Το πρόγραμμα TRACE επιχειρεί τον εντοπισμό των υπόρρητων μηνυμάτων που αναπαράγουν ρατσιστικές πρακτικές και ιδεολογίες στον αντιρατσιστικό δημόσιο λόγο ο οποίος αφορά μεταναστευτικά και προσφυγικά ζητήματα. Η σημασία και η πρωτοτυπία του συγκεκριμένου προγράμματος έγκειται ακριβώς στην αντίφαση που εντοπίζει και φέρνει στο ερευνητικό προσκήνιο: τον ρατσισμό στον αντιρατσιστικό λόγο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ρευστός ρατσισμός (liquid racism) και τα μέλη της ερευνητικής ομάδας επιχειρούν τον σε βάθος θεωρητικό και αναλυτικό προσδιορισμό με αναλυτικά εργαλεία από το ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο της Κριτικής Γλωσσολογίας και της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το ΕΛΙΔΕΚ (TRACE/HFRI-FM17-42, ΕΛΙΔΕΚ 2019-2022), ενώ επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο Αργύρης Αρχάκης, Καθηγητής Ανάλυσης Λόγου και Κοινωνιογλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Η ιστοσελίδα του προγράμματος είναι η ακόλουθη: https://trace2019.wixsite.com/trace-project. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης ερευνητές/τριες από τα εξής ιδρύματα: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Cardiff University, The Open University, University of Liverpool (Ηνωμένο Βασίλειο), University of Neuchâtel, Università della Svizzera Italiana (Ελβετία) και University of Malta (Μάλτα) (βλ. https://trace2019.wixsite.com/trace-project/research-group).
Για τις ανάγκες του προγράμματος έχει δημιουργηθεί το πρώτο αντιρατσιστικό σώμα ελληνικών κειμένων, δηλαδή μια ψηφιακή βάση δεδομένων με αντιρατσιστικά κείμενα που αριθμούν περίπου 500.000 λέξεις (βλ. https://traceprojectwiki.miraheze.org/wiki). Στο σώμα αυτό, τα μέλη της ερευνητικής ομάδας (https://trace2019.wixsite.com/trace-project/research-group) επιχειρούν λεπτές κοινωνιογλωσσολογικές αναλύσεις και σύνθετες κατηγοριοποιήσεις προκειμένου να γίνει αντιληπτές η μορφή και η λειτουργία του ρευστού ρατσισμού. Επιπλέον, με βάση τις σχετικές αναλύσεις, προτείνουν πρωτότυπες κριτικές εκπαιδευτικές προτάσεις κειμενικής αναγνώρισης και συνειδητοποίησης του ρευστού ρατσισμού τόσο για τους/τις μαθητές/τριες όσο και για τους/τις εκπαιδευτικούς αλλά και για όσους/ες εργάζονται σε φορείς που διαχειρίζονται θέματα σχετικά με τη μετανάστευση. Τα συνολικά πορίσματα συστηματοποιούνται και συνοψίζονται σε μια εργαλειοθήκη εντοπισμού του ρευστού ρατσισμού και κριτικού αναστοχασμού πάνω σε αυτόν από το ευρύ κοινό. Το αντιρατσιστικό σώμα κειμένων είναι προσβάσιμο και ανοιχτό σε ερευνητές/τριες και εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να αξιοποιήσουν κείμενα στο πλαίσιο των επιστημονικών τους δραστηριοτήτων. Οι δραστηριότητες και τα αναλυτικά ευρήματα των μελών του προγράμματος έχουν παρουσιαστεί σε διαλέξεις σε πανεπιστήμια (https://trace2019.wixsite.com/trace-project/talks-lectures) και συνέδρια (https://trace2019.wixsite.com/trace-project/conference-papers) εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ ήδη είναι διαθέσιμες οι πρώτες σχετικές δημοσιεύσεις (https://trace2019.wixsite.com/trace-project/papers).
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.