Η Αμερικανική Εταιρεία για τον Καρκίνο δημοσίευσε τις προβλέψεις της για τις νέες περιπτώσεις και τους θανάτους από καρκίνο για το 2022. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα.
Υπολογίζεται ότι περίπου 1.9 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις και 609.360 θάνατοι από καρκίνο θα καταγραφούν στις ΗΠΑ το 2022. Οι εκτιμήσεις αυτές ανέρχονται σε λίγο υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με το 2021. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Rebecca Siegel, επιστημονική διευθύντρια της έρευνας επιτήρησης στην Αμερικανική Εταιρεία για τον Καρκίνο, η διαφορά μπορεί να οφείλεται στην αύξηση της ηλικίας του πληθυσμού. Ωστόσο, ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 32% από το 1991, δηλαδή προλήφθηκαν 3.5 εκατομμύρια θάνατοι. Οι βελτιωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τον καρκίνο και τα πρωτόκολλα θεραπείας έχουν βοηθήσει τους ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες να ζήσουν περισσότερο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης για ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με χρόνια μυελογενή λευχαιμία ήταν 22%. Από το 2011 έως το 2017, το αντίστοιχο ποσοστό επιβίωσης ανήλθε στο 71%. Τώρα, οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς έχουν σχεδόν φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής όταν λαμβάνουν αναστολείς τυροσινικής κινάσης. Η πρόοδος στις συνδυαστικές θεραπείες με αναστολείς των σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού συστήματος αύξησε το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης για ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα προχωρημένου σταδίου από 15% το 2004 σε 30% το χρονικό διάστημα 2011 – 2017, σύμφωνα με την έκθεση.
Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι η μείωση του κινδύνου θανάτου από καρκίνο που αποδίδεται στη σημαντική μείωση του καπνίσματος με την πάροδο των ετών, και κατ’ επέκταση στη μείωση του καρκίνου του πνεύμονα. Περισσότερο από το 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα το 2022 εκτιμάται ότι αποδίδονται στο κάπνισμα. Το ποσοστό θανάτων έχει μειωθεί κατά 56% στους άνδρες από το 1990 έως το 2019 και κατά 32% στις γυναίκες από το 2002 έως το 2019. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια η πρόοδος στις διαγνωστικές μεθόδους και στις θεραπευτικές προσεγγίσεις έχει οδηγήσει σε αύξηση της 3ετούς επιβίωσης στους ασθενείς με καρκίνο πνεύμονα από 21% το 2004 σε 31% το 2007. Η προληπτική πραγματοποίηση αξονικής τομογραφίας χαμηλής δόσης για τη διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα οδήγησε σε αύξηση των διαγνώσεων καρκίνου πνεύμονα σε αρχικό στάδιο και έφτασε το 28% των συνολικών διαγνώσεων το 2018.
Ωστόσο, ο καρκίνος του πνεύμονα συνεχίζει να είναι η κυρίαρχη αιτία θανάτου από καρκίνο. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2022 εκτιμάται ότι περίπου 350 άτομα θα καταλήγουν κάθε ημέρα από καρκίνο του πνεύμονα στις ΗΠΑ, το οποίο ξεπερνά τους προβλεπόμενους ημερήσιους θανάτους από καρκίνο του μαστού, του παγκρέατος και του προστάτη. Ένα άλλο σημαντικό σημείο που αξίζει να τονιστεί είναι ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας παραμένει ως σημαντική αιτία θανάτου ιδιαίτερα στις νεαρές γυναίκες. Και αυτό παραμένει ανησυχητικό, καθώς ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί στο 100% των περιπτώσεων με τον εμβολιασμό έναντι του HPV.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει επίσης να δοθεί στην πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες και στον καρκίνο του προστάτη στους άνδρες, που αποτελούν τις συχνότερες κακοήθειες τόσο ως προς την επίπτωση όσο ως προς την αιτία θανάτου από καρκίνο στα δύο φύλα, αντίστοιχα, αμέσως μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Επιπρόσθετα, η Rebecca Siegel τονίζει την ανάγκη άμβλυνσης των ανισοτήτων ως προς την πρόσβαση στη θεραπεία, καθώς τα ποσοστά θανάτων από καρκίνο είναι σημαντικά υψηλότερα σε αυτές τις κοινωνικές ομάδες.
Τέλος, η πανδημία COVID-19 δημιούργησε προβλήματα στην πρόσβαση σε υγειονομικές δομές κατά τα αρχικά της στάδια, κυρίως κατά τη διάρκεια του 2020. Αυτό οδήγησε σε μείωση των προληπτικών εξετάσεων και σε καθυστερημένη διάγνωση αρκετών κακοηθειών. Ενδέχεται, λοιπόν, το 2022, που θα έχει επανέλθει πλέον η κανονικότητα στην καθημερινότητα, να αυξηθεί ο αριθμός των νέων περιπτώσεων καρκίνου λόγω των κρουσμάτων που παρέμειναν αδιάγνωστα κατά το 2020-2021.