά και να μετατρέπουν τις προκλήσεις σε ευκαιρίες και να διαμορφώνουν προληπτικές στρατηγικές που ενισχύουν την ανάπτυξή τους και διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους, δημιουργώντας παράλληλα προστιθέμενη αξία τόσο για την επιχείρηση όσο και για την κοινωνία συνολικά.
Ιωάννης Ε. Νικολάου (inikol@env.duth.gr), Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Οικονομικών των Επιχειρήσεων και της Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας,
Ανδρέας Α. Παπανδρέου (aap@econ.uoa.gr), Καθηγητής, Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), Διευθυντής Εργαστηρίου Πολιτικής Οικονοµίας για την Βιώσιµη Ανάπτυξη.
Δημήτριος Π. Μπάλιος (dbalios@econ.uoa.gr), Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), Διευθυντής Εργαστηρίου Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.