Χωρίς Κατηγορία

Η τραμπική επίθεση στην επιστήμη

Η τραμπική επίθεση στην επιστήμη

*Γράφει η Τζένη Λιαλιούτη επίκουρη καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας της Ευρώπης στο ΕΚΠΑ.

«Θα επιβιώσει η αμερικανική επιστήμη της προεδρίας Τραμπ;» ήταν το ερώτημα που έθεσε πριν από λίγες ημέρες το, διεθνούς φήμης, επιστημονικό περιοδικό «Nature». Το ερώτημα, που παλιότερα θα ηχούσε ως παραδοξολογία, πυροδοτήθηκε από την επίθεση Τραμπ στις εκπαιδευτικές και ερευνητικές υποδομές των Ηνωμένων Πολιτειών. Από τις πιο ηχηρές εκφάνσεις της επίθεσης υπήρξε η δραστική μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς τα κορυφαία πανεπιστήμια της χώρας, καθώς και ο περιορισμός της διάθεσης ερευνητικών κονδυλίων. Η κίνηση αυτή συνδέθηκε από τον αμερικανό πρόεδρο με μία άνευ προηγουμένου πολιτική παρέμβαση στο περιεχόμενο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ομως, αυτή η εξέλιξη αποτελεί μία μόνο όψη της ρήξης που καταγράφεται στη σχέση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης με τον εκπαιδευτικό και ερευνητικό ιστό της χώρας. Εξίσου κρίσιμες πτυχές αυτής της ρήξης αποτελούν η διαμόρφωση μιας εχθρικής στάσης έναντι των μη αμερικανών ακαδημαϊκών και φοιτητών, καθώς και η αμφισβήτηση της εγκυρότητας και της αξίας της επιστημονικής γνώσης. Οι επιλογές αυτές σηματοδοτούν μία τομή στη σχέση της αμερικανικής κυβέρνησης με την παραγωγή της επιστημονικής γνώσης.

Στα μεταπολεμικά χρόνια, για λόγους που αφορούσαν και τη γεωπολιτική συγκυρία του Ψυχρού Πολέμου, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπήρξε αποφασιστικός παράγοντας της επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης μέσα από τη θεαματική ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης. Συγχρόνως, ανέδειξε τις Ηνωμένες Πολιτείες σε τόπο υποδοχής επιστημόνων, καθώς και σε χώρα διάχυσης επιστημονικών και τεχνολογικών προτύπων. Το τρίπτυχο αυτό – κρατική υποστήριξη της έρευνας, προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων, διαμόρφωση διεθνικών δικτύων διάδοσης των αμερικανικών επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων – θεμελίωσε την επιστημονική ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία αποτέλεσε παράλληλα με την οικονομική και στρατιωτική ισχύ, προϋπόθεση της αμερικανικής ηγεμονίας.

Η επιδίωξη της ισχύος παραμένει ασφαλώς προτεραιότητα της προεδρίας Τραμπ. Μεταβάλλει, όμως, τους τρόπους επιδίωξής της. Με αιχμή του δόρατος τις θεωρίες συνωμοσίας που επικεντρώνονται στον κορωνοϊό και στην κινεζική απειλή, ο Τραμπ επιχειρεί με πρόσφατο εκτελεστικό διάταγμα να περιχαρακώσει την ιατρική έρευνα στα όρια του έθνους-κράτους δυσχεραίνοντας τις συνέργειες με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Η στάση του Ντόναλντ Τραμπ στην πανδημία του κορωνοϊού υπήρξε, άλλωστε, ενδεικτική της ευθείας αμφισβήτησης της επιστήμης και των φορέων της. Ωστόσο, τα παραπάνω δεν θα πρέπει να συνδεθούν μονοσήμαντα με το πρόσωπο του Τραμπ. Από πολλές απόψεις, συνιστούν συνέχεια του αμερικανικού συντηρητισμού και των «πολέμων της κουλτούρας», όπως εκτυλίσσονται τις τελευταίες δεκαετίες στις ΗΠΑ. Ο αμερικανικός συντηρητισμός πολιτικοποίησε το διδακτικό πρόγραμμα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης ταυτίζοντας συγκεκριμένα επιστημονικά πεδία με την αποκαλούμενη πολιτική ορθότητα και την κυριαρχία των φιλελεύθερων ελίτ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η μάχη κατά της θεωρίας της εξέλιξης στα σχολεία. Ετσι, όταν το 2015 ο Τραμπ στο βιβλίο του για την «τραυματισμένη Αμερική» έγραφε πως το «στρατόπεδο της πολιτικής ορθότητας έχει καταλάβει τα σχολεία μας», αυτό απηχούσε ένα οικείο μοτίβο του συντηρητικού λόγου.

Στοιχεία συνέχειας με όσα εφαρμόζονται από την προεδρία Τραμπ έναντι των εκπαιδευτικών και ερευνητικών θεσμών μπορούμε να εντοπίσουμε και στο ογκώδες μανιφέστο Project 2025 που εξέδωσε, το 2023, ο συντηρητικός οργανισμός παραγωγής ιδεών Heritage Foundation. Το μανιφέστο θέτει στο στόχαστρό του τα ερευνητικά κέντρα των ΗΠΑ, και ιδιαίτερα το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH). Το τελευταίο δαιμονοποιείται για τη δράση του σε μη αποδεκτά, από τον οργανισμό, πεδία έρευνας, ενώ υποδεικνύεται ως πιθανός υπαίτιος για τη δημιουργία του κορωνοϊού. Επιπλέον, καλεί σε συρρίκνωση ερευνητικών φορέων όπως το Γραφείο Ωκεάνιας και Ατμοσφαιρικής Ερευνας, στο οποίο καταλογίζει ότι μέσω της «θεωρητικής επιστήμης» τροφοδοτεί έναν ατεκμηρίωτο πανικό για την κλιματική αλλαγή. Το ίδιο κείμενο παρουσιάζει τα αμερικανικά πανεπιστήμια ως διαβρωμένα από τη «woke» κουλτούρα, αλλά και από την κινεζική προπαγάνδα, ενώ στηλιτεύει την ηγεσία των κορυφαίων πανεπιστημίων της χώρας ως ξένη προς την κουλτούρα και την ιδεολογία του μέσου Αμερικανού. Αξίζει επίσης να προσεχτεί ότι κάνει λόγο για μια «επιστήμη των πολιτών», η οποία θα πρέπει να μπορεί να ελέγχει και να εγκαλεί τη θεσμική επιστήμη για «σφάλματα». Ταυτίζοντας την επιστήμη με τις ελίτ και βάζοντας σε αντιπαράθεση τον μέσο άνθρωπο με τους φορείς της επιστημονικής γνώσης, ο τραμπισμός, αλλά και κύκλοι του αμερικανικού συντηρητισμού, υπονομεύουν την επιστημονική κατανόηση του κόσμου, και άρα τη δυνατότητα της ορθολογικής οργάνωσής του.

Προκήρυξη ΠΜΣ «Καρδιομεταβολική Ιατρική»

Προκήρυξη ΠΜΣ «Καρδιομεταβολική Ιατρική»

Η Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ανακοινώνει την έναρξη του νέου ακαδημαϊκού κύκλου του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών διάρκειας δύο ετών, το οποίο οδηγεί στην απονομή Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΜΣ) με τίτλο «Καρδιομεταβολική Ιατρική», Master of Science (MSc) «Cardiometabolic Medicine» για το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026. Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) «Καρδιομεταβολική Ιατρική» έχει […]

Η τραμπική επίθεση στην επιστήμη

Η τραμπική επίθεση στην επιστήμη

*Γράφει η Τζένη Λιαλιούτη επίκουρη καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας της Ευρώπης στο ΕΚΠΑ. «Θα επιβιώσει η αμερικανική επιστήμη της προεδρίας Τραμπ;» ήταν το ερώτημα που έθεσε πριν από λίγες ημέρες το, διεθνούς φήμης, επιστημονικό περιοδικό «Nature». Το ερώτημα, που παλιότερα θα ηχούσε ως παραδοξολογία, πυροδοτήθηκε από την επίθεση Τραμπ στις εκπαιδευτικές […]

Η τραμπική επίθεση στην επιστήμη

Η τραμπική επίθεση στην επιστήμη

*Γράφει η Τζένη Λιαλιούτη επίκουρη καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας της Ευρώπης στο ΕΚΠΑ. «Θα επιβιώσει η αμερικανική επιστήμη της προεδρίας Τραμπ;» ήταν το ερώτημα που έθεσε πριν από λίγες ημέρες το, διεθνούς φήμης, επιστημονικό περιοδικό «Nature». Το ερώτημα, που παλιότερα θα ηχούσε ως παραδοξολογία, πυροδοτήθηκε από την επίθεση Τραμπ στις εκπαιδευτικές […]

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha για την ανακαίνιση χώρων της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha για την ανακαίνιση χώρων της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά το ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha: «Χώροι της Νομικής Σχολής που βρισκόταν για χρόνια υπό κατάληψη και παρουσίαζαν εικόνα εγκατάλειψης, αποκαταστάθηκαν, ανακαινίστηκαν και παραδόθηκαν στους φοιτητές και στους καθηγητές του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τους χώρους αυτούς επισκέφθηκε η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, μετά τη συνάντηση εργασίας που είχε με τον […]

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με τη Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, διοργανώνουν το νέο Διϊδριματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική». […]

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown υπογράφηκε τη Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025 στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Μνημόνιο υπέγραψαν ο Πρύτανης καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, από την πλευρά του ΕΚΠΑ, και ο Κοσμήτορας του Earth Commons Institute Καθηγητής Peter Marra, από την πλευρά του Georgetown University. Στην […]

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025, στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενημερωτική παρουσίαση με αντικείμενο τη συγκριτική ανάλυση μεταξύ του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO. Η παρουσίαση έγινε από τον κ. Χαράλαμπο Βασιλάτο, Αναπληρωτή Καθηγητή Κοιτασματολογίας του Ε.Κ.Π.Α. και […]

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Το Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε δυναμικά στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο ‘International SIGA2 Conference 2025’ που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα (7-9.5.2025) στο University of Antwerp, Βέλγιο, με εστίαση στο ‘Academic Excellence Meets Global Dialogue on Strategic Maritime Affairs’. Το Διεθνές Συνέδριο διοργανώθηκε από το Special Interest Group A2: Ports and […]

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Δημοσιεύθηκε η αμερικάνικη παγκόσμια κατάταξη US News Best Global University Rankings 2025-2026. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται στη 1η θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων σε Ελλάδα και Κύπρο και στην 216η θέση παγκοσμίως. 2ο Ελληνικό Πανεπιστήμιο είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο βρίσκεται στη θέση 416. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών στην Ευρώπη ανέβηκε στην 78η θέση από την 82η […]

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική»

Το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με τη Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών – Μηχανικών Γεωπληροφορικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, διοργανώνουν το νέο Διϊδριματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «Θεωρητική και Εφαρμοσμένη Γεωπολιτική Ανάλυση στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Στρατηγική». […]

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Georgetown υπογράφηκε τη Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025 στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Μνημόνιο υπέγραψαν ο Πρύτανης καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, από την πλευρά του ΕΚΠΑ, και ο Κοσμήτορας του Earth Commons Institute Καθηγητής Peter Marra, από την πλευρά του Georgetown University. Στην […]

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Παρουσίαση του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025, στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενημερωτική παρουσίαση με αντικείμενο τη συγκριτική ανάλυση μεταξύ του Πλαισίου Ταξινόμησης Πόρων των Ηνωμένων Εθνών (UNFC) και του Διεθνούς Προτύπου Αναφοράς CRIRSCO. Η παρουσίαση έγινε από τον κ. Χαράλαμπο Βασιλάτο, Αναπληρωτή Καθηγητή Κοιτασματολογίας του Ε.Κ.Π.Α. και […]

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Συμμετοχή σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ    – WCTRS, University of Antwerp 

Το Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συμμετείχε δυναμικά στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο ‘International SIGA2 Conference 2025’ που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα (7-9.5.2025) στο University of Antwerp, Βέλγιο, με εστίαση στο ‘Academic Excellence Meets Global Dialogue on Strategic Maritime Affairs’. Το Διεθνές Συνέδριο διοργανώθηκε από το Special Interest Group A2: Ports and […]

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Το ΕΚΠΑ κορυφαίο Πανεπιστήμιο σε Ελλάδα και Κύπρο – Ανακοινώθηκαν οι διεθνείς κατατάξεις Times Higher Education Impact Rankings 2025 και US News Global University Ranking 2025-2026

Δημοσιεύθηκε η αμερικάνικη παγκόσμια κατάταξη US News Best Global University Rankings 2025-2026. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται στη 1η θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων σε Ελλάδα και Κύπρο και στην 216η θέση παγκοσμίως. 2ο Ελληνικό Πανεπιστήμιο είναι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το οποίο βρίσκεται στη θέση 416. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών στην Ευρώπη ανέβηκε στην 78η θέση από την 82η […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο