Επίσκεψη του Society of Economic Geologists (S.E.G.) Student Chapter του Ε.Κ.Π.Α. στο Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO Λαυρεωτικής

Στα πλαίσια των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του, το φοιτητικό παράρτημα (Student Chapter) του Society of Economic Geologists (S.E.G.) (https://www.segweb.org/) του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Ε.Κ.Π.Α. (https://segofathens.wixsite.com/nkuaseg), πραγματοποίησε άσκηση υπαίθρου (28/6/2024) στο Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO Λαυρεωτικής (https://geoparklavreotiki.gr/). Το S.E.G. Student Chapter του Ε.Κ.Π.Α., που στοχεύει τόσο στην σύγχρονη μελέτη και έρευνα εντοπισμού κοιτασμάτων κρίσιμων πρώτων υλών (CRM), δηλ. υψηλής οικονομικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και στην βέλτιστη εκπαίδευση επαγγελματιών οικονομικών γεωλόγων, αποτελείται από φοιτητές και των τριών κύκλων σπουδών (προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και υποψηφίων διδακτόρων). Σημειώνεται ότι, τον Μάρτιο του 2024, η ΕΕ θέσπισε τον ευρωπαϊκό κανονισμό για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (EU Critical Raw Materials Act), καθώς η ζήτηση τους αναμένεται να αυξηθεί εκθετικά τα επόμενα έτη. Την άσκηση υπαίθρου καθοδήγησαν, ο Καθηγητής Οικονομικής Γεωλογίας (ΟΓ) κ. Στέφανος Κίλιας, Ακαδημαϊκός Σύμβουλος του S.E.G. Student Chapter, Ε.Κ.Π.Α., και ο Αναπληρωτής Καθηγητής ΟΓ κ. Χαράλαμπος Βασιλάτος. Η ασφαλής περιήγηση στην ιστορική Μεταλλευτική Στοά 80 που λειτούργησε κατά την περίοδο 1954-1956, έγινε υπό την καθοδήγηση του κ. Ηρακλή Κατσάρου, εκπροσώπου του Γεωπάρκου.

Οι νεαροί γεωλόγοι είχαν μία μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν από κοντά ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά μεταλλευτικά κέντρα στον κόσμο, το οποίο είχε καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της Αρχαίας, αλλά και της σύγχρονης, Ελληνικής Ιστορίας. Οι πρώτες μεταλλευτικές δραστηριότητες στην περιοχή χρονολογούνται πριν από το 3,000 π.Χ., ενώ η συστηματική εξόρυξη των μεταλλευμάτων αργύρου σηματοδότησε την έναρξη του Χρυσού Αιώνα του Περικλή και των Αθηνών. Τα σύγχρονα μεταλλεία του Λαυρίου, η λειτουργία των οποίων ξεκίνησε το 1865, ενώ κάθε είδους δραστηριότητα ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1980, αποτελούν σταθμό στην ιστορία του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους καθώς, αποτελούν τον πρώτο εργατικό οικισμό της χώρας.

Στις ιδιαιτερότητες του εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος του Λαυρίου ανήκει και η συνύπαρξη διάφορων τύπων μεταλλευμάτων μεταξύ των οποίων επικρατούν η μεταλλοφορία μολύβδου-ψευδαργύρου-αργύρου (Pb-Zn-Ag), φλεβικου τύπου, και τύπου συμπαγών θειούχων ορυκτών από αντικατάσταση ανθρακικών πετρωμάτων, και η μεταλλοφορία τύπου Fe-Skarn. Αναφέρονται και μη εμεταλλεύσιμες εμφανίσεις μολυβδαινίου (Mo), πορφυρικού τύπου. Από τα κύρια ορυκτά του μεταλλεύματος είναι ο Γαληνίτης (PbS), που αποτελέι και το κύριο ορυκτό που φιλοξενεί τον Άργυρο.

Στα πλαίσια αυτής της άσκησης οι φοιτήτριες και οι φοιτητές είχαν την ευκαιρία να μελετήσουν μια περιοχή που αποτελεί ένα από τα ελάχιστα μεταλλευτικά κέντρα στον κόσμο στα οποία μπορεί να παρατηρηθεί ευκρινώς η γενετική συσχέτιση μεταλλικών πρώτων υλών, τεράστιου μεγέθους ρηγμάτων του ηπειρωτικού φλοιού της γης στις Κυκλάδες (ρήγματα αποκόλλησης) και εκτεταμένες διεισδύσεις γρανιτικού μάγματος.

Στον χώρο αυτό έχει αναπτυχθεί υπό την αιγίδα της UNESCO ένα παγκόσμιο γεωπάρκο στην προετοιμασία του οποίου συμμετέχουν επιφανείς γεωπεστήμονες τόσο από την Ελλάδα όσο και διεθνώς, σε συνεργασία με τις τοπικές αυτοδιοικητικές αρχές. Η επίσκεψη αυτή προάγει την περεταίρω συνεργασία μεταξύ του Παγκόσμιου Γεωπάρκου UNESCO Λαυρεωτικής με το Ε.Κ.Π.Α., και συμβάλει τα μέγιστα στην εκπαίδευση των μελλοντικών επαγγελματιών της Οικονομικής Γεωλογίας, και στην ανάδειξη του Λαυρίου ως ενός μοναδικού στον κόσμο Γεώτοπου.