Οι υγροβιότοποι, περιοχές που καλύπτονται από ρηχά νερά, είτε μόνιμα είτε προσωρινά, είναι από τα πιο πολύτιμα και πιο ευαίσθητα οικοσυστήματα του πλανήτη. Από τις λίμνες και τα ποτάμια μέχρι τους βάλτους και τις εκβολές, οι υγροβιότοποι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, στην προστασία από πλημμύρες και στην αποθήκευση άνθρακα. Το νερό μπορεί να είναι είτε στάσιμο είτε τρεχούμενο, και από γλυκό έως αλμυρό. Οι πιο συνηθισμένοι φυσικοί υγροβιότοποι είναι ποταμοί και ρυάκια με συνεχή ροή, ποτάμια δέλτα, έλη σε προσχωσιγενείς πεδιάδες, λίμνες γλυκού νερού, λιμνοθάλασσες, πηγές και οάσεις.
Οι υγροβιότοποι έχουν ιδιαίτερη οικολογική σημασία, λόγω της μεγάλης ποικιλότητας των ειδών που φιλοξενούν. Επιπλέον, πολλοί υγροβιότοποι αποτελούν σημείο ανάπαυσης και τροφής πολλών πτηνών, ή και χώρους προσωρινής τους διαμονής. Ταυτόχρονα, αποτελούν φυσικά φίλτρα που καθαρίζουν το νερό από ρύπους και βαρέα μέταλλα. Επιπλέον, έχουν κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς απορροφούν και αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.
Οι υγροβιότοποι αποτελούν και θέσεις ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που ενδείκνυνται για αναψυχή, ανάπαυλα και περίπατο στην φύση. Είναι από τους βασικότερους προορισμούς που προτιμούν οι επισκέπτες.
Μάλιστα, πολλές φορές συνδέονται και με την μυθολογία, την ιστορία ή με τον τοπικό πολιτισμό.
Και πολλοί υγροβιότοποι κρύβουν πίσω τους μία μοναδική, σπάνια και άκρως ενδιαφέρουσα γεωλογική ιστορία.
Οι υγροβιότοποι είναι περιοχές πολύ ευαίσθητες σε περιβαλλοντικές και κλιματικές αλλαγές και για το λόγο αυτό αποθηκεύουν στα ιζήματά τους πολύτιμες πληροφορίες. Για το λόγο αυτό οι γεωλόγοι συχνά κάνουν ρηχές γεωτρήσεις στους υγροβιότοπους και από την μελέτη των ιζημάτων ξεδιπλώνουν την εξέλιξη της περιοχής και αντλούν σημαντικές πληροφορίες για το παλαιοκλίμα, την παλαιογεωγραφία και το παλαιοπεριβάλλον της περιοχής.
Γεώτρηση στον (αποξηραμένο λόγω θέρους) υγροβιότοπο των Αλυκών Μήλου, με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για την παλαιογεωγραφική εξέλιξή της, από ομάδα γεωμορφολόγων του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος.
Για αυτούς τους λόγους, οι υγροβιότοποι γενικότερα αποτελούν κορυφαίους εκπαιδευτικούς προορισμούς, σε πάρα πολλούς επιστημονικούς κλάδους, όπως στην γεωλογία, την βιολογία, την οικολογία, την χημεία, ακόμα και την μηχανική.
Αυτό, όμως, που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι οι υγροβιότοποι αποτελούν εξαιρετικούς φυσικούς μηχανισμούς προστασίας από τις πλημμύρες και την παράκτια διάβρωση. Ως εκ τούτου, έχουν προταθεί από πολλούς ερευνητές ανά τον κόσμο ως μέθοδοι φυσικής προστασίας.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι υγροβιότοποι γενικότερα μπορούν να μειώσουν σημαντικά την πλημμυρική αιχμή και να μειώσουν την ένταση και την ταχύτητα της επιφανειακής απορροής. Μπορούν να απορροφούν τμήμα του απορρέοντος νερού κατά την διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων και να μετριάζουν έτσι τις επιπτώσεις μιας πλημμύρας. Για παράδειγμα, σύμφωνα με εκτιμήσεις που έγιναν στην λεκάνη απορροής του ποταμού Ρήνου στην Γερμανία, η μέγιστη παροχή αιχμής ήταν 20 έως 30% χαμηλότερη κατά την χειμερινή, υγρή περίοδο σε σχέση με την θερινή, ξηρή περίοδο όπου πολλοί υγροβιότοποι είχαν αποξηρανθεί.
Τα παράκτια έλη και οι λιμνοθάλασσες είναι πολύ αποτελεσματικά στο να αναχαιτίζουν την κυματική ενέργεια, μειώνοντας έτσι την διαβρωτική ικανότητα των κυμάτων. Επίσης, η βλάστηση που ευδοκιμεί σε τέτοια περιβάλλοντα συμβάλλει και η ίδια στην περαιτέρω αναχαίτιση της κυματικής δράσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Τυφώνας Σάντυ, που έπληξε τις αμερικανικές ακτές το 2012. Σύμφωνα με τους ερευνητές που μελέτησαν την περιοχή, οι ζημιές στις υποδομές ήταν σημαντικά μειωμένες εκεί που υπήρχαν παράκτιες λιμνοθάλασσες. Μάλιστα, σε πολλές περιοχές, η ύπαρξη παράκτιων ελών έχει οδηγήσει στην συσσώρευση παράκτιων ιζημάτων, αλλά και στον μετριασμό των παράκτιων πλημμυρών.
Οι υγρότοποι είναι εξαιρετικά ευαίσθητα περιβάλλοντα και απειλούνται από την αποστράγγιση, τη ρύπανση και την ανεξέλεγκτη οικιστική και γεωργική επέκταση. Σε πολλές περιοχές, η καταστροφή τους έχει οδηγήσει σε απώλεια ειδών και σε περιβαλλοντικές καταστροφές, όπως ξηρασίες και πλημμύρες.
Η προστασία των υγροτόπων δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό ζήτημα, αλλά και οικονομικό και κοινωνικό. Η διατήρησή τους μπορεί να διασφαλίσει την αειφόρο ανάπτυξη, να ενισχύσει τον οικοτουρισμό και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.