International Colloquium Intratextuality and Intertextuality in Seneca’s Naturales Quaestiones

Το διήμερο 28 και 29 Μαρτίου 2025 πραγματοποιήθηκε στο Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών (SIA) διεθνές Colloquium με θέμα “Intratextuality and Intertextuality in Seneca’s Naturales Quaestiones”. Το συνέδριο συνδιοργανώθηκε από την Αντιπρύτανι Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας, καθηγήτρια Σοφία Παπαϊωάννου (Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ) και την αναπληρώτρια καθηγήτρια Μυρτώ Γκαράνη (Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ) και το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών (SIA), με την ευγενική υποστήριξη του Τμήματος Φιλολογίας (ΕΚΠΑ), του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Σουηδικού Ινστιτούτου Αθηνών και του ελβετικού ιδρύματος PLuS (Patrum Lumen Sustine-Stiftung).

Το συνέδριο αποτέλεσε τη δεύτερη συστηματική προσπάθεια των διοργανωτών να μελετήσουν την έννοια της διακειμενικότητας στα φιλοσοφικά έργα του Σενέκα (βλ. M. Garani, A. N. Michalopoulos and S. Papaioannou 2020: Intertextuality in Seneca’s Philosophical Writings, Routledge: London UK & New York NY). Αυτή τη φορά αφετηρία αποτέλεσε η πραγματεία του Σενέκα Φυσικά Ερωτήματα (Naturales Quaestiones). Η πραγματεία αυτή, η οποία γράφτηκε προς το τέλος της ζωής του Σενέκα (63-65 μ.Χ.), πραγματεύεται συγκεκριμένα θέματα φυσικής φιλοσοφίας που παραδοσιακά συνδέονται με τον τομέα της μετεωρολογίας και αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη σωζόμενη έκθεση της στωικής φυσικής φιλοσοφίας. Ο Σενέκας συνδυάζει τη συζήτηση σχετικά με τα φυσικά φαινόμενα με ηθικές αποτιμήσεις, δίνοντας έμφαση στη βαθιά σχέση μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Ένα βασικό ερώτημα που διερευνήθηκε στο συνέδριο είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Σενέκας εμπλέκεται σε διακειμενικό διάλογο με την προηγούμενη λογοτεχνική και φιλοσοφική παράδοση και ο τρόπος με τον οποίο τα άλλα φιλοσοφικά του έργα λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, ρίχνοντας φως στις ιδέες που συναντάμε στην υπό συζήτηση πραγματεία.

Στο συνέδριο συμμετείχαν διακεκριμένοι και ανερχόμενοι επιστήμονες από την Ευρώπη (F. R. Berno, C. Edwards, A. Michalopoulos, Németh, E. Giusti, G. Prekas, B. Taylor, F. Tutrone, V. Vaiopoulos) και τις Ηνωμένες Πολιτείες (C. Graf, M. Graver, D. Markovich, P. Mitsis, C. Trinacty), οι οποίοι έχουν καθιερωθεί ως ειδικοί στη μελέτη του Σενέκα και έχουν δημοσιεύσει αντίστοιχες μελέτες. Οι ομιλίες τους κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που σχετίζονται θεματικά είτε με το σύνολο του έργου είτε με συγκεκριμένα αποσπάσματα.