Θετικές Επιστήμες και Τεχνολογία

Οπτομαγνονικές Δομές

Οπτομαγνονικές Δομές

Η οπτοηλεκτρονική και η σπιντρονική είναι δυο αναδυόμενες τεχνολογίες στην κούρσα της διαδοχής των νανοηλεκτρονικών διατάξεων, λόγω της χαμηλής κατανάλωσης ισχύος και των αυξημένων δυνατοτήτων χωρητικότητας μνήμης και ταχύτητας επεξεργασίας που υπόσχονται. Οι τεχνολογίες αυτές χρησιμοποιούν το φωτόνιο και τη μαγνητική ροπή (σπιν) του ηλεκτρονίου, αντίστοιχα, αντί του ηλεκτρονιακού φορτίου, ως φορείς της πληροφορίας.

Η αλληλεπίδραση φωτός με τη μαγνήτιση και δυναμικές διεγέρσεις της (κύματα σπιν) σε μαγνητικά νανοϋλικά θα μπορούσε να αποτελέσει συνδετικό κρίκο για τον επωφελή συνδυασμό των δύο προαναφερθεισών τεχνολογιών και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων τους, με σκοπό το σχεδιασμό ολοκληρωμένων οπτοηλεκτρονικών κυκλωμάτων επόμενης γενεάς και καινοτόμων υβριδικών νανοδιατάξεων επεξεργασίας της πληροφορίας. Επιπλέον, τα κύματα σπιν έχουν συχνότητα στην περιοχή των GHz και μπορούν να διεγερθούν με απορρόφηση μικροκυμάτων. Επομένως, μια διαδικασία που στη συνέχεια θα οδηγούσε σε απορρόφηση κύματος σπιν από φως θα αντιστοιχούσε ουσιαστικά σε μετατροπή φωτονίων από την περιοχή των μικροκυμάτων σε αυτή στο ορατό και το υπέρυθρο τμήμα του φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, με διάμεσο τα μαγνόνια (κβάντα των κυμάτων σπιν στη σωματιδιακή τους εικόνα), κάτι που θα άνοιγε νέες προοπτικές στην επεξεργασία σήματος.

Οι δυνατότητες όμως αυτές περιορίζονται γιατί η μαγνητο-οπτική σύζευξη στην περιοχή του ορατού και του υπερύθρου είναι εγγενώς εξαιρετικά ασθενής. Θα μπορούσε βέβαια η σύζευξη αυτή να ενισχυθεί σημαντικά αν αναγκάζαμε τα δύο αλληλεπιδρώντα κυματικά πεδία να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια μικρή περιοχή του χώρου. Με άλλα λόγια, αν μπορούσαμε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε μια μικρο-κοιλότητα συντονισμού με διπλή λειτουργικότητα, για φως και για κύματα σπιν.

Το 2016, ερευνητές στα πανεπιστήμια του Tokyo, του Yale και του Cambridge κατάφεραν, ανεξάρτητα, να υλοποιήσουν μια τέτοια οπτομαγνονική κοιλότητα συντονισμού [1-3]: Ένα σφαιρίδιο διαμέτρου περίπου 1 mm από μονοκρύσταλλο σιδηρογρανάτη του υττρίου (ένα σιδηριμαγνητικό διηλεκτρικό υλικό με χαμηλές απώλειες, συντομογραφικά YIG), που εγκλωβίζει το φως σε καταστάσεις συντονισμού με μορφή στάσιμων κυμάτων κοντά στην επιφάνεια ενώ, ταυτόχρονα, υποστηρίζει μαγνητικές διεγέρσεις ομοιόμορφης περιστροφής της μαγνήτισης. Αυτό που είναι σημαντικό και πρέπει να τονισθεί είναι ότι οι οπτικοί αυτοί συντονισμοί απέχουν μεταξύ τους μερικά GHz και, ενώ έχουν ιδιοσυχνότητες εκατοντάδων THZ, είναι τόσο στενοί λόγω του μεγάλου χρόνου ζωής τους, που είναι ευδιάκριτοι. Το σύστημα μπορεί να ρυθμισθεί κατάλληλα ώστε ένα μαγνόνιο να προσφέρει ακριβώς την απαιτούμενη ενέργεια (ίση με τη συχνότητα επί τη σταθερά του Planck) για να μεταπηδήσει ένα προσπίπτον φωτόνιο από μια μακρόβια κατάσταση συντονισμού σε μια άλλη γειτονική της.

Πράγματι, ισχυρή μαγνητο-οπτική αλληλεπίδραση παρατηρήθηκε σε αυτό το καθεστώς του τριπλού συντονισμού, δηλαδή συντονισμού για το εισερχόμενο φως, το εξερχόμενο φως και το κύμα σπιν, παρόλο που τα κυματικά πεδία δεν έχουν βέλτιστη επικάλυψη στο χώρο, εφόσον το φως εγκλωβίζεται κοντά στην επιφάνεια ενώ το κύμα σπιν σε όλον τον όγκο της σφαίρας.

Παράλληλα, ερευνητική ομάδα του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» εισηγήθηκε μια εναλλακτική αρχιτεκτονική οπτομαγνητικής κοιλότητας συντονισμού από πολυστρωματικά υμένια. Εδώ οι οπτικοί συντονισμοί μπορούν να ρυθμισθούν κατά βούληση με την εισαγωγή ενός στρώματος YIG, που υποστηρίζει κύματα σπιν, σε μια περιοδική εναλλαγή δύο διηλεκτρικών στρωμάτων. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να επιτευχθούν σημαντικά υψηλότερες αποδόσεις λόγω της δραστικής σμίκρυνσης των διαστάσεων και του γεγονότος ότι φως και κύματα σπιν εγκλωβίζονται ταυτόχρονα επί μακρόν στην ίδια περιοχή, σε όλο το στρώμα YIG.

Το αντικείμενο της οπτομαγνονικής συγκεντρώνει διαρκώς αυξανόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον, διεθνώς, τόσο από άποψη βασικής φυσικής όσο και εν δυνάμει τεχνολογικών εφαρμογών. Σχετικά πρόσφατα, ο Δρ. Ε. Αλμπάνης, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, επιμελήθηκε την έκδοση ενός βιβλίου που περιγράφει τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο πεδίο [5].

[1] A. Osada, R. Hisatomi, A. Noguchi, Y. Tabuchi, R. Yamazaki, K. Usami, M. Sadgrove, R. Yalla, M. Nomura, and Y. Nakamura, Phys. Rev. Lett. 116, 223601 (2016).

[2] X. Zhang, N. Zhu, C.-L. Zou, and H. X. Tang, Phys. Rev. Lett. 117, 123605 (2016).

[3] J. A. Haigh, A. Nunnenkamp, A. J. Ramsay, and A. J. Ferguson, Phys. Rev. Lett. 117, 133602 (2016).

[4] P. A. Pantazopoulos, N. Stefanou, E. Almpanis, and N. Papanikolaou, Phys. Rev. B 96, 104425 (2017).

[5] Optomagnonic Structures: Novel Architectures for Simultaneous Control of Light and Spin Waves, edited by E. Almpanis, World Scientific, Singapore (2021).

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης – με αφορμή την Ημέρα της Πανσελήνου του Μαΐου / Ημέρα του Βούδα

Το χρώμα της Σελήνης είναι κάτι που ποικίλει κάθε φορά που την παρατηρούμε και εξαρτάται κυρίως από τις τοπικές ατμοσφαιρικές συνθήκες. Έχουμε σίγουρα δει μια κατακόκκινη πανσέληνο να ανατέλλει στον ορίζοντα κατά τους θερινούς μήνες, ενώ άλλοτε μια ολόλαμπρη ασημένια πανσέληνος δεσπόζει ψηλά στον ουρανό κατά τους χειμερινούς μήνες. Στην πραγματικότητα, το χρώμα της Σελήνης […]

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Οι προπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου συνομίλησαν κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου με γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της κινηματογραφικής εκπαίδευσης, προκειμένου να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα καθώς  και ζητήματα μεθοδολογίας, που αφορούν το συγκεκριμένο πεδίο. Η Αναστασία Βλαχάκη από το Κέντρο Οπτικοακουστικής Παιδείας ΚΑΡΠΟΣ στις […]

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (ΤΟΕ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καλούν τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν υποψηφιότητα για την παρακολούθηση του Διϊδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «MBA Strategic Management and Competitiveness / Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» που ξεκινά από το χειμερινό εξάμηνο […]

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Συναντήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος «Κινηματογράφος και οπτικοακουστικές τέχνες στην εκπαίδευση I»

Οι προπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου συνομίλησαν κατά τη διάρκεια του εαρινού εξαμήνου με γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της κινηματογραφικής εκπαίδευσης, προκειμένου να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σε θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα καθώς  και ζητήματα μεθοδολογίας, που αφορούν το συγκεκριμένο πεδίο. Η Αναστασία Βλαχάκη από το Κέντρο Οπτικοακουστικής Παιδείας ΚΑΡΠΟΣ στις […]

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

«MBA Strategic Management and Competitiveness/Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» | Πρόσκληση υποψηφιοτήτων

Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (ΤΟΕ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καλούν τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν υποψηφιότητα για την παρακολούθηση του Διϊδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «MBA Strategic Management and Competitiveness / Στρατηγική Διοίκηση και Ανταγωνιστικότητα» που ξεκινά από το χειμερινό εξάμηνο […]

Συναυλία Jazz του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ [2 Ιουλίου]

Συναυλία Jazz του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ [2 Ιουλίου]

Την Τετάρτη 2 Ιουλίου και ώρα 21:00, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ διοργανώνει σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Συναυλία Jazz, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Λόφος Νυμφών. Στη συναυλία του Jazz Συνόλου συμμετέχουν φοιτητές και καθηγητές της Jazz κατεύθυνσης του Τμήματος Μουσικών Σπουδών. Διδασκαλία – Ενορχηστρώσεις: Σπύρος Μάνεσης Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνεται ότι η φετινή ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών που συμμετείχε στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα, «Leiden-Sarin Air Law Moot Court Competition 2025», ο οποίος διεξήχθη από τις 25 έως τις 27 Απριλίου ε.ε. στην Αθήνα, κατέκτησε την 3η θέση παγκοσμίως στη φάση των προφορικών αγορεύσεων (Oral Pleadings) […]

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ο τηλεοπτικός σταθμός Alpha TV σε ρεπορτάζ του αναφέρθηκε στα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου. Με την τελετή εγκαινίων, παραδόθηκε και επίσημα στην πανεπιστημιακή κοινότητα το ανακαινισμένο κτήριο του ιστορικού Νέου Χημείου, στο κέντρο της Αθήνας, επί των οδών Μαυρομιχάλη, Ναυαρίνου και Χαριλάου Τρικούπη. Με την ολοκλήρωση του έργου της αποκατάστασης και της […]

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκε την απώλεια του Λουκά Σπάρου σε ηλικία 91 ετών, Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματός μας. Ο αποθανών υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Τμήματος και στη συνέχεια διετέλεσε Πρόεδρος για 8 έτη. Υπήρξε ο πρώτος Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Τμήματος (1983), ενώ επέβλεψε […]

Eκδημία του Αναπληρωτή Καθηγητή της Οδοντιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Λάμπρου Γκουτζάνη

Eκδημία του Αναπληρωτή Καθηγητή της Οδοντιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Λάμπρου Γκουτζάνη

Με βαθύτατη οδύνη σας ανακοινώνουμε την πρόωρη και αδόκητη εκδημία του Αναπληρωτή Καθηγητή της Οδοντιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Λάμπρου Γκουτζάνη. Ο εκλιπών υπηρέτησε με αφοσίωση την Οδοντιατρική επί πολλά έτη ως μέλος ΔΕΠ της Κλινικής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργική, συνεισφέροντας ουσιαστικά και πολύπλευρα στη θεωρητική και κλινική εκπαίδευση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και των […]

Αναγορεύτηκε Eπίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής ο Θανάσης Χατζόπουλος

Αναγορεύτηκε Eπίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής ο Θανάσης Χατζόπουλος

Επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών αναγορεύτηκε ο κύριος Θανάσης Χατζόπουλος, Ποιητής, Μεταφραστής, Παιδοψυχίατρος και Ψυχαναλυτής. Η τελετή αναγόρευσης πραγματοποιήθηκε την 26η Ιουνίου 2025, ημέρα Πέμπτη και ώρα 19.00 στη Μεγάλη Αίθουσα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Την προσφώνηση έκανε ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού […]

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Νομική Σχολή: Νέα παγκόσμια διάκριση στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα

Με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνεται ότι η φετινή ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών που συμμετείχε στον Διεθνή Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης στο Δίκαιο του Αέρα, «Leiden-Sarin Air Law Moot Court Competition 2025», ο οποίος διεξήχθη από τις 25 έως τις 27 Απριλίου ε.ε. στην Αθήνα, κατέκτησε την 3η θέση παγκοσμίως στη φάση των προφορικών αγορεύσεων (Oral Pleadings) […]

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Alpha TV για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου

Ο τηλεοπτικός σταθμός Alpha TV σε ρεπορτάζ του αναφέρθηκε στα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου του Νέου Χημείου. Με την τελετή εγκαινίων, παραδόθηκε και επίσημα στην πανεπιστημιακή κοινότητα το ανακαινισμένο κτήριο του ιστορικού Νέου Χημείου, στο κέντρο της Αθήνας, επί των οδών Μαυρομιχάλη, Ναυαρίνου και Χαριλάου Τρικούπη. Με την ολοκλήρωση του έργου της αποκατάστασης και της […]

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Απώλεια του Ομότιμου Καθηγητή Λουκά Σπάρου

Η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκε την απώλεια του Λουκά Σπάρου σε ηλικία 91 ετών, Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματός μας. Ο αποθανών υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Τμήματος και στη συνέχεια διετέλεσε Πρόεδρος για 8 έτη. Υπήρξε ο πρώτος Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Τμήματος (1983), ενώ επέβλεψε […]

Eκδημία του Αναπληρωτή Καθηγητή της Οδοντιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Λάμπρου Γκουτζάνη

Eκδημία του Αναπληρωτή Καθηγητή της Οδοντιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Λάμπρου Γκουτζάνη

Με βαθύτατη οδύνη σας ανακοινώνουμε την πρόωρη και αδόκητη εκδημία του Αναπληρωτή Καθηγητή της Οδοντιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Λάμπρου Γκουτζάνη. Ο εκλιπών υπηρέτησε με αφοσίωση την Οδοντιατρική επί πολλά έτη ως μέλος ΔΕΠ της Κλινικής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργική, συνεισφέροντας ουσιαστικά και πολύπλευρα στη θεωρητική και κλινική εκπαίδευση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και των […]

Αναγορεύτηκε Eπίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής ο Θανάσης Χατζόπουλος

Αναγορεύτηκε Eπίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής ο Θανάσης Χατζόπουλος

Επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών αναγορεύτηκε ο κύριος Θανάσης Χατζόπουλος, Ποιητής, Μεταφραστής, Παιδοψυχίατρος και Ψυχαναλυτής. Η τελετή αναγόρευσης πραγματοποιήθηκε την 26η Ιουνίου 2025, ημέρα Πέμπτη και ώρα 19.00 στη Μεγάλη Αίθουσα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Την προσφώνηση έκανε ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο