Skip to content Skip to sidebar Skip to footer

Η ερευνητική ομάδα του Αναπληρωτή καθηγητή Αθ. Φιλιππόπουλου του Εργαστηρίου Ανόργανης Χημείας του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ σε συνεργασία με τον τότε καθηγητή του Εργαστηρίου Βιοχημείας του Τμήματος Χημείας Κ.Α. Δημόπουλο (νυν ομότιμος Καθηγητής) και άλλους ερευνητές, ξεκίνησε από το 2009 [1] την συστηματική μελέτη στο ερευνητικό πεδίο της «Βελτίωσης της φαρμακευτικής δράσης αντικαρκινικών φαρμάκων».

Η δράση έχει εστιάσει στον Παράγοντα Ενεργοποίησης των Αιμοπεταλίων (Platelet-Activating Factor, PAF), ως το βιολογικό μόριο στόχος. Πρόκειται για ένα φωσφολιποειδές η δομή του οποίου προσδιορίστηκε από τον Καθ. Κ.Α. Δημόπουλο. Σύμφωνα με την προσέγγισή μας, μελετήθηκε για πρώτη φορά διεθνώς, η ικανότητα των συμπλόκων ενώσεων (μεταλλικά ιόντα συνδεδεμένα με διάφορες οργανικές ενώσεις) να αναστέλλουν την επαγόμενη από τον PAF συσσώρευση των αιμοπεταλίων (anti-PAF activity), αξιοποιώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μεταλλικών ιόντων σε σχέση με τις καθαρά οργανικές ενώσεις, οι οποίες και αποτελούν γνωστούς αναστολείς του PAF. Οι μελέτες συνεχίζονται αδιάλειπτα μέχρι σήμερα, εστιάζοντας στην παρασκευή ενώσεων με διττή αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση [2]. Ως αποτέλεσμα της μέχρι τώρα δραστηριότητας, έχει δημιουργηθεί μια σημαντική βάση δεδομένων από σύμπλοκες ενώσεις με σημαντικές διαφορές στα δομικά χαρακτηριστικά τους αλλά και την αντι-αιμοπεταλιακή, αντιθρομβοτική τους δράση (σχέση δομής-δραστικότητας). Στο πλαίσιο αυτό, η ερευνητική μας ομάδα δημοσίευσε πρόσφατα νέες οργανομεταλλικές ενώσεις του κασσιτέρου [3]. Μελετήθηκε η αντιφλεγμονώδης δράση τους, μέσω αναστολής της δράσεως του PAF, ενώ διαπιστώθηκε ότι σε καρκινικές κυτταροκαλλιέργειες λεμφοβλαστικού τύπου Jurkat, παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερη αντικαρκινική δράση από αυτή του κλασικού αντικαρκινικού φαρμάκου cisplatin.

Για την επίτευξη των παραπάνω, η εν λόγω ερευνητική ομάδα αξιοποίησε την από ετών γνωστή παρατήρηση ότι η συγχορήγηση αναστολέων του PAF με γνωστά αντικαρκινικά φάρμακα, έχει ως αποτέλεσμα την σημαντική βελτίωση της φαρμακευτική τους δράση. Στο σημείο αυτό αξίζει να τονιστεί ότι ο ισχυρότερος ως σήμερα, γνωστός λιποειδικός φλεγμονώδης παράγοντας PAF, εμπλέκεται στην διαδικασία ανάπτυξης της νόσου του καρκίνου, όπως χαρακτηριστικά έχει επιβεβαιωθεί από θεωρητικά και πειραματικά δεδομένα δημοσιεύσεων της ομάδας του Κ.Α.Δημόπουλου [4] αλλά και άλλων ερευνητών.

Με βάση τα παραπάνω, η ερευνητική μας ομάδα αξιοποιώντας την εμπειρία της στο πεδίο, συνέθεσε στοχευμένα ενώσεις που μπορούν ταυτόχρονα να δρουν τόσο ως αναστολείς του PAF (anti-PAF δράση) αλλά και να διαθέτουν σημαντική αντικαρκινική δράση. Με τον τρόπο αυτό επετεύχθη σημαντική αύξηση της αντικαρκινικής δράσης τους σε ανθρώπινες καρκινικές κυτταροκαλλιέργειες λεμφοβλαστικού τύπου Jurkat (human Jurkat T lymphoblastic tumor cell line). Αυτό το αποτέλεσμα αποτελεί το πρώτο θετικό βήμα που ενισχύει την συνέχιση της μελέτης μας, με απώτερο σκοπό την πιθανή δημιουργία νέων ισχυρότερων αντικαρκινικών φαρμάκων (συνδυασμός αντι-αιμοπεταλιακών και αντικαρκινικών φαρμάκων). Η διεθνής αναγνώριση αυτής της επιστημονικής άποψης αποτυπώνεται και από το ότι το διεθνές έγκριτο περιοδικό Molecules έχει αφιερώσει ένα ειδικό τεύχος (Special Issue) με θέμα (“Antiplatelet and Anti-inflammatory Agents: Synthesis, Structures, and Biological Evaluation” στο οποίο ο Αναπλ. Καθ. Α. Φιλιππόπουλος συμμετέχει με την ιδιότητα του Guest Editor (Molecules | Special Issue: Antiplatelet and Anti-inflammatory Agents: Synthesis, Structures, and Biological Evaluation (mdpi.com).

Βιβλιογραφικές παραπομπές:

[1] A.I. Philippopoulos, N. Tsantila, C. A. Demopoulos, C. P. Raptopoulou, V. Likodimos, P. Falaras, “Synthesis, characterization and crystal structure of the cis-[RhL2Cl2]Cl complex with the bifunctional ligand (L) 2-(2′-pyridyl)quinoxaline. Biological activity towards PAF (Platelet Activating Factor) induced platelet aggregation” Polyhedron, 2009, 28, 3310-3316.

[2] V. D. Papakonstantinou, N. Lagopati, E. C. Tsilibary, C.A. Demopoulos, A.I. Philippopoulos, “A Review on Platelet Activating Factor Inhibitors: Could a New Class of Potent Metal-Based Anti-Inflammatory Drugs Induce Anticancer Properties?”, Bioinorganic Chemistry and Applications, vol. 2017, Article ID 6947034, 19 pages, 2017. doi:10.1155/2017/6947034 (review article upon invitation).

[3] A. Kalampalidis, A. Damati, D. Matthopoulos, A. B. Tsoupras, C.A. Demopoulos, G. Schnakenburg, and Athanassios I. Philippopoulos, “Tin(II) and tin(IV) complexes incorporating the oxygen tripodal ligand [(5-C5R5)Co{P(OEt)2O}3], (R = H, Me; Et = -C2H5) as Potent Inflammatory Mediator Inhibitors: Cytotoxic properties and biological activities against the Platelet-Activating Factor (PAF) and Thrombin.” Molecules 2023, 28, 1859. https://doi.org/10.3390/molecules28041859.

[4] A.B.Tsoupras, C.Iatrou, C.Frangia,and C.A.Demopoulos, “The implication of Platelet Activating Factor in cancer growth and metastasis; Potent beneficial role of PAF-inhibitors and antioxidants” Infectious Disorders-Drug Targets (2009), 9, 390-399.

Ακολουθεί η δημοσίευση στο περιοδικό Molecules:

ΕΚΠΑ © 2024. Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος

Μετάβαση στο περιεχόμενο
EN