Πρώτος επίσημος εορτασμός Παγκόσμιας Ημέρας Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ: διάλεξη Καθηγητή Michael Sandel (Harvard University)

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών εόρτασε, για πρώτη φορά στην μακρόχρονη ιστορία του, επισήμως και με τη δέουσα λαμπρότητα την Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας στην Αθήνα, με εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025, ώρα 14:00, στο Κεντρικό Κτήριο του ΕΚΠΑ (Πανεπιστημίου 30, 106 79 Αθήνα), στη Μεγάλη Αίθουσα, παρουσία των πρυτανικών αρχών.

Έτσι ο παγκόσμιος εορτασμός της Ημέρας της Φιλοσοφίας απέκτησε ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, τη διαχρονική πατρίδα της Φιλοσοφίας, και την Αθήνα, την διεθνή πρωτεύουσα της Φιλοσοφίας. Το 2025 το ΕΚΠΑ, κατόπιν απόφασης του Συμβουλίου Διοίκησης, προχώρησε στη θεσμοθέτηση του επίσημου εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Φιλοσοφίας, αποδεχόμενο κοινή πρόταση των Τμημάτων Φιλοσοφίας (της Φιλοσοφικής Σχολής) και Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης (της Σχολής Θετικών Επιστημών).

Στον πρώτο επίσημο εόρτασμο την κεντρική ομιλία εκφώνησε ο Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας του Harvard University, Michael Sandel, ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές της εποχής μας. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Αθηναίων, στο πλαίσιο του κύκλου δράσεων «Το ΕΚΠΑ στην Πόλη» (υπεύθυνος: Καθηγητής Αχιλλέας Χαλδαιάκης).

Η εκδήλωση φιλοδοξεί να καθιερωθεί ως θεσμός που γεφυρώνει το ακαδημαϊκό με το δημόσιο πεδίο, αναδεικνύοντας τη φιλοσοφία ως ζωντανό και ουσιαστικό εργαλείο κατανόησης του κόσμου και της εποχής μας. Με τον εορτασμό της ημέρας στην πατρίδα της φιλοσοφίας, στη χώρα που τη γέννησε και στην πόλη της Αθήνας, όπου ο φιλοσοφικός λόγος γνώρισε την ύψιστη ακμή του, το ΕΚΠΑ τιμά τη διαχρονική σχέση του τόπου με το πνεύμα της φιλοσοφίας, συνδέοντας τον παγκόσμιο θεσμό με την κοιτίδα του φιλοσοφικού στοχασμού.

Προσφώνηση απεύθυνε ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος.

Ακολούθησε χαιρετισμός από τον Δήμαρχο Αθηναίων, καθηγητή Χάρη Δούκα, όπως και χαιρετισμοί από:

το Μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών και  υπεύθυνο του κύκλου δράσεων “Το ΕΚΠΑ στην Πόλη”, καθηγητή  Αχιλλέα Χαλδαιάκη,

τον Πρόεδρο του Τμήματος Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής, καθηγητή Γεώργιο Στείρη

τον Πρόεδρο του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης της Σχολής Θετικών Επιστημών, καθηγητή Αντώνιο Χατζημωυσή.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ομιλία του καθηγητή Πολιτικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Harvard,  κ. Michael Sandel με τίτλο: «In Search of the Common Good».

Στην προσφώνησή του ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως «η Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας θεσπίστηκε από την UNESCO με στόχο να αναδείξει τη διαρκή σημασία του φιλοσοφικού στοχασμού για την παιδεία, τη δημοκρατία και τον πολιτισμό.

»Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από ταχύτητες, πολυπλοκότητα και συχνά πόλωση, η φιλοσοφία προσφέρει τον χώρο και τον χρόνο της αναστοχαστικής σκέψης.

»Για το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το αρχαιότερο και μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ελλάδας, ο εορτασμός αυτής της ημέρας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Βρισκόμαστε στην πόλη όπου γεννήθηκε η φιλοσοφία της Δύσης· στην πόλη του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Στην ίδια αυτή πόλη, όπου ο δημόσιος διάλογος αποτέλεσε θεμέλιο της δημοκρατικής πολιτείας. Η συνέχιση αυτής της παράδοσης, όχι ως κατάλοιπου του παρελθόντος, αλλά ως ζωντανής πνευματικής κληρονομιάς, αποτελεί για εμάς ευθύνη και έργο.

»Σε αυτήν τη σπουδαία περίσταση έχουμε τη μεγάλη χαρά και τιμή να φιλοξενούμε έναν από τους πιο επιδραστικούς σύγχρονους φιλοσόφους της πολιτικής θεωρίας και της ηθικής φιλοσοφίας: τον Καθηγητή Michael Sandel από το Harvard University. Η παρουσία του εδώ σήμερα αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να στοχαστούμε ξανά πάνω σε κρίσιμα ερωτήματα για τη δημόσια ηθική, τη δικαιοσύνη και το μέλλον της δημοκρατίας».

Φωτογραφίες: Δημήτρης Κωνσταντινίδης