Ο Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Ε.Κ.Π.Α., κ. Δημήτρης Γκούσκος, παρουσίασε μελέτη και εισήγηση για μοντέλο διαδικασιών καινοτομίας στη Συνάντηση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τη Δυτική Ασία (UN ESCWA) με θέμα «Τεχνολογία και καινοτομία για δημόσιους φορείς αραβικών χωρών», η οποία πραγματοποιήθηκε στο Αμμάν της Ιορδανίας στο διάστημα 28-29 Φεβρουαρίου 2024.
Οι σημαντικές επενδύσεις στις αναδυόμενες τεχνολογίες αποσκοπούν στη βελτίωση των κυβερνητικών λειτουργιών και της παροχής υπηρεσιών, ενθαρρύνοντας ταυτόχρονα τη μεγαλύτερη συμμετοχή από πλευράς πολιτών. Στην επίτευξη αυτών των στόχων η καινοτομία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, προωθώντας τη βιώσιμη ενσωμάτωση των αναδυόμενων τεχνολογιών στον δημόσιο τομέα, καθιστώντας δυνατή τη διερεύνηση των δυνατοτήτων και διευκολύνοντας την εξεύρεση ειδικά προσαρμοσμένων λύσεων.
Η συνάντηση επικεντρώθηκε στη σημασία που έχει η ενίσχυση της χρήσης αναδυόμενων τεχνολογιών και καινοτομίας σε δημόσιους φορείς αραβικών χωρών για τη βελτίωση των κυβερνητικών λειτουργιών και της παροχής υπηρεσιών. Περιλάμβανε συζήτηση γύρω από τις πρόσφατες μελέτες της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τη Δυτική Ασία, όπως και παρουσίαση καλών πρακτικών διεθνώς στην ψηφιακή –καινοτόμο– διακυβέρνηση, από αραβικές και μη χώρες.
Η συνάντηση έδωσε την ευκαιρία να αξιολογηθούν οι διάφοροι τρόποι που έχουν προταθεί για την ενσωμάτωση της τεχνολογίας και της καινοτομίας στον δημόσιο τομέα των αραβικών χωρών και να οριστικοποιηθεί η βασική έκθεση του έργου ENACT της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τη Δυτική Ασία, το οποίο παρέχει ένα πλαίσιο για την προαγωγή της ψηφιακής διακυβέρνησης στον αραβικό κόσμο. Επιπλέον παρουσιάστηκαν μελέτες περίπτωσης από αραβικές χώρες, καθώς και καλές πρακτικές από ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Ορισμένες από αυτές τις μελέτες περίπτωσης είναι αναρτημένες στην πύλη για την ανοιχτή και καινοτόμο διακυβέρνηση στον αραβικό κόσμο (AOIGP – Arab Open and Innovative Government Portal).
Στη συνάντηση μετείχαν δημόσιοι λειτουργοί και εμπειρογνώμονες σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού και διοικητικής ανάπτυξης από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς και εμπειρογνώμονες από διεθνείς οργανισμούς, τα Ηνωμένα Έθνη, εταιρείες τεχνολογίας και την ακαδημαϊκή κοινότητα.
Συνοπτική παρουσίαση των βασικών σημείων και των προτάσεων από τη μελέτη του Επίκουρου Καθηγητή, Δημήτρη Γκούσκου
Στην έκθεση αυτή παρουσιάζεται το InnoCook, ένα μοντέλο διαδικασιών παραγωγής καινοτομίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από δημόσιους φορείς αραβικών χωρών για την παραγωγή βασισμένων στην τεχνολογία καινοτομιών, με σκοπό –ανάμεσα στα άλλα– την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένου του Στόχου 16 και όχι μόνο, όπως και των στόχων RITE.
Το μοντέλο InnoCook επιχειρεί να εξασφαλίσει μια ισορροπία μεταξύ της περιγραφικής και της κανονιστικής προσέγγισης όσον αφορά τον χώρο της καινοτομίας. Το InnoCook δεν εστιάζει σε μια συγκεκριμένη μονολιθική διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί, αλλά αντίθετα περιγράφει διαφορετικές οδούς προς την καινοτομία, χρησιμοποιώντας πληθώρα παραδειγμάτων, πρακτικών, μεθόδων και εργαλείων που ήδη υπάρχουν και εντάσσοντάς τα σε ένα ενιαίο πλαίσιο με ουσιαστικό τρόπο. Επομένως το μοντέλο παρέχει δομή στις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν όσον αφορά την καινοτομία, ενώ ταυτόχρονα αφήνει περιθώρια για ευελιξία και δημιουργικότητα σε διάφορα σημεία αυτής της διαδρομής.
Το μοντέλο InnoCook αντλεί έμπνευση από τη μαγειρική, αξιοποιώντας τις πολλαπλές πτυχές (οικείες, κοινωνικές, δημιουργικές, γευστικές) αυτού του κόσμου. Περιλαμβάνει αρκετά συστατικά (συνολικά 27), καθένα από τα οποία αναλύεται σε διαφορετικές γεύσεις που όλες τους αναφέρονται σε ό,τι ήδη υπάρχει για να καλύψουν τις διαφορετικές όψεις της διαδικασίας καινοτομίας. Τα συστατικά ομαδοποιούνται στις κατηγορίες ποιος, τι, γιατί, πού, πότε και πώς διευκολύνοντας με αυτό τον τρόπο τους δημόσιους φορείς να καταρτίσουν και να θέσουν σε εφαρμογή τα δικά τους αναλυτικά σχέδια καινοτομίας. Στη συνέχεια το μοντέλο παρέχει τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές, με τη μορφή των βασικών βημάτων που απαιτούνται για την προετοιμασία ενός πλήρους μενού, οι οποίες στην πραγματικότητα αντιστοιχούν στα στάδια μιας συνολικής διαδικασίας καινοτομίας, από την ιδέα και τον σχεδιασμό μέχρι την εκτέλεση και την αξιολόγηση.
Στο πλήρες κείμενο της έκθεσης, το μοντέλο InnoCook παρουσιάζεται στο Κεφάλαιο 2, ενώ τα διάφορα στοιχεία από τα οποία αντλούνται τα συστατικά του, όπως και οι συγκεκριμένες συμβουλές και τα σενάρια προς χρήση από δημόσιους φορείς αραβικών χωρών παρουσιάζονται στα κεφάλαια 1, 3 και 4.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να λεχθεί ότι το μοντέλο InnoCook δεν συνδέεται αναγκαστικά με κάποια από τις αναδυόμενες τεχνολογίες, αλλά από την άποψη αυτή θα μπορούσε μάλλον να χαρακτηριστεί τεχνολογικά ουδέτερο. Βασίζεται βεβαίως στον ρόλο των αναδυόμενων τεχνολογιών ως μοχλών καινοτομίας, ενσωματώνοντας τα αντίστοιχα συστατικά, όπως και συμβουλές σε σχέση με τη διαδικασία.
Οι τελικές προτάσεις που απορρέουν από αυτό το έργο μοντελοποίησης, οι οποίες ταυτόχρονα αποτέλεσαν και τον οδηγό για τη δημιουργία του InnoCook, συνοψίζονται στα εξής: (α) η χρήση της τεχνολογίας πρέπει να γίνεται με καινοτόμο και όχι διεκπεραιωτικό τρόπο, (β) η καινοτομία πρέπει να αποτελεί τον κανόνα σε ό,τι αφορά τη διακυβέρνηση και όχι την εξαίρεση σε αυτόν και (γ) η προσέγγιση της καινοτομίας πρέπει να γίνεται στο πνεύμα της συν-δημιουργίας και όχι της μεμονωμένης εργασίας. Ευελπιστούμε ότι οι παραπάνω προτάσεις, όπως και αυτό καθαυτό το μοντέλο InnoCook, θα βοηθήσει πολλούς δημόσιους φορείς αραβικών χωρών να καταλήξουν σε νέες και περισσότερο αποτελεσματικές και συναρπαστικές οδούς προς την καινοτομία.
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.