«Αντίο σε έναν σπουδαίο δάσκαλο και ιατρό» – Άρθρο του πρώην προέδρου της Ιατρικής Σχολής Πέτρου Σφηκάκη για τον Γεώργιο Δαΐκο

Στις 10 Ιουνίου 2025 έφυγε πλήρης ημερών ο μεγάλος Ιατρός και Δάσκαλος για πολλές δεκαετίες των ελληνίδων και ελλήνων ιατρών, ο Επίτιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Δαΐκος. Ως μαθητής του από τα φοιτητικά μου χρόνια μέχρι σήμερα, αναγνωρίζω με τιμή και ευγνωμοσύνη ότι η επιστημονική προσφορά και παιδευτική σοφία του Καθηγητή Δαΐκου υπήρξε καταλυτική. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του στο εναρκτήριο μάθημα της Παθολογίας το 1982: «Οταν θα εξετάζετε τους ασθενείς σας, να ξέρετε ότι το σπουδαιότερο όργανο δεν είναι τα μάτια αλλά τα αφτιά σας. Αν δεν επικοινωνείτε με τους ασθενείς σας, αντί για Iατρική θα εξασκείτε «ανθρώπινη» Kτηνιατρική». Σαράντα τρία χρόνια αργότερα, δηλαδή εφέτος, ο Καθηγητής έδωσε το τελευταίο του μάθημα σχολιάζοντας με τον σοφό του τρόπο τα πεπραγμένα της Eκπαιδευτικής Ημεριδας της Κλινικής μας «Αντιμετωπίζοντας τους χρονίως πάσχοντες πέρα από τις θεραπευτικές αποφάσεις», εκδήλωσηπου άλλωστε είχαμε αφιερώσει στον ίδιο.

 

Πρωτοπόρος ερευνητής

Ο Γεώργιος Δαΐκος γεννήθηκε στη Ζαχάρω Ηλείας το 1918. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1940 και ήταν από τους πρώτους έλληνες ιατρούς που ακολούθησε τον δρόμο της επιστημονικής αναζήτησης στη Βοστώνη των ΗΠΑ. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, δημιούργησε τον πρώτο πυρήνα Λοιμωξιολογίας και υπήρξε ο εισηγητής της αντιμικροβιακής θεραπείας στη χώρα μας, καθώς και ο πρωτεργάτης της αντικαπνιστικής εκστρατείας. Το 1968 εξελέγη Καθηγητής Παθολογίας και υπήρξε Διευθυντής της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής στο Νοσοκομείο Λαϊκό έως το 1985. Υπήρξε εξαιρετικός κλινικός ιατρός και δημιούργησε στην Κλινική εξειδικευμένα τμήματα – καρδιολογικό, νεφρολογικό, αιματολογικό, διαβητολογικό, γαστρεντερολογικό – με στόχους την ολιστική φροντίδα των ασθενών, αλλά και την ολοκληρωμένη εκπαίδευση των νέων ιατρών. Υπήρξε πρωτοπόρος ερευνητής, συνέγραψε δε τουλάχιστον 100 διεθνείς δημοσιεύσεις, την τελευταία σε ηλικία 92 ετών. Τον Ιούνιο του 2017 ανακηρύχθηκε Επίτιμος Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ύψιστη διάκριση που έχει απονεμηθεί σε ελάχιστους πανεπιστημιακούς δασκάλους. Τα καταληκτικά λόγια του στην τελετή ήταν τα εξής: «Στον εναρκτήριο που έδωσα απ’ αυτή την έδρα προ 46 ετών έλεγα: «Περισσότερον παντός άλλου λειτουργήματος, διά τον ιατρόν ισχύει το ο θέλων είναι πρώτος εν υμίν έστω πάντων διάκονος… Δεν ορίζει ο γιατρός την ζωήν ή τον θάνατον. Υπηρετεί όμως με τις καλύτερες των δυνάμεών του τον πάσχοντα συνάνθρωπον, με όλη του την αγάπην ως πλησίον, ως σεαυτόν».

Αφοσιωμένος Δάσκαλος

Ως δάσκαλος του πλέον βασικού μαθήματος της προπτυχιακής Ιατρικής, της Εσωτερικής Παθολογίας, η προσφορά του Γεωργίου Δαΐκου υπήρξε καινοτόμος και καθοριστική.  Και αυτό διότι εισήγαγε τρόπο εκπαίδευσης των φοιτητών χωρίς προηγούμενο, που βασίσθηκε στην ανάλυση του ασθενούς ως κλινικού προβλήματος προς επίλυση. Αυτή η προσέγγιση απαιτούσε μικρές ομάδες εκπαιδευόμενων. Ο Καθηγητής εξασφάλισε τη συνδρομή δεκάδων μαθητών του ιατρών-εκπαιδευτών σε όλες σχεδόν τις Παθολογικές Κλινικές του ΕΣΥ στην Αττική, πολλαπλασιάζοντας τις εκπαιδευτικές δυνατότητες της Πανεπιστημιακής Κλινικής του Λαϊκού.  Ετσι, οι εκατοντάδες φοιτητές κάθε έτους της εποχής εκείνης εκπαιδεύθηκαν σε πολύ μικρές ομάδες, έχοντας προσωπική επαφή με τους εκπαιδευτές. Μάλιστα ο Καθηγητής επιτηρούσε την εύρυθμη λειτουργία του νέου συστήματος ο ίδιος με καθημερινές επιτόπιες επισκέψεις στις Κλινικές ανά το Λεκανοπέδιο. Στη σκληρή μεθοδική δουλειά του, την ακεραιότητα, πραότητα, συνέπεια και αφοσίωση στο έργο οφείλεται η δημιουργία πραγματικής «Σχολής Δαΐκου» με μέλη σε όλα τα κλιμάκια της Ιατρικής, από τον απλό παθολόγο μέχρι τους δεκάδες Καθηγητές και Καθηγήτριες σε Ελλάδα και  εξωτερικό σήμερα.

 

Παρακαταθήκη ήθους

Ο Καθηγητής Δαΐκος υπήρξε το σπουδαίο πρότυπο του δασκάλου-ιατρού και επιστήμονα-πνευματικού ανθρώπου. Είχε ως ιδανικό του την ιατρική παιδεία, και όχι απλά την ιατρική εκπαίδευση. Μας αφήνει χρέος να μεταλαμπαδεύσουμε τις αρχές και τις αξίες αυτές στους μαθητές μας, κάτι που τόσο ανάγκη έχει η ιατρική και ακαδημαϊκή ζωή της χώρας μας. Η μνήμη του μας δίνει τη δύναμη που χρειάζεται ώστε να συνεχίσουμε στον δρόμο που εκείνος χάραξε.  

Ο κ. Πέτρος Π. Σφηκάκης είναι πρώην πρόεδρος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.

Πρώτη δημοσίευση του άρθρου εδώ