Με βαθιά θλίψη σας ενημερώνουμε για την απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Ιατρικής Ε.Κ.Π.Α. Παναγιώτη Η. Μπάλα και εκφράζουμε την οδύνη μας για το δυσαναπλήρωτο κενό που αφήνει στην Αγγειοχειρουργική κοινότητα αλλά και την ευρύτερη ιατρική μας οικογένεια.
Απόφοιτος και αριστούχος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και εντυπωσιασμένος από την ανάπτυξη της Αγγειοχειρουργικής στις ΗΠΑ, μετεκπαιδεύτηκε σε μεγάλα καρδιοχειρουργικά κέντρα (1959-1963) στο Tufts University Medical School, Boston, και στο Baylor College of Medicine, Houston Texas.
Μετά την επιστροφή του εκ των ΗΠΑ, επανήλθε στην Α΄ Χειρουργική Κλινική Ε.Κ.Π.Α. στο «Λαϊκό» Νοσοκομείο Αθηνών όπου του ανατέθηκαν αρχικά καθήκοντα επιμελητού του εργαστηρίου Πειραματικής Χειρουργικής.
Εντυπωσιασμένος από τις επιτυχείς συγκολλήσεις άκρων από Κινέζους χειρουργούς το 1962, ενημερώθηκε για τις εφαρμοζόμενες μεθόδους και τεχνικές και επέτυχε το 1967 με τους συνεργάτες του, στην Α΄ Χειρουργική Κλινική Ε.Κ.Π.Α., την πρώτη στην Ευρώπη επιτυχή συγκόλληση άνω άκρου σε νέα κοπέλα, το άκρο της οποίας λειτουργεί μέχρι και σήμερα ικανοποιητικά. Για τη επέμβαση αυτή τιμήθηκε στη συνεδρία «Spectacular Achieves in Surgery» του American College of Surgery στο Atlantic City των ΗΠΑ.
Το 1982 εξελέγη Τακτικός Καθηγητής της Χειρουργικής και το ίδιο έτος του ανατέθηκε η διεύθυνση της Α΄ Χειρουργικής Κλινικής Ε.Κ.Π.Α., στο «Λαϊκό» Νοσοκομείο Αθηνών, την οποία είχε υπηρετήσει προηγουμένως επί 25 έτη και τη διεύθυνε λίαν επιτυχώς τα επόμενα 11, έτη στα οποία η Α ́ Χειρουργική Κλινική αποτέλεσε πρωτοποριακό Αγγειοχειρουργικό κλινικό, εκπαιδευτικό και ακαδημαϊκό κέντρο με διεθνή αναγνώριση.
Ο Καθηγητής Παναγιώτης Μπάλας ανέπτυξε πολύπλευρες επιστημονικές και οργανωτικές δραστηριότητες. Το 1982 ίδρυσε την Ελληνική Αγγειοχειρουργική Εταιρεία και οργάνωσε διετή μετεκπαιδευτικά μαθήματα Αγγειολογίας-Αγγειοχειρουργικής, επί σειρά ετών τα οποία παρακολούθησαν και έλαβαν σχετικό δίπλωμα περισσότεροι των 2000 νέων ιατρών από όλη τη χώρα. Επιπλέον ίδρυσε και οργάνωσε σειρά Ελληνικών και διεθνών Επιστημονικών εταιρειών , την Ελληνική Αγγειολογική Εταιρεία, την Ελληνική Φλεβολογική Εταιρεία, την Mediterranean League of Angiology and Vascular Surgery, την International Society of Angiology, την Ινδική Αγγειολογική Εταιρεία, την Michael E. DeBakey International Cardiovascular Society, κλπ.
Οργάνωσε δεκάδες Ελληνικών, Διεθνών και Παγκοσμίων συνεδρίων. Το 1993 κατά τη διάρκεια του ετησίου συνεδρίου της European Society of Vascular Surgery, στο ξενοδοχείο Hilton Αθηνών πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά δορυφορική μετάδοση ενδαγγειακών επεμβάσεων από τον Καρδιαγγειακό Χειρουργό Ε. Diethrich στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Ως προσκεκλημένος ομιλητής επισκέφτηκε 30 και πλέον χώρες και των 5 Ηπείρων. Μεταξύ των πολλών διακρίσεων και διπλωμάτων τα οποία του απονεμήθηκαν από διάφορες επιστημονικές Εταιρείες, Πανεπιστήμια και Διεθνείς οργανισμούς αναφέρεται ιδιαιτέρως η ανακήρυξη του ως ̈Honorary Fellow of the American College of Surgery”.
Ο Καθηγητής Π. Μπάλας υπήρξε πρωτοπόρος Αγγειοχειρουργός στην Ελλάδα, προσωπικότητα παγκόσμιας εμβέλειας, με σημαντικό ρόλο στην διεθνή ανάπτυξη της ειδικότητας. Διαχρονικό του όραμα και στόχος αποτέλεσε, μέσω των Εταιρειών που ίδρυσε και των Συνεδρίων που οργάνωσε, να φέρει κοντά και να ενώσει τους Αγγειολόγους και Αγγειοχειρουργούς από κάθε μέρος του κόσμου, διαφόρων επιπέδων και διαφορετικών πολιτισμών, στην Ελλάδα και να συμβάλει στο να δημιουργηθεί το Αγγειοχειρουργικό αποτύπωμα της χώρας μας σε διεθνές επίπεδο. Υπήρξε άοκνος πρέσβης της χώρας επιδιώκοντας διεθνείς επιστημονικές συνεργασίες στην Αγγειολογία – Αγγειοχειρουργική, μεταξύ Ανατολής και Δύσης, υπερπηδώντας τις δυσκολίες εκείνης της εποχής και τις εχθρότητες του ψυχρού πολέμου. Στα διεθνή συνέδρια που οργάνωσε στη χώρα μας συμμετείχαν σε στρογγυλές επιστημονικές τράπεζες Ρώσοι, Γάλλοι, Κινέζοι, Αμερικανοί, Ινδοί κλπ. Αγγειοχειρουργοί. Από το πλούσιο φωτογραφικό υλικό του Καθηγητή Π. Μπάλα, επέλεξα αυτή τη φωτογραφία (Κίνα, 1977), που θεωρώ ότι αντιπροσωπεύει λίγο περισσότερο ίσως την προσωπικότητα, τα ιδανικά και την ψυχή του; “WE HAVE FRIENDS ALL OVER THE WORLD”.
Υπήρξε εξαίρετος κλινικός ιατρός και χειρουργός με υποδειγματικό ενδιαφέρον για τους ασθενείς. Εργάστηκε συστηματικά και με μεγάλο ενθουσιασμό για την εκπαίδευση στην Αγγειολογία – Αγγειοχειρουργική των Ελλήνων κυρίως αλλά και συναδέλφων πολλών άλλων χωρών, τίμησε και έδωσε αξία στον τίτλο του καθηγητή και όχι το αντίστροφο. Υπήρξε οραματιστής και άγρυπνος ανιχνευτής κάθε επιστημονικής προόδου, νέων μεθόδων και τεχνικών.
Τριάντα και πλέον έτη μετά την αφυπηρέτηση του από το Ε.Κ.Π.Α., ο Καθηγητής Π. Μπάλας συνέχισε με αμείωτο ενδιαφέρον, σκληρή εργασία, τολμηρούς οραματισμούς, αγάπη για τον άρρωστο, ενδιαφέρον για τους συνεργάτες του, το επιστημονικό δημιουργικό του έργο. Στη περίοδο αυτή ίδρυσε από κοινού με τον Dr. Edward E Diethrich την “International Society of Endovascular Surgery”. Δικαίως σήμερα θεωρείται ο πατέρας της Ελληνικής Αγγειολογίας και Αγγειοχειρουργικής.
Αποτέλεσε παράδειγμα προς τους νεότερους συναδέλφους να εργαστούν δημιουργικά προς όφελος της Αγγειοχειρουργικής και των αγγειοπαθών στη χώρα μας. Σε εμάς τους τελευταίους μαθητές του, αφήνει παρακαταθήκη την απαράμιλλη εργατικότητα του, τη μοναδική του στοχοπροσήλωση, τη χειρουργική του μεθοδικότητα, την καινοτόμο σκέψη, τον εφηβικό του ενθουσιασμό, την καθημερινή του αισιοδοξία, το μεγάλο οραματισμό του. Σε μένα προσωπικά επιπλέον και όχι αποκλειστικά, τη ζεστή του καθοδήγηση και την πατρική του αγάπη.
Αιωνία του η μνήμη.
Χρήστος Ν. Κλωνάρης
Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής, Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α.