Νέα & Ανακοινώσεις

Διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ Ερευνητών του Εργαστηρίου Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας και του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ, ρίχνει φως σε ένα νέο μηχανισμό ρύθμισης της γήρανσης, μέσω της διατήρησης της ομοιόστασης των πυρηνικών λιπoσταγονιδίων

Διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ Ερευνητών του Εργαστηρίου Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας και του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ, ρίχνει φως σε ένα νέο μηχανισμό ρύθμισης της γήρανσης, μέσω της διατήρησης της ομοιόστασης των πυρηνικών λιπoσταγονιδίων

Πρόσφατη έρευνα του Εργαστηρίου Φυσιολογίας «Φυσιολογείον» της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) και του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ (ΙΗΔΛ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύονται στο AgingCell, ένα από τα πιο έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, αποκαλύπτει έναν νέο μοριακό μηχανισμό που λειτουργεί στα κύτταρα για τη διαφύλαξη της ομοιόστασης των πυρηνικών λιποσταγονιδίων (ή λιπιδικών σταγονιδίων; nuclear lipid droplets, nLDs) και της ακεραιότητας/λειτουργίας του πυρήνα κατά τη γήρανση.

image 3

Τα λιποσταγονίδια είναι ενδοκυτταρικά οργανίδια, τα οποία ρυθμίζουν και αποθηκεύουν λιπαρά οξέα και ουδέτερα λιπίδια στα κύτταρα. Παρόλο που τα λιποσταγονίδια είναι εξαιρετικά συντηρημένα οργανίδια σε διαφορετικούς οργανισμούς, εμφανίζουν μια ετερογένεια και ποικιλία στον αριθμό και το μέγεθός τους ανάλογα με τον ιστό και κυτταρικό τύπο. Η βιογένεση των λιποσταγονιδίων λαμβάνει χώρα κυρίως στο ενδοπλασματικό δίκτυο και στη συνέχεια εντοπίζονται στο κυτταρόπλασμά, κοντά στον πυρηνικό φάκελο καθώς και στο εσωτερικό του πυρήνα. Ο πυρήνας είναι το κεντρικό οργανίδιο των ευκαρυωτικών κυττάρων, όπου βρίσκεται το γενετικό υλικό, το οποίο καθορίζει την κυτταρική ταυτότητα και λειτουργία σε όλους τους οργανισμούς.  Η δομή και η αρχιτεκτονική του πυρήνα αλλάζουν δραματικά κατά τη γήρανση επηρεάζοντας την λειτουργία του κυττάρου. Παρόλο που η διατήρηση της ακεραιότητας και λειτουργίας του πυρήνα έχουν συσχετιστεί με τη μακροζωία και με παρεμβάσεις που επιμηκύνουν το προσδόκιμο της ζωής σε πειραματόζωα, ο ρόλος των πυρηνικών λιποσταγονιδίων στην μορφολογία του πυρήνα καθώς και οι μοριακοί μηχανισμοί που ρυθμίζουν τον αριθμό και το μέγεθός τους παραμένουν αδιευκρίνιστοι.

Οι ερευνητές Δρ. Κωνσταντίνος Παληκράς (Επίκουρος Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ), Δρ. Μερόπη Μαρή (ΙΗΔΛ, ΙΤΕ), Δρ. Χριστίνα Πλουμή (ΙΜΒΒ, ΙΤΕ), Δρ. Γεώργιος Φιλιππίδης (ΙΗΔΛ, ΙΤΕ), και Δρ. Νεκτάριος Ταβερναράκης (Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Πρόεδρος του ΙΤΕ), αποκάλυψαν ότι η ανεξέλεγκτη συσσώρευση λιποσταγονιδίων στον πυρήνα των κυττάρων αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό της γήρανσης επηρεάζοντας τη μορφολογία του πυρήνα και κατ’ επέκταση την φυσιολογία ολόκληρου του οργανισμού.

Χρησιμοποιώντας ως πειραματικό σύστημα το νηματώδη Caenorhabditis elegans και απεικονιστικές τεχνολογίες αιχμής, όπως η μη γραμμική μικροσκοπία (π.χ. παραγωγή 2ης και 3ης αρμονικής συχνότητας), οι ερευνητικές ομάδες έδειξαν ότι τα λιποσταγονίδια συσσωρεύονται στον πυρηνικό φάκελο των κυττάρων κατά τη γήρανση. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι το μέγεθος και η συσσώρευση των πυρηνικών λιποσταγονιδίων ρυθμίζονται από σηματοδοτικά μονοπάτια και παρεμβάσεις, όπως εκείνα της ινσουλίνης και του θερμιδικού περιορισμού, που επιμηκύνουν το προσδόκιμο ζωής. Τα αποτελέσματα της έρευνας των επιστημόνων αναδεικνύουν ότι η διατήρηση του μεγέθους και του αριθμού των πυρηνικών λιποσταγονιδίων εξασφαλίζει την μακροπρόθεσμη διατήρηση της πυρηνικής ομοιόστασης. Επίσης, ο μεταγραφικός παράγοντας HLH-30/TFEB και η λιπάση των τριγλυκεριδίων ATGL-1/ATGL έχουν σημαντικό ρόλο στον μοριακό μηχανισμό ρύθμισης των πυρηνικών λιποσταγονδίων και της αρχιτεκτονικής του πυρήνα κατά τη γήρανση.

Το γεγονός ότι οι μοριακοί μηχανισμοί που ελέγχουν την δημιουργία και ανακύκλωση των πυρηνικών λιποσταγονιδίων έχουν διατηρηθεί όμοιοι εξελικτικά, ανάμεσα σε πολύ διαφορετικούς οργανισμούς, υποδεικνύει ότι αντίστοιχες διαδικασίες διέπουν τη γήρανση στον άνθρωπο. Τα ευρήματα αυτά αναμένεται ότι θα αξιοποιηθούν για την αντιμετώπιση νοσημάτων συνοδών της γήρανσης, τα οποία χαρακτηρίζονται από εκτεταμένη συσσώρευση λιποσταγονιδίων και κατάρρευση της αρχιτεκτονικής του πυρήνα.

Περισσότερες πληροφορίες:

Επίκουρος Kαθ. Κωνσταντίνος Παληκαράς

Εργαστήριο Φυσιολογίας «Φυσιολογείον»

Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

Email: palikarask@med.uoa.gr | Τηλ.: +30 2107462552

Kαθ. Νεκτάριος Ταβερναράκης

Πρόεδρος, Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (IΤΕ) Διευθυντής Ερευνών, ΙΜΒΒ-ΙΤΕ
Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Email: tavernarakis@imbb.forth.gr | Τηλ.: +30 2810391069

Σχετικά links:

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/acel.13788

http://scholar.uoa.gr/palikarask

http://www.elegans.gr/

Ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ

Ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ

 ΑΛΜΑΤΑ ΠΡΟΟΔΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ: Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Στον απόηχο των σημαντικών επιτυχιών που επιτεύχθηκαν χάρη στην καθημερινή και συλλογική προσπάθεια όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, το Συμβούλιο Διοίκησης ομόφωνα διαπιστώνει ότι το τελευταίο διάστημα παρατηρείται οργανωμένη προσπάθεια απαξίωσης του έργου του Πανεπιστημίου, η οποία βασίζεται σε ανυπόστατα και παραπλανητικά δημοσιεύματα που διακινούνται […]

19-22 Ιουνίου 2025: Το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ στο Evia Film Project.

19-22 Ιουνίου 2025: Το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ στο Evia Film Project.

Οι φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ παρακολούθησαν για μία ακόμη χρονιά τα masterclasses και τις δράσεις στο πλαίσιο του Evia Film Project. 19/6/2025: Στο πλαίσιο της δράσης PREP THE FUTURE, οι φοιτητές είχαν κυκλικές ταχείες συναντήσεις (speed meetings) με επαγγελματίες στον χώρο του κινηματογράφου : Marcella Jelic | Sales & Acquisitions, […]

Άρθρα του Ομότιμου Καθηγητή Παναγιώτη Ε. Πετράκη στο ΒΗΜΑ, τη Real News και τον Οικονομικό Ταχυδρόμο

Άρθρα του Ομότιμου Καθηγητή Παναγιώτη Ε. Πετράκη στο ΒΗΜΑ, τη Real News και τον Οικονομικό Ταχυδρόμο

Τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις οικονομικές επιπτώσεις τους αλλά και τις πολιτικές για την αύξηση των επενδύσεων στην Ελλάδα εξετάζει σε τρία άρθρα του ο Ομότιμος καθηγητής Παναγιώτης Ε. Πετράκης. Ιράν:Οι αντιδράσεις, τα σενάρια και ο κίνδυνος εκτίναξης των τιμών πετρελαίου (άρθρο στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, ot.gr) Ιράν: Οι αντιδράσεις, τα σενάρια και ο […]

Alpha TV: Στα 100 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου το ΕΚΠΑ

Alpha TV: Στα 100 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου το ΕΚΠΑ

Πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις από 54 πανεπιστήμια της Ευρώπης συναντήθηκαν στο ιστορικό κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, για να συμμετάσχουν, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην 35η γενική συνέλευση Πανεπιστημίων των Πρωτευουσών της Ευρώπης. Την ίδια ώρα, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναδείχθηκε και πάλι μεταξύ των 100 καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου. Να ακούσουμε τι δήλωσε ο Πρύτανης […]

Φιλοσοφική Σχολή: Τελετή αποφοίτησης φοιτητών/φοιτητριών του Πανεπιστημίου Ξένων Γλωσσών της Γκουανγκντόνγκ της Λ.Δ. της Κίνας

Φιλοσοφική Σχολή: Τελετή αποφοίτησης φοιτητών/φοιτητριών του Πανεπιστημίου Ξένων Γλωσσών της Γκουανγκντόνγκ της Λ.Δ. της Κίνας

Την Πέμπτη 5 Ιουνίου, στην Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ πραγματοποιήθηκε η τελετή αποφοίτησης των προπτυχιακών φοιτητών/φοιτητριών του Πανεπιστημίου Ξένων Γλωσσών της Γκουανγκντόνγκ της Λ.Δ. της Κίνας, οι οποίοι/οποίες φοίτησαν στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, σύμφωνα με τη γενική διμερή συμφωνία συνεργασίας, αλλά και τα ειδικά προγράμματα φοίτησης αλλοδαπών […]

Ανακοίνωση: Απάντηση του Αντιπρύτανη Οικονομικών σε παραπλανητικό και συκοφαντικό δημοσίευμα ιστοσελίδας

Ανακοίνωση: Απάντηση του Αντιπρύτανη Οικονομικών σε παραπλανητικό και συκοφαντικό δημοσίευμα ιστοσελίδας

Η Διοίκηση και οι Υπηρεσίες του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών διαχειρίζονται τα οικονομικά του Ιδρύματος με υπευθυνότητα, συνέπεια και πλήρη συμμόρφωση προς το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Κάθε οικονομική απόφαση λαμβάνεται βάσει τεκμηριωμένης αξιολόγησης, και εντάσσεται στο συνολικό Στρατηγικό Σχέδιο του Ιδρύματος που αποσκοπεί στην προώθηση της αποστολής του Πανεπιστημίου, […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο