2ο Συνέδριο ΕΚΠΑ για την Κλιματική Κρίση
«Η συμβολή του ΕΚΠΑ στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης: από τη διεπιστημονική έρευνα και εκπαίδευση στην παροχή επιστημονικής γνώσης για τη λήψη αποφάσεων πολιτικής»
Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 2ου Συνεδρίου του ΕΚΠΑ για την Κλιματική Κρίση με την παρουσίαση κατά τη 2η ημέρα των εργασιών 40 εργασιών σε 13 Συνεδρίες στις θεματικές ενότητες:
Κλιματική Κρίση, Ακραία Καιρικά Φαινόμενα και Φυσικές Καταστροφές, Κλιματική κρίση και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Κλιματική Κρίση και Πολιτιστική Κληρονομιά, Κλιματική Κρίση και Υγεία, Εφαρμογές Πληροφορικής, Τεχνητής Νοημοσύνης και Μηχανικής Μάθησης για την Κλιματική Κρίση, Εκπαίδευση και Μάθηση για την Κλιματική Κρίση, Επικοινωνώντας την Κλιματική Κρίση.
Στην ενότητα «Κλιματική Κρίση, Ακραία Καιρικά Φαινόμενα και Φυσικές Καταστροφές» παρουσιάστηκαν εργασίες για την πρόγνωση ακραίων καιρικών φαινομένων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, για τα συζευγμένα κλιματικά φαινόμενα (λ.χ. καύσωνες και ξηρασίες) και την αυξημένη τους συχνότητα και ένταση λόγω της κλιματικής αλλαγής, για την εκτίμηση των επιπτώσεων των καυσώνων στο αστικό περιβάλλον καθώς και για τις βέλτιστες πρακτικές για την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών.
Στην ενότητα «Εφαρμογές Πληροφορικής, Τεχνητής Νοημοσύνης και Μηχανικής Μάθησης για την Κλιματική Κρίση» εξετάστηκε η σημασία και συμβολή της μηχανικής μάθησης για ποικιλία εφαρμογών όπως η αποδοτική διαχείριση της εκπομπής ρύπων και της κατανάλωσης καυσίμων στα πλοία, της ανακατασκευής ανεμολογικών χρονοσειρών για λιμενικές εγκαταστάσεις αλλά και για την ανάπτυξη νευρωνικών δικτύων για μετεωρολογικές εφαρμογές.
Στην ενότητα «Κλιματική Κρίση και Υγεία», αναλύθηκε η επίδραση της κλιματικής κρίσης στην ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων, διερευνήθηκε η επίδραση των υψηλών θερμοκρασιών στην καρδιο-αναπνευστική θνησιμότητα καθώς και η σχέση των φυσικών καταστροφών με τη διαταραχή μετατραυματικού στρες. Ειδική αναφορά έγινε στην Ανθρωπιστική Ιατρική που σχετίζεται με τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική κρίση και υποστηρίζεται από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό του ΕΚΠΑ.
Στην ενότητα «Κλιματική Κρίση και Ανθρωπιστικές Επιστήμες», συζητήθηκε η συμβολή της λογοτεχνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, εξετάσθηκε η ατομική και συλλογική ηθική ευθύνη σε ότι αφορά στην κλιματική κρίση, αναλύθηκε η ιστορία των ΑΠΕ και συνδέθηκε με την ηθική της τεχνολογίας, έγινε αναφορά στις σύγχρονες όψεις της οικοπαιδαγωγικής στη λογοτεχνία και αξιολογήθηκε η σημασία της αφηγηματικής διαδικασίας και οι τραυματικές μνήμες θυμάτων από φυσικές καταστροφές λόγω της κλιματικής κρίσης. Στην ίδια ενότητα αναλύθηκε η σχέση της θρησκείας με την κλιματική κρίση και εξειδικεύθηκε η συμβολή του Χριστιανισμού στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Στην ενότητα «Κλιματική Κρίση και Πολιτιστική Κληρονομιά» παρουσιάσθηκε ο κόμβος ‘ΤΕΧΝΟ-ΛΟΓΙΑ’ των ΑΣΚΤ και ΕΚΠΑ, το διαδικτυακό φεστιβάλ minkfestival.com για την οικολογική κρίση, ο ρόλος του χορού αλλά και του εφαρμοσμένου θεάτρου ως μέσων συνειδητοποίησης και αντιμετώπισης της Κλιματικής Κρίσης.
Στην ενότητα «Εκπαίδευση και Μάθηση για την Κλιματική Κρίση», συζητήθηκε η εκπαίδευση για την κλιματική αλλαγή στο σχολείο, αξιολογήθηκαν οι εναλλακτικές αντιλήψεις δασκάλων και μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την κλιματική αλλαγή, αναλύθηκε η σχέση της κλιματικής αλλαγής με τα προγράμματα σπουδών στην υποχρεωτική εκπαίδευση και παρουσιάσθηκαν τόσο καινοτόμες παιδαγωγικές προσεγγίσεις βασισμένες στην τέχνη στο πλαίσιο μιας μουσειακής κλιματικής εκπαίδευσης όσο και η σημασία της περιβαλλοντικής προφορικής ιστορίας και της επιστήμης των πολιτών.
Στην ενότητα «Επικοινωνώντας την Κλιματική Κρίση» συζητήθηκε ο ρόλος του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού στην επικοινωνία της Κλιματικής Κρίσης και αξιολογήθηκαν τεχνικές που θα αναδεικνύουν περισσότερο θετικά μηνύματα αντί αποκλειστικά και μόνο αρνητικές εκτιμήσεις για το μέλλον.
Συνολικά κατά το διήμερο των εργασιών του Συνεδρίου παρουσιάσθηκαν 94 εργασίες εκ των οποίων οι 24 εργασίες (ή ποσοστό περίπου 25%) από προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του ΕΚΠΑ.
Τις εργασίες παρακολούθησαν, αθροιστικά 350 και πλέον σύνεδροι (μέλη της Πανεπιστημιακής Κοινότητας και στελέχη φορέων του δημόσιου τομέα), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το Συνέδριο παρακολούθησε σημαντικός αριθμός προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του ΕΚΠΑ.
Με την ολοκλήρωση των εργασιών του 2ου Συνεδρίου ΕΚΠΑ για την Κλιματική Κρίση, ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος αναφέρθηκε στη σημασία που αποδίδει το Πανεπιστήμιο Αθηνών στη διεπιστημονική προσέγγιση και συνεργασία μεταξύ των Σχολών και των Τμημάτων του ΕΚΠΑ για το μετριασμό της κλιματικής κρίσης.
Σημείωσε επίσης ότι το 3ο Συνέδριο του ΕΚΠΑ για την Κλιματική Κρίση που προβλέπεται να πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2024, θα δώσει έμφαση στην καινοτομία, όπως αυτή αποτυπώνεται στην έρευνα, στην εκπαίδευση, στην επικοινωνία και στη διαμόρφωση πολιτικών για την Κλιματική Κρίση. Σε ότι αφορά το Συνέδριο, θα αξιοποιήσει τις προτάσεις των Συνέδρων, περιλαμβάνοντας επίσης θεματικά εργαστήρια, στρογγυλά τραπέζια αλλά και συζητήσεις (fire chats) με επιστήμονες, εκπαιδευτικούς, νέους επιστήμονες και επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της κλιματικής κρίσης.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε όλες τις Συνεδρίες του 2ου Συνεδρίου του ΕΚΠΑ για την Κλιματική Κρίση στο YouTube:
***
-Απολογισμός 1ης ημέρας-
Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 1ης ημέρας του 2ου Συνεδρίου του ΕΚΠΑ για την Κλιματική Κρίση με την παρουσίαση 54 εργασιών σε 6 Συνεδρίες στις θεματικές ενότητες «Διεθνείς και Δημόσιες Πολιτικές για την Κλιματική Κρίση», «Η Κλιματική Κρίση από τη σκοπιά της νομικής επιστήμης», «Κλιματική Κρίση στη Μεσόγειο», «Κλιματική Κρίση – Δράσεις Προσαρμογής και Μετριασμού», «Ενέργεια και Ενεργειακή Μετάβαση», και «Κλιματική Κρίση και Βιώσιμη Ανάπτυξη».
Τις εργασίες παρακολούθησαν, αθροιστικά 200 και πλέον σύνεδροι (μέλη της Πανεπιστημιακής Κοινότητας και στελέχη φορέων του δημόσιου τομέα), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι Συνέδριο παρακολούθησε σημαντικός αριθμός προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του ΕΚΠΑ, ενώ δέκα από τις εργασίες παρουσιάστηκαν από υποψήφιους διδάκτορες.
Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος αναφέρθηκε στο ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο του ΕΚΠΑ στο αντικείμενο της Κλιματικής Κρίσης, επισημαίνοντας ότι αφορά το σύνολο των Σχολών του ΕΚΠΑ, διαπερνά και αξιοποιεί πλήθος επιστημών, παράγει υψηλής ποιότητας επιστημονική γνώση και υποστηρίζει τη λήψη αποφάσεων πολιτικής προς όφελος της κοινωνίας και της Πολιτείας εν γένει. Αναφέρθηκε επίσης στην επιτυχημένη ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων των ερευνητικών έργων στα Προγράμματα Σπουδών του ΕΚΠΑ μέσα και από τη διαμόρφωση καινοτόμων εκπαιδευτικών πρακτικών και στη μεγάλης εμβέλειας διεθνή παρουσία του ΕΚΠΑ σε προγράμματα και πρωτοβουλίες για την Κλιματική Κρίση.
Ο Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ Νικόλας Βούλγαρης αναφέρθηκε στα ερευνητικά προγράμματα που αφορούν στο αντικείμενο της Κλιματικής Κρίσης, πολλά από τα οποία πραγματοποιούνται στο πλαίσιο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Συνεργασιών. Για την πραγματοποίηση τέτοιων προγραμμάτων οι Πρυτανικές Αρχές έχουν ήδη προχωρήσει στη δημιουργία μεγάλων κεντρικών ερευνητικών υποδομών (core facilities) και δρομολογούνται και άλλες. Επιπλέον, ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας, μέσω των εσόδων του και των αποθεματικών του ενισχύει μικρά έργα και δράσεις στο αντικείμενο της Κλιματικής Κρίσης.
Ο Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Καραδήμας ανέφερε ότι το ΕΚΠΑ, μέσω της ίδρυσης, αναπροσανατολισμού, εμπλουτισμού και διαρκούς εκσυγχρονισμού των προγραμμάτων του, στοχεύει στη μεγαλύτερη ενίσχυση της γνώσης και της κατανόησης των περιβαλλοντικών θεμάτων, στην προβολή των σχετικών αξιών, την άμεση προώθηση των ενεργειών που χρειάζονται και την καλλιέργεια των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός κόσμου, ο οποίος να διασφαλίζει την προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος, να προάγει την κοινωνική ισότητα και να ενθαρρύνει την οικονομική ευημερία. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο της δραστηριότητας του, εκπαιδευτικής και ερευνητικής, έχει να επιδείξει σημαντικό έργο στα θέματα που αφορούν στο περιβάλλον και στην προστασία του.
Στην ενότητα «Διεθνείς και Δημόσιες Πολιτικές για την Κλιματική Κρίση» έγινε ειδικότερη αναφορά στις πολιτικές και τις τεχνολογίες για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης που σχετίζονται με τα Πανεπιστήμια, στις νομικές και γεωπολιτικές διαστάσεις των εξορύξεων υδρογονανθράκων και των υπεράκτιων αιολικών, στη δίκαια μετάβαση με ειδικότερη αναφορά στην απολιγνιτοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας, κ.α.
Στην ενότητα «Η Κλιματική Κρίση από τη σκοπιά της νομικής επιστήμης», εξετάστηκε η περιβαλλοντική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η νομική διάσταση των νέων εργαλείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της κλιματικής αλλαγής με ειδικότερη αναφορά στην ενέργεια, το συνταγματικό πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης και η προσαρμογή της νομολογίας στις νέες προκλήσεις που σχετίζονται με την Κλιματική Κρίση.
Στην ενότητα «Κλιματική Κρίση στη Μεσόγειο», παρουσιάστηκαν εργασίες για την κλιματική μεταβλητότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, η σχέση της κλιματικής κρίσης με τη ρύπανση του θαλασσίου περιβάλλοντος αλλά και για τα μεσογειακά οικοσυστήματα σε περιόδους ακραίων κλιματικών διακυμάνσεων με την αξιοποίηση του παλαιοαρχείου του Κορινθιακού κόλπου.
Στην ενότητα «Κλιματική Κρίση – Δράσεις Προσαρμογής και Μετριασμού» παρουσιάστηκαν μεθοδολογίες για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (μετριασμός) καθώς και δράσεις για την προσαρμογή των πόλεων αλλά και παραγωγικών δραστηριοτήτων (όπως η ναυτιλία) στην κλιματική αλλαγή.
Στην ενότητα «Ενέργεια και Ενεργειακή Μετάβαση» συζητήθηκαν τα μέτρα και οι πολιτικές για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια αλλά και οι προϋποθέσεις για την ενεργειακή δικαιοσύνη. Τέλος στην ενότητα «Κλιματική Κρίση και Βιώσιμη Ανάπτυξη» αναλύθηκαν τρέχουσες πολιτικές στους τομείς της αγροτικής πολιτικής και της ναυτιλίας, ενώ παρουσιάσθηκαν νέες τεχνικές για την αδρανοποίηση επιβλαβών υλικών.
