Πρωτοποριακή μελέτη για την ανάπτυξη φαρμακευτικής πλατφόρμας εκλεκτικής εξουδετέρωσης γηρασμένων κυττάρων από τον καθηγητή Βασίλη Γοργούλη

Ο Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Βασίλης Γοργούλης και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν στις 27 Δεκεμβρίου στο διεθνές και υψηλού κύρους επιστημονικό περιοδικό Nature Aging, πρωτοποριακή μελέτη για την ανάπτυξη φαρμακευτικής πλατφόρμας εκλεκτικής εξουδετέρωσης γηρασμένων κυττάρων.

Η κυτταρική γήρανση συνιστά έναν μηχανισμό απόκρισης σε στρεσσογόνα ερεθίσματα. Η παροδική της δράση είναι επωφελής για τον οργανισμό, μακροπρόθεσμα όμως έχει δειχθεί ότι εμπλέκεται σε πληθώρα παθήσεων μεταξύ των οποίων ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά, τα νευροεκφυλιστικά και τα αυτοάνοσα νοσήματα. Η εξάλειψη επομένως των γηρασμένων κυττάρων θα βοηθήσει προς την κατεύθυνση της ίασης αυτών των νοσημάτων.

Μία κατηγορία φαρμάκων, τα σενολυτικά, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν αρχικά κυρίως σε αντικαρκινικές θεραπείες, διαθέτουν επιπρόσθετα την ικανότητα να εξουδετερώνουν τα γηρασμένα κύτταρα (σενόλυση). Βασικό μειονέκτημα των φαρμάκων αυτών αποτελούν η τοξικότητα και οι σοβαρές παρενέργειες που ακολουθούν τη συστηματική τους χορήγηση, καθιστώντας τα απαγορευτικά για σκοπούς σενόλυσης στον άνθρωπο.

Στην παρούσα μελέτη ο Καθηγητής Βασίλης Γοργούλης και οι συνεργάτες του ανέπτυξαν την πρωτοποριακή σενολυτική πλατφόρμα mGL392, η οποία βασίζεται στο καινοτόμο αντιδραστήριο GL392, ενσωματωμένο σε κατάλληλο νανοφορέα. Το GL392 απαρτίζεται από μια δομική μονάδα που αναγνωρίζει και αλληλεπιδρά ειδικά με την λιποφουσκίνη- την μαύρη ύλη- κάθε γηρασμένου κυττάρου συνδεόμενη μέσω ενός συνδέτη με τον σενολυτικό παράγοντα (Dasatinib).

Η εν λόγω πλατφόρμα διαθέτει μοναδικά πλεονεκτήματα που επιτρέπουν την εκλεκτική απελευθέρωση και δράση του σενολυτικού φαρμάκου αποκλειστικά και μόνο στα γηρασμένα κύτταρα. Η εφαρμογή της σε καθιερωμένα κυτταρικά και ζωικά πειραματικά μοντέλα κυτταρικής γήρανσης, οδήγησε όχι μόνο στην αποτελεσματική απομάκρυνση των γηρασμένων κυττάρων αλλά ταυτόχρονα συνοδεύτηκε από την πλήρη εξάλειψη των ανεπιθύμητων παρενεργειών του σενολυτικού φαρμάκου.

Η ανακάλυψη αυτή του Καθηγητή κου Γοργούλη και των συνεργατών του ανοίγει νέους ορίζοντες προς την κατεύθυνση της στοχευμένης και εξατομικευμένης θεραπείας των παθήσεων που σχετίζονται με την κυτταρική γήρανση και την αντιμετώπιση του γήρατος του ανθρώπου.

Σύνδεσμος για την εργασία: https://www.nature.com/articles/s43587-024-00747-4