Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιαστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, αναγορεύθηκε ο Σκωτσέζος μουσικολόγος και συνθέτης, Oμότιμος Kαθηγητής του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, κ. Peter Nelson την Τετάρτη 12 Ιουνίου 2024 στη Μεγάλη Αίθουσα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Στην τελετή προσφώνηση απηύθυνε η Αντιπρύτανις Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγήτρια κ. Σοφία Παπαϊωάννου. Το έργο και η προσωπικότητα του τιμωμένου παροσιάστηκαν από την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μουσικής Πληροφορικής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Χριστίνα Αναγνωστοπούλου. Η ανάγνωση των κειμένων του Ψηφίσματος του Τμήματος, της Αναγόρευσης και του Διδακτορικού Διπλώματος πραγματοποιήθηκε από την Πρόεδρο του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής, Καθηγήτρια κ. Αναστασία Γεωργάκη. Η περιένδυση του τιμωμένου με την τήβεννο της Σχολής έγινε από τον Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής, Καθηγητή κ. Δημήτριο Δρόσο. Ακολούθησε ομιλία του τιμωμένου κ. Peter Nelson.
Το Μουσικό πρόγραμμα της τελετής περιελάμβανε Peter Nelson: Dissolve (2009/2021) Για δύο βιολιά με τις Μαρία Αργύρη και Λήδα Οικονομοπούλου και Peter Nelson: Istria (2024) Για βιολί, φλάουτο, κλαρινέτο, φαγκότο, πιάνο με την Μαρία Λουκά στο βιολί, την Κωνσταντίνα Βεντούρη Ρούσσου στο φλάουτο, την Παναγιώτα Πονηρού στο κλαρινέτο, τον Βασίλη Ιωακειμίδη στο φαγκότο και την Ελίζα Ζερβάκη στο πιάνο. Υπεύθυνος Συνόλου ήταν ο Δρ. Βασίλης Πριόβολος, Εντεταλμένος διδάσκων του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α.
Ο Καθηγητής Peter Nelson είναι Σκωτσέζος μουσικολόγος και συνθέτης, με ειδίκευση στη μουσική τεχνολογία και πληροφορική και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, ενός από τα πιο αυστηρά και παραδοσιακά τμήματα μουσικής και μουσικολογίας στον κόσμο. Συνεργάστηκε στενά με τον συνθέτη Ιάννη Ξενάκη και έχει συνθέσει αρκετά έργα για το σύστημά του μουσικής υπολογιστών UPIC. Το 1992 δημιούργησε με τον Άλαν Σμέιλ και τον Μαρς Στήντμαν την ερευνητική ομάδα της Μουσικής Πληροφορικής, στόχος της οποίας ήταν να διεξάγει έρευνα σε καινοτόμα θέματα υπολογιστικής μουσικής ανάλυσης, διαδραστικών συστημάτων και υπολογιστικής δημιουργικότητας γενικότερα. Το 2005, με τον καθηγητή Nigel Osborne δημιούργησαν το πρωτοποριακό ερευνητικό Ινστιτούτο Μουσικής στην Ανθρώπινη και Κοινωνική Ανάπτυξη, το οποίο είναι πολύ γνωστό για τη δράση του και συγκεντρώνει ερευνητές, θεωρητικούς και επαγγελματίες από πολλές διαφορετικές επιστήμες, συμπεριλαμβανομένων της Μουσικής, της Ιατρικής, της Ψυχολογίας, της Κοινωνιολογίας, της Πληροφορικής, της Φυσικής, της Εκπαίδευσης, της Γλωσσολογίας και της Νευροεπιστήμης. Έχει πολύ πλούσιο συνθετικό έργο αλλά και δημοσιευμένο ερευνητικό έργο. Η διεπιστημονική προσέγγιση και η αναστοχαστική ικανότητα είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το έργο του, στο οποίο δανείζεται έννοιες και ερευνητικά πρωτόκολλα από επιστήμες όπως η Πληροφορική, η Νευροεπιστήμη, η Γλωσσολογία, η Σημειωτική κ.ά., για να προχωρήσει και να δημιουργήσει καινούργιες έννοιες στη Μουσική.
Στην προσφώνησή της η Αντιπρύτανις Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγήτρια κ. Σοφία Παπαϊωάννου ανέφερε:
«Ως εκπρόσωπος των Πρυτανικών Αρχών και του Συμβουλίου Διοίκησης του Ε.Κ.Π.Α., με ιδιαίτερη χαρά υποδέχομαι σήμερα τον διακεκριμένο συνθέτη και ακαδημαϊκό, τον Καθηγητή Peter Nelson, Ομότιμο Καθηγητή Μουσικής και Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, για να του απονείμουμε την ύψιστη επιστημονική διάκριση του ιδρύματός μας, αυτή του επίτιμου διδάκτορα.
Ο καθηγητής Nelson γεννήθηκε στη Γλασκώβη το 1951. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Μουσική στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, συνεχίζοντας τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου όπου και απέκτησε μεταπτυχιακό στη μουσική σύνθεση, και στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT), όπου παρακολούθησε μαθήματα επεξεργασίας ψηφιακού σήματος και σύνθεσης μουσικής από υπολογιστή. Από το 1987-1991 συνεργάστηκε στενά με τον συνθέτη Γιάννη Ξενάκη και τον συγκρότημα ηλεκτρονικής μουσικής UPIC. Η συνεργασία του με τον Ξενάκη έμελλε να σφραγίσει την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.
Ύστερα από σύντομη θητεία, στην αρχή της καριέρας του, σπανεπιστήμια της Γλασκώβης και του Νόττιγχαμ, ενετάχθη στο διδακτικό και επιστημονικό προσωπικό του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου το 1986, ίδρυμα το οποίο υπηρέτησε για πάνω από 35 χρόνια. Πρωτοπόρος στον χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής, ίδρυσε την ερευνητική ομάδα ηλεκτρονικής μουσικής στο Εδιμβούργο το 1992, σε συνεργασία με δύο συναδέλφους του από το Τμήμα Πληροφορικής, με στόχο την διεξαγωγή έρευνας σε θέματα μουσικής ανάλυσης, διαδραστικών συστημάτων και συστημάτων ελέγχου, και δημιουργικότητας των υπολογιστών γενικότερα. Το 2005 υπήρξε συνιδρυτής του Ινστιτούτου Μουσικής στην Ανθρώπινη και Κοινωνική Ανάπτυξη (IMHSD) το οποίο φιλοξενεί συστηματικά ερευνητές από πολλούς κλάδους, όπως η μουσική, η ψυχολογία, κοινωνιολογία, ιατρική, πληροφορική, φυσική, εκπαίδευση, γλωσσολογία και νευροεπιστήμη με στόχο τη διεπιστημονική προσέγγιση του περίπλοκου ρόλου της μουσικής στην ανθρώπινη εμπειρία. Υπήρξε αποδέκτης ερευνητικών υποτροφιών από το Ερευνητικό Συμβούλιο Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ηνωμένου Βασιλείου (AHRC) και το Συμβούλιο Έρευνας Επιστημών της Φυσικής και της Μηχανικής (EPSRC).
Το έργο του ως συνθέτη, το οποίο απαριθμεί πάνω από 50 πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις, έχει παρουσιαστεί στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ύστερα από πρόσκληση διακεκριμένων φορέων όπως το BBC, το περίφημο διεθνές φεστιβάλ του Εδιμβούργου, η ορχήστρα δωματίου του ραδιοφώνου της Ολλανδίας, το θέατρο La Fenice της Βενετίας και το Φεστιβάλ του Spinnerei Leipzig, από τα πιο γνωστά πανευρωπαϊκώς στον χώρο των παραστατικών τεχνών.
Δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες για το επιστημονικό και μουσικό έργο του τιμώμενου, καθώς αυτό θα το παρουσιάσει στη συνέχεια η Αντιπρόεδρος του Τμήματος Μουσικών σπουδών. Να αναφέρω μόνο πως ως αναγνώριση της προσφοράς του στη Μουσική Τεχνολογία και της πρωτοπόρας συμβολής του στην ανάδειξη του αντικειμένου τόσο στον Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου όσο και διεθνώς, το Πανεπιστήμιου του Εδιμβούργου το 2005 τον ανακήρυξε Καθηγητή με Προσωπική Έδρα στη Μουσική και Τεχνολογία.
Οφείλω επίσης να επισημάνω και να εξάρω την καθοριστική συμβολή του στη μελέτη του έργου του Ιάννη Ξενάκη, η οποία υπήρξε συνεχής και συστηματική κατά τις τέσσερις δεκαετίες που μεσολάβησαν από τη συνεργασία του με τον μεγάλο Έλληνα συνθέτη στο Παρίσι. Αποκορύφωμα της ενασχόλησης αυτής είναι ο πρόσφατος τόμος με τίτλο Μετα-Ξενάκης: Νέες οπτικές πάνω στον Βίο, το Έργο και την Κληρονομιά του Ιάννη Ξενάκη, Routledge 2022, τον οποίο ο Καθ. Nelson επιμελήθηκε από κοινού με τη Sharon Kanach, μαθήτρια του Ξενάκη, διακεκριμένη μουσικό, και νυν πρόεδρο του Κέντρου Ιάννης Ξενάκης στο Πανεπιστήμιο της Ρουέν. Καλλιεργώντας τον διάλογο ανάμεσα στις διαφορετικές οπτικές και ιδέες ερευνητών, μουσικών και καλλιτεχνών, αυτός ο τόμος θέτει τα θεμέλια για τη συνέχιση της έρευνας πάνω στον βίο και το έργο του Ξενάκη.
Τέλος, θα ήθελα να υπογραμμίσω και να εξάρω τον ρόλο του καθ. Nelson, ως μέντορα νέων μουσικών και ερευνητών. Το βιογραφικό του επισημαίνει πως στην σχεδόν τεσσαρακονταετή σταδιοδρομία του στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο τιμώμενός μας επόπτευσε πάνω από 60 ολοκληρωμένες διδακτορικές διατριβές. Ο αριθμός είναι εντυπωσιακός, και αποτυπώνει την αφοσίωσή του στην αποστολή του ως διδασκάλου, τονίζει τον πρωτοπόρο χαρακτήρα της έρευνάς του και την ευρεία αποδοχή της έρευνάς του, και εγγυάται πως η έρευνά του θα γνωρίσει ευρεία αναγνώριση στις επόμενες δεκαετίες.
Dear Professor Nelson,On behalf of the Rector and the Senate of the National and Kapodistrian University of Athens and in my capacity as the Vice-Rector Academic Affairs and International Relations of the University, I would like to extend my warmest congratulations on the award of the highest distinction of our University: the title of Doctor honoris causa, to welcome you to our academic community and to wish you success in all your academic pursuits.»
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.