Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας με τον Δήμο Διρφύων – Μεσσαπίων πραγματοποιήθηκε πρόσφατα (17.5.2025) στο κεντρικό κτήριο του ΕΚΠΑ επιστημονική ημερίδα με θέμα ‘Ναυτιλία και Διεθνείς Σχέσεις: Ιστορικές Ρίζες και Σύγχρονες Προκλήσεις’.
Την οργάνωση και τον γενικό συντονισμό της ημερίδας ανέλαβε με ιδιαίτερη επιτυχία η Σύμβουλος του Δήμου Διρφύων-Μεσσαπίων, κα Ευαγγελία Σακκή-Καραμούζη, σε συνεργασία με τον κ. Λυκούργο Κουρκουβέλα, Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ.
Ο Καθηγητής κ. Θεόδωρος Συριόπουλος, Πρόεδρος του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ και ο Δήμαρχος Διρφύων-Μεσσαπίων, κ. Γεώργιος Ψαθάς, στους χαιρετισμούς που απηυθύναν, τόνισαν την παιδευτική, κοινωνική και πολιτισμική σημασία της συνεργασίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με τους θεσμούς και τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ανέδειξαν, επίσης, τη σημασία των διασυνδέσεων και την κρισιμότητα των αλληλεπιδράσεων της ναυτιλίας με τις διεθνείς σχέσεις, στο νέο σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον που αναδύεται τα τελευταία χρόνια.
Οι εισηγήσεις των εκλεκτών προσκεκλημένων ομιλητών της ημερίδας κάλυψαν σύνθετες ιστορικές αλλά και σύγχρονες διαστάσεις. Οι κρίσιμες φάσεις της διεθνούς ναυτιλίας και των διεθνοπολιτικών σχέσεων προσεγγίστηκαν, αρχικά, στο ιστορικό και εξελικτικό τους πλαίσιο, ξεκινώντας από τα αρχαία χρόνια. Προσδιορίστηκαν κρίσιμες φάσεις και παράγοντες ανάπτυξης των πλοίων, της ναυπηγικής, της στρατηγικής σημασίας των λιμένων και της θαλάσσιας ασφάλειας, της διεθνούς ναυσιπλοΐας και της περιβαλλοντικής επίδρασης, καθώς και της διασύνδεσης των γεωπολιτικών εξελίξεων με τη ναυτιλία, ειδικότερα, στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο κ. Γεώργιος Δούδαλης, Επισκέπτης Λέκτορας του Τμήματος Κλασσικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, Γκρίνσμπορο (Greensboro), πραγματοποίησε αναλυτική ιστορική περιδιάβαση της ανάπτυξης της ναυτιλίας σε ένα μεγάλο χρονικό εύρος. Από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού μέχρι τη Ρωμαϊκή Εποχή αναδείχθηκαν οι οικονομικές, τεχνολογικές, πολιτικές και κοινωνικές παράμετροι των εξελίξεων στη ναυτιλία, δίνοντας, παράλληλα, έμφαση στην κομβική συμβολή της ναυτιλίας για την συγκρότηση του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού πολιτισμού.
Ο κ. Λυκούργος Κουρκουβέλας, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ, προσέγγισε το ζήτημα της θαλάσσιας ασφάλειας, από τη γεωπολιτική σκοπιά, δίνοντας έμφαση στους γεωγραφικούς χώρους του Βόρειου Ατλαντικού και της Βαλτικής Θάλασσας, του Αρκτικού και του Ινδο-Ειρηνικού Ωκεανού. Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε στην προοπτική του αναδυόμενου ανταγωνισμού ισχύος μεταξύ σημαντικών (ή εν δυνάμει) ναυτικών κρατών, όπως είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Αυστραλία.
Ο κ. Γιώργος Δικαίος, Διδάσκοντας του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ και Κύριος Ερευνητής της Έδρας UNESCO για την Κλιματική Διπλωματία, ανέδειξε κρίσιμους παράγοντες πέραν της ‘σκληρής’ ισχύος, όπως είναι η σημασία του περιβάλλοντος στη ναυτιλία και στις διεθνείς σχέσεις, καθώς και ο σημαίνων ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προσπάθεια για τη συγκρότηση ενός κανονιστικού πλαισίου που θα συνδέει στενά τις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις, το διεθνές δίκαιο και τη διαμόρφωση μίας ειρηνικής και σταθερής παγκόσμιας ναυτιλιακής τάξης.
Ο κ. Σωτήριος Ντάλης, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, επικεντρωνόμενος στον θαλάσσιο γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, ανέδειξε τα μείζονα ζητήματα ασφάλειας με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη η διεθνής Κοινότητα, όπως είναι η ενεργειακή ασφάλεια, το μεταναστευτικό πρόβλημα και η θαλάσσια πειρατεία και τρομοκρατία. Ταυτόχρονα, έθεσε προβληματισμούς και ήγειρε ερωτήματα ως προς το παρόν και το μέλλον της ελληνικής θαλάσσιας πολιτικής, υπό το φως θεμελιωδών διακρατικών ζητημάτων, όπως είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό και η αραβο-ισραηλινή σύγκρουση.
Στα κύρια συμπεράσματα της ημερίδας υπογραμμίστηκαν:
- η ιστορική σημασία της ναυτιλίας στη συγκρότηση του αρχαίου κλασικού πολιτισμού
- η ανάδυση ενός νέου γεωπολιτικού και θαλάσσιου ανταγωνισμού στο πλαίσιο μιας πολυπολικής διεθνούς τάξης
- η συνακόλουθη διασύνδεση της ναυτιλίας με τις διεθνείς πολιτικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις
- η συστηματικά πιο στενή διαπλοκή της γεωπολιτικής, της ναυτιλίας και των καίριων περιβαλλοντικών προβλημάτων, που καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα η παγκόσμια κοινωνία
- τονίστηκε, τέλος, η κρίσιμη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου, όχι μόνο σε περιφερειακό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, αφού, στο πλαίσιο της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης Κοινωνίας, ζητήματα όπως η ενεργειακή ασφάλεια, η τρομοκρατία και το μεταναστευτικό μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μόνο σε πλαίσια αμιγώς διεθνικά.
Το Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ (www.pms.uoa.gr) παρέχει προπτυχιακά, μεταπτυχιακά, διδακτορικά και μεταδιδακτορικά προγράμματα σπουδών, με εστίαση στη ναυτιλία, τους λιμένες και την εφοδιαστική αλυσίδα που αποτελούν κεντρικούς πυλώνες των συστημάτων θαλασσίων μεταφορών. Στην ευρεία διεπιστημονικότητα των γνωστικών αντικειμένων περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οργάνωση και διοίκηση ναυτιλιακών, λιμενικών και εφοδιαστικών επιχειρήσεων, χρηματοοικονομική διοίκηση, λογιστική και επιχειρηματικότητα, γαλάζια οικονομία, πράσινο περιβάλλον, κλιματική αλλαγή και βιωσιμότητα, ποσοτικές μέθοδοι, τεχνολογικές καινοτομίες και πληροφορικές εφαρμογές, αρχές δικαίου και διεθνείς γεωπολιτικές σχέσεις (επικοινωνία: email: secr@pms.uoa.gr, τηλ.: 22280 21860).
Το Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας διοργανώνει το Εντατικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών ΄Διοίκηση σε Ναυτιλία και Λιμένες’ (https://spm.pms.uoa.gr), σε συνεργασία με το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών του ΕΚΠΑ. Το ΠΜΣ παρέχει σύγχρονες ακαδημαϊκές γνώσεις, με ευέλικτη μεταπτυχιακή εξειδίκευση, υψηλή κατάρτιση και σύνθετες επαγγελματικές δεξιότητες, για δυναμική ανέλιξη των αποφοίτων στην αγορά εργασίας του ευρύτερου διεθνούς ναυτιλιακού ‘cluster’, που θα καλύψουν τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες για στελέχη με ισχυρό διεπιστημονικό υπόβαθρο σε στρατηγικά κρίσιμους τομείς της οικονομίας (επικοινωνία: email: spm@pms.uoa.gr, τηλ.: 22280 21861
