Νέα & Ανακοινώσεις

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως πυλώνας του κράτους

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως πυλώνας του κράτους

*Γράφουν ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Kαθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας και Πρόεδρος Διοικούσας Επιτροπής Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών και η Χάιδω Μπάρκουλα, μέλος Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εφημερίδα «Πανεπιστήμιο Αθηνών», Φύλλο 4, κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» 25 Μαΐου 2025.

Ηδη από τα μέσα του 19ου αιώνα ο μεγάλος εκπαιδευτικός φορέας στάθηκε αρωγός στις κοινωνικές ανάγκες του τόπου – Από τη δημιουργία της Αστυκλινικής και του Φαρμακευτικού Χημείου, έως τη διασφάλιση του ότι όλοι οι Ελληνες θα ξέρουν… τι ώρα είναι.

Η δεσπόζουσα θέση του Πανεπιστημίου Αθηνών στην εξέλιξη του ελληνικού κράτους δεν συνδέεται μόνο με το γεγονός ότι ανέλαβε εξαρχής την αναπαραγωγή του επιστημονικού – εκπαιδευτικού προσωπικού της χώρας, στελεχώνοντας τη δημόσια διοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα. Ούτε μόνο ότι αποτέλεσε, τουλάχιστον έως τον Μεσοπόλεμο, τον κατ’ εξοχήν χώρο δημιουργίας και διάχυσης επιστημονικού λόγου και έργου. Πέραν αυτών, η λειτουργία του συνδέθηκε με τις διαδικασίες συγκρότησης δημόσιων και ιδιωτικών θεσμών, την αντιμετώπιση των πολύμορφων κοινωνικών αναγκών, την επιτέλεση κρατικών λειτουργιών.

ο Πανεπιστήμιο θα μπορούσαμε να πούμε ότι υποκατέστησε την κρατική μηχανή, στο μέτρο που πρόσφερε υπηρεσίες οι οποίες αργότερα συνδέθηκαν με συναφείς κρατικούς θεσμούς. Πληθώρα περιπτώσεων αναδεικνύει μια εντυπωσιακή σε όγκο αλλά και σε ποιότητα παροχή υπηρεσιών από πλευράς του Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο ανταποκρίθηκε σε ένα πλήθος αιτημάτων από φορείς ή ιδιώτες με διαφορετικό περιεχόμενο και προσανατολισμό, που δηλώνουν ένα σύνολο απαιτήσεων αναγκαίων για την εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας: βελτίωση καθημερινών συνθηκών στις πόλεις, περίθαλψη, νομικές συμβουλές, στοιχειώδεις υποδομές για μετακινήσεις, ύδρευση, πρόγνωση καιρού. Τα αιτήματα δεν εξαντλούνται σε «παραδοσιακές» μόνο ανάγκες, αλλά επεκτείνονται και στη δημιουργία των αναγκαίων συνθηκών για την οικοδόμηση ενός σύγχρονου, ευρωπαϊκού κράτους με σαφείς διαδικασίες ελέγχου: χημικές αναλύσεις, μετρήσεις, πιστοποίηση προϊόντων και τυποποίηση.

Την ίδια περίοδο το Πανεπιστήμιο προσαρμόζει και τη δική του λειτουργία, ώστε να μπορέσει να φέρει εις πέρας τον αναβαθμισμένο ρόλο του: Η εύρυθμη λειτουργία των εργαστηρίων, η αναβάθμιση της υλικοτεχνικής υποδομής τους, η καθιέρωση νέου τύπου ασκήσεων, αλλά και η επέκταση του υγειονομικού δικτύου και ο εξοπλισμός του με σύγχρονα μέσα για τη θεραπεία των ασθενών και την κλινική εκπαίδευση των φοιτητών αποτελούν απαραίτητα βήματα, ώστε οι απόφοιτοι να έχουν εκείνες τις γνώσεις που απαιτούνται για τη διαχείριση των διαφορετικών αιτημάτων που θα αντιμετωπίσουν στο όποιο επάγγελμα ασκήσουν. Στην πραγματικότητα εκπαιδεύονται σε ένα σύνολο νέων πρακτικών, οι οποίες καθιερώνονται μέσω ερευνών και αποσκοπούν κατά κύριο λόγο στην αντιμετώπιση κοινωνικών αναγκών, σύμφωνα με τη δυτική εμπειρία. Αξίζει να δούμε τρεις περιπτώσεις θεσμών που ανήκαν ή συνδέθηκαν με το Πανεπιστήμιο και κάλυψαν καίριες κοινωνικές ανάγκες.

Η πρώτη Αστυκλινική

Δωρεάν περίθαλψη σε ενδεείς, ασπίδα απέναντι στις επιδημίες

Στην Αθήνα των μέσων του 19ου αιώνα, το νεοπαγές Πανεπιστήμιο χρειαζόταν όλο και περισσότερους ασθενείς για την πρακτική άσκηση των φοιτητών του, πέραν εκείνων του Δημοτικού Νοσοκομείου Αθηνών. Αποφάσισε έτσι τη σύσταση Πολυκλινικής ή Αστυκλινικής ή Αστικού Ιατρείου (σύμφωνα με τις διάφορες ονομασίες που έλαβε κατά καιρούς) για την άσκηση των φοιτητών αλλά και τη δωρεάν περίθαλψη των φτωχών ασθενών της πρωτεύουσας. Ως κτίριο της Αστυκλινικής χρησιμοποιήθηκε αρχικά η οικία Γ. Σκουζέ, κοντά στον ναό της Καπνικαρέας.

Στην πρώτη ετήσια αναφορά του προς το υπουργείο Παιδείας για την Αστυκλινική, το 1859, ο πρύτανης Θεόδωρος Ορφανίδης σημείωνε ότι πολλοί από τους ασθενείς δεν είχαν κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα, οι απολαβές τους ήταν πολύ χαμηλές και ανεπαρκείς, στερούνταν καθαριότητας και σωστής διατροφής, ενώ οι περισσότεροι κατοικούσαν σε υγρές και ψυχρές καλύβες ή υπόγεια. Οι προσερχόμενοι ασθενείς ήταν συχνά φορείς παλαιότερων ασθενειών που έπρεπε κι αυτές να αντιμετωπιστούν. Όσον αφορά την κατάσταση των εγκαταλελειμμένων παιδιών, τα οποία η Αστυκλινική φιλοξενούσε έως την ίδρυση του Βρεφοκομείου, χαρακτηριζόταν άθλια.

Τα πρώτα δέκα σχεδόν χρόνια της λειτουργίας της, η Αστυκλινική, περιέθαλψε περισσότερους από 15.000 ασθενείς παρά τα πενιχρά μέσα που διέθετε για τη νοσηλεία. Σημειώνουμε ότι το Δημόσιο κάλυπτε μόνο τους μισθούς του προσωπικού. Στην Αστυκλινική προσέρχονταν για νοσηλεία ασθενείς όχι μόνο από την Αθήνα, αλλά από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Πολλές φορές μάλιστα, όταν οι ασθενείς αδυνατούσαν να προσέλθουν, ο εφημερεύων γιατρός πρόσφερε κατ’ οίκον νοσηλεία, ενώ το νοσοκομείο διατηρούσε και εξωτερικά ιατρεία. Σε καιρούς μεγάλων επιδημιών (τύφου, χολέρας, ευλογιάς κ.ά.) η Αστυκλινική διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στην περίθαλψη του πληθυσμού.

Το Πανεπιστήμιο, διατηρώντας και υποστηρίζοντας τη λειτουργία της Αστυκλινικής, πέραν της πρακτικής άσκησης των φοιτητών του, κάλυπτε κυρίως ένα σημαντικό κενό της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, αφού προσέφερε δωρεάν όχι μόνο νοσηλεία αλλά και φαρμακευτική υποστήριξη σε ενδεείς πολίτες. Στα τέλη του 19ου αιώνα οι ασθενείς που προσέρχονταν ξεπερνούσαν τις 4.000 ετησίως, ενώ ασκούνταν 200 πτυχιούχοι και τελειόφοιτοι της Ιατρικής Σχολής.

08

Η Αστυκλινική στη δεκαετία του 1930, όταν στεγαζόταν στην οικία του καθηγητή Σπ. Μαγγίνα (Πειραιώς 33)

Φαρμακευτικό Χημείο

Από την ανάλυση υδάτων έως την εξιχνίαση εγκλημάτων

Το Φαρμακευτικό Χημείο ιδρύθηκε το 1837 και αρχικά η διδασκαλία των μαθημάτων πραγματοποιούνταν στο βασιλικό φαρμακείο επί των σημερινών οδών Ακαδημίας και Β. Σοφίας. Στη συνέχεια, το Φαρμακευτικό Χημείο στεγάστηκε στο Γενικό Χημείο του Πανεπιστημίου. Παρά τις ελλείψεις χώρων και υποδομών, σε αυτό εκτελούνταν οι πρακτικές ασκήσεις και τα πειράματα για τους φοιτητές, αλλά και μια σειρά από αναλύσεις που ζητούσαν κρατικοί θεσμοί, καθώς μια σειρά από φορείς και ιδιώτες.

Αξίζει να δούμε μερικές από τις αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1890, όπως σώζονται στο Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ, και είναι ενδεικτικές των δυνατοτήτων του Εργαστηρίου αλλά και των αναγκών της ελληνικής κοινωνίας. Έτσι, με εντολή του υπουργείου Εσωτερικών είχε ζητηθεί ανάλυση: α) υδάτων για τον καθαρισμό των οδών στην Αθήνα και στον Πειραιά, β) ελληνικού οπίου, το οποίο καλλιεργούνταν στην Τριανταφυλλίδειο Σχολή και αποδείχθηκε ανώτερο από πολλά εμπορεύσιμα είδη οπίου, μπορούσε δε να ευδοκιμήσει η συστηματική του καλλιέργεια, γ) θειικού χαλκού για τον ραντισμό αμπελιών, δ) δειγμάτων κινίνης, από τα οποία πολλά ήταν νοθευμένα, από παντοπωλεία των Τρικάλων. Με εντολές του υπουργείου Οικονομικών έγινε ανάλυση: α) δειγμάτων τσιγαρόχαρτου, καθώς και χαρτιού για εκτύπωση χαρτοσήμων και εμπορευμάτων, ώστε να επιτραπεί ο εκτελωνισμός τους, β) του κράματος νέων κερμάτων, γ) δειγμάτων κρασιών για την εύρεση πρόσθετου οινοπνεύματος πέραν του φυσικού.

123

Το κτίριο επί των οδών Ακαδημίας – Μασσαλίας – Σίνα (σήμερα κτίριο Κ. Παλαμά), στο οποίο στεγάζονταν το Ανατομείο, το Παθολογικό Ανατομείο, το Εργαστήριο Εγχειρητικής, το Ορυκτολογικό Εργαστήριο και Μουσείο, το Γεωλογικό και Παλαιοντολογικό Εργαστήριο και Μουσείο, το Φαρμακευτικό Χημείο και το Φαρμακολογικό Εργαστήριο

Οι αναλύσεις αφορούσαν και αρχαιολογικά ευρήματα. Έτσι με εντολή του υπουργείου Παιδείας έγινε ανάλυση των περίφημων ευρημάτων του ναυαγίου των Αντικυθήρων, που εντοπίστηκαν από σφουγγαράδες το 1900, κυρίως δε των αγαλμάτων. Αναλύσεις δεν γίνονταν μόνο για χάρη του κράτους. Έτσι, με εντολή του διαδόχου Κωνσταντίνου έγιναν πειράματα και εξακριβώθηκαν οι όροι σχετικά με την προμήθεια λινών και βαμβακερών υφασμάτων για τον στρατό. Τέλος, το Φαρμακευτικό Χημείο ήταν αρωγός και στις έρευνες για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και την εξιχνίαση αστυνομικών υποθέσεων! Έτσι με εντολή των ανακριτικών αρχών έγινε εξέταση κίβδηλων νομισμάτων, καθώς και ανάλυση σπλάχνων όπου βρέθηκε αρσενικό σε δηλητηριώδη δόση. Έγινε ακόμη εξέταση κηλίδων που αποδείχθηκε ότι ήταν αίματος και γλυκισμάτων που περιείχαν αρσενικό σε θανατηφόρα δόση. Κι ο χορός καλά κρατούσε!

119

Αίθουσα παραδόσεων Φαρμακολογικού Χημείου στις αρχές της δεκαετίας του 1920

Το Αστρονομικό Τμήμα του Αστεροσκοπείου

Πώς όλοι οι πολίτες μάθαιναν την ακριβή ώρα

Ένας θεσμός που συνδέθηκε άρρηκτα από την ίδρυσή του με το Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν το Αστεροσκοπείο Αθηνών. Στο τέλος του 19ου αιώνα το Αστρονομικό Τμήμα του διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της ώρας στην πόλη της Αθήνας και του Πειραιά. Επειδή δεν υπήρχε άλλος τρόπος ενημέρωσης για την ακριβή ώρα στην πρωτεύουσα, καθώς δεν υπήρχαν δημόσια ρολόγια, επιτράπηκε στους ωρολογοποιούς Αθηνών και Πειραιά να επισκέπτονται το Αστεροσκοπείο μεταξύ 3.00 και 4.00 μ.μ. καθημερινά προκειμένου να συντονίζουν τα ρολόγια τους.

Επειδή, επίσης, όλοι οι κάτοικοι των Αθηνών δεν είχαν άμεση οπτική επαφή με το Αστεροσκοπείο, αποφασίστηκε να χτυπάνε οι καμπάνες των εκκλησιών κάθε μεσημέρι με την υποστολή της σημαίας του ιδρύματος, προκειμένου να δηλώνεται έτσι η μεσημβρία. Η πρακτική όμως ήταν ατελέσφορη, αφού οι διάφοροι υπάλληλοι και οι ιερείς των εκκλησιών που ήταν επιφορτισμένοι με την κωδωνοκρουσία δεν επιτελούσαν με μεγάλη συνέπεια το καθήκον τους, δημιουργώντας αποκλίσεις στην ώρα διαφόρων περιοχών, γεγονός που υπονόμευε την εύρυθμη λειτουργία των κρατικών υπηρεσιών και των δημόσιων μεταφορών.

114

Το Εργαστήριο Αστρονομίας στις αρχές της δεκαετίας του 1920

Προκειμένου να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση, το Αστεροσκοπείο πρότεινε στον Δήμο Αθηναίων να τοποθετηθούν ηλεκτρικά ρολόγια, τη ρύθμιση των οποίων θα αναλάμβανε το ίδιο. Ωστόσο, ενώ η πρόταση αυτή έγινε αποδεκτή από το Δημοτικό Συμβούλιο, η Νομαρχία δεν την ενέκρινε για λόγους οικονομίας. Ο Κωνσταντινουπολίτης Νικόλαος Ζαρίφης (1820-1895), μετά από παραίνεση του διευθυντή του Αστεροσκοπείου και καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημητρίου Αιγινήτη, ανέλαβε τη χρηματοδότηση ενός μεγάλου ηλεκτρικού ρολογιού στο Αστεροσκοπείο και δώδεκα ηλεκτρικών ρολογιών σε διάφορα σημεία της πόλης των Αθηνών. Η δημοτική αρχή τοποθέτησε άλλα πέντε ρολόγια και η Αθήνα απέκτησε συνολικά 17 ηλεκτρικά ρολόγια, που ρυθμίζονταν απευθείας από το Αστεροσκοπείο.

Έτσι, δινόταν η δυνατότητα στους κατοίκους όλων των συνοικιών να πληροφορούνται την ακριβή ώρα ανά πάσα στιγμή της ημέρας. Με αυτόν τον τρόπο λύθηκε οριστικά το ζήτημα της ρύθμισης της ώρας στην πόλη και συγχρόνως δόθηκε στο Αστεροσκοπείο ένα ακριβές μέσο για την παρακολούθηση των χρονομετρικών εργασιών του. Τα ηλεκτρικά ρολόγια τοποθετήθηκαν και στις 25 Μαρτίου 1892 έγιναν τα εγκαίνια του δικτύου.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως πυλώνας του κράτους

Έρευνα για την δόμηση των νησιών, των Κ. Καρτάλη και Κ. Φιλιππόπουλου, στο «ΒΗΜΑ της Κυριακής»

Έρευνα για την δόμηση των νησιών, των Κ. Καρτάλη και Κ. Φιλιππόπουλου, στο «ΒΗΜΑ της Κυριακής»

Την έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Κωνσταντίνο Καρτάλη και ερευνητή τον Κώστα Φιλιππόπουλο, αναφορικά με τα νησιά και τη δόμησή τους φιλοξένησε η εφημερίδα «ΒΗΜΑ της Κυριακής» την Κυριακή 6 Ιουλίου. Συγκεκριμένα, στο δημοσίευμα με τίτλο «Εκεί που φύτρωνε φλησκούνι κι άγρια μέντα…» και υπότιτλο «η δραματική αύξηση της δομημένης επιφάνειας […]

The Political Economy of Long-term Planning. Using Strategic Analysis and Foresight to Support Policymaking – Nέο βιβλίο του Παναγιώτη Ε. Πετράκη

The Political Economy of Long-term Planning. Using Strategic Analysis and Foresight to Support Policymaking – Nέο βιβλίο του Παναγιώτη Ε. Πετράκη

Σε μια εποχή όπου οι κρίσεις πολλαπλασιάζονται —οικονομικές, γεωπολιτικές, περιβαλλοντικές— η ανάγκη για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό καθίσταται όχι απλώς επιθυμητή, αλλά απολύτως αναγκαία. Το νέο βιβλίο The Political Economy of Long-term Planning. Using Strategic Analysis and Foresight to Support Policymaking που εκδόθηκε από την Palgrave Macmillan με συγγραφείς τους Ομότιμο Καθηγητή Οικονομικών του Ε.Κ.Π.Α. Παναγιώτη Ε. […]

Αποτύπωση της γνώσης και των στάσεων του Ελληνικού πληθυσμού απέναντι στους καύσωνες

Αποτύπωση της γνώσης και των στάσεων του Ελληνικού πληθυσμού απέναντι στους καύσωνες

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών συνεχίζει την καινοτόμο δράση του γύρω από τη διερεύνηση επίκαιρων, επιστημονικών θεμάτων. Αυτή τη φορά, προβαίνει στη μελέτη του μείζονος κλιματικού φαινομένου του καύσωνα, αποτυπώνοντας τη γνώση καθώς και τις στάσεις που επικρατούν σε σχέση με το φαινόμενο στη χώρα μας. Πιο συγκεκριμένα, η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Κλινικής […]

Πόλεις και καύσωνες: Η περίπτωση της Αθήνας

Πόλεις και καύσωνες: Η περίπτωση της Αθήνας

Ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ Γιατί στις πόλεις η θερμική επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη; Οι πόλεις εμφανίζουν κατά κανόνα υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα σε σχέση με τις γειτονικές υπαίθριες περιοχές λόγω του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας που δημιουργείται ανεξάρτητα από την παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Η αστική θερμική νησίδα οφείλεται στα χαρακτηριστικά της […]

Ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των πόλεων στους καύσωνες

Ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των πόλεων στους καύσωνες

Ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ Για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας μίας πόλης στους καύσωνες,  κατά κανόνα χρειάζεται περισσότερο πράσινο (στους δρόμους, στις ταράτσες των κτηρίων, με μικρά πάρκα και πάρκα τσέπης σε κάθε ελεύθερο χώρο της πόλης και στις αυλές των σχολείων), νέα κατασκευαστικά υλικά που απορροφούν λιγότερο την ηλιακή ακτινοβολία […]

Κλιματική αλλαγή και καύσωνες στην Ελλάδα

Κλιματική αλλαγή και καύσωνες στην Ελλάδα

Ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ Η κύρια αιτία των σημερινών αλλαγών στο κλίμα είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα, ιδίως η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο τα οποία απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα κυρίως μέσω της καύσης ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την θέρμανση και τις […]

The Political Economy of Long-term Planning. Using Strategic Analysis and Foresight to Support Policymaking – Nέο βιβλίο του Παναγιώτη Ε. Πετράκη

The Political Economy of Long-term Planning. Using Strategic Analysis and Foresight to Support Policymaking – Nέο βιβλίο του Παναγιώτη Ε. Πετράκη

Σε μια εποχή όπου οι κρίσεις πολλαπλασιάζονται —οικονομικές, γεωπολιτικές, περιβαλλοντικές— η ανάγκη για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό καθίσταται όχι απλώς επιθυμητή, αλλά απολύτως αναγκαία. Το νέο βιβλίο The Political Economy of Long-term Planning. Using Strategic Analysis and Foresight to Support Policymaking που εκδόθηκε από την Palgrave Macmillan με συγγραφείς τους Ομότιμο Καθηγητή Οικονομικών του Ε.Κ.Π.Α. Παναγιώτη Ε. […]

Αποτύπωση της γνώσης και των στάσεων του Ελληνικού πληθυσμού απέναντι στους καύσωνες

Αποτύπωση της γνώσης και των στάσεων του Ελληνικού πληθυσμού απέναντι στους καύσωνες

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών συνεχίζει την καινοτόμο δράση του γύρω από τη διερεύνηση επίκαιρων, επιστημονικών θεμάτων. Αυτή τη φορά, προβαίνει στη μελέτη του μείζονος κλιματικού φαινομένου του καύσωνα, αποτυπώνοντας τη γνώση καθώς και τις στάσεις που επικρατούν σε σχέση με το φαινόμενο στη χώρα μας. Πιο συγκεκριμένα, η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Κλινικής […]

Πόλεις και καύσωνες: Η περίπτωση της Αθήνας

Πόλεις και καύσωνες: Η περίπτωση της Αθήνας

Ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ Γιατί στις πόλεις η θερμική επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη; Οι πόλεις εμφανίζουν κατά κανόνα υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα σε σχέση με τις γειτονικές υπαίθριες περιοχές λόγω του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας που δημιουργείται ανεξάρτητα από την παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Η αστική θερμική νησίδα οφείλεται στα χαρακτηριστικά της […]

Ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των πόλεων στους καύσωνες

Ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των πόλεων στους καύσωνες

Ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ Για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας μίας πόλης στους καύσωνες,  κατά κανόνα χρειάζεται περισσότερο πράσινο (στους δρόμους, στις ταράτσες των κτηρίων, με μικρά πάρκα και πάρκα τσέπης σε κάθε ελεύθερο χώρο της πόλης και στις αυλές των σχολείων), νέα κατασκευαστικά υλικά που απορροφούν λιγότερο την ηλιακή ακτινοβολία […]

Κλιματική αλλαγή και καύσωνες στην Ελλάδα

Κλιματική αλλαγή και καύσωνες στην Ελλάδα

Ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ Η κύρια αιτία των σημερινών αλλαγών στο κλίμα είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα, ιδίως η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο τα οποία απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα κυρίως μέσω της καύσης ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την θέρμανση και τις […]

Το μπετόν καίει το Λεκανοπέδιο – Η μελέτη του ΕΚΠΑ για τα «ηφαίστεια τσιμέντου»

Το μπετόν καίει το Λεκανοπέδιο – Η μελέτη του ΕΚΠΑ για τα «ηφαίστεια τσιμέντου»

Η Αττική «φλέγεται». Ο εξαντλητικός καύσωνας ενεργοποιεί τον «πυρετό» της πόλης που προκαλεί η υπερδόμηση. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και η πραγματικότητα δραματική: η πρωτεύουσα θερμαίνεται όχι μόνο λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και… εκ των έσω. Ο χάρτης του Λεκανοπεδίου «κοκκινίζει» από δεκάδες hot spots που αναδύουν καυτό αέρα σαν μικρά «ηφαίστεια» τσιμέντου. Η […]

Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Πρόγραμμα «Ας Μιλήσουμε για τα Παιδιά» του ΕΚΠΑ

Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Πρόγραμμα «Ας Μιλήσουμε για τα Παιδιά» του ΕΚΠΑ

Με απόλυτη επιτυχία και συγκινητική συμμετοχή της φορεών, εκπαιδευτικών και γονέων της τοπικής κοινωνίας πραγματοποιήθηκαν οι ενημερωτικές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικές δράσεις του προγράμματος «Ας Μιλήσουμε για τα Παιδιά» σε Αργοστόλι Κεφαλονιάς, Αρχαία Ολυμπία και Ζαχάρω Ηλείας, στα πλαίσια της ενημέρωσης και κατάρτισης των εκπαιδευτικών Α’βάθμιας Εκπαίδευσης για την προαγωγή της ψυχικής υγείας των παιδιών και […]

Νέες Παλαιοντολογικές Ανακαλύψεις στα Βατερά από το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών

Νέες Παλαιοντολογικές Ανακαλύψεις στα Βατερά από το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τα Βατερά της Λέσβου, μια περιοχή γνωστή για τα εντυπωσιακά παλαιοντολογικά της ευρήματα, έρχονται και πάλι στο προσκήνιο της επιστημονικής επικαιρότητας, χάρη στις πρόσφατες ανακαλύψεις που ρίχνουν φως σε άγνωστες πτυχές στο γεωλογικό παρελθόν της περιοχής. Οι νέες παλαιοντολογικές έρευνες εμπλουτίζουν σημαντικά τη γνώση μας για τα ζώα που έζησαν εκεί πριν από εκατομμύρια χρόνια. […]

28 Ιουλίου: Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

28 Ιουλίου: Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Η Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας εορτάζεται από το 2008 κάθε χρόνο στις 28 Ιουλίου, ημέρα γέννησης του Baruch Blumberg που ανακάλυψε την Ηπατίτιδα Β και έλαβε το Νομπέλ για αυτήν την ανακάλυψη το 1976. Τι είναι ηπατίτιδα; Η Ηπατίτιδα είναι φλεγμονή του ήπατος, ενός οργάνου που είναι μεταβολικό εργαστήριο του οργανισμού μας και βοηθάει μεταξύ άλλων […]

Στην κορυφή των βάσεων η Ιατρική και η Νομική του ΕΚΠΑ

Στην κορυφή των βάσεων η Ιατρική και η Νομική του ΕΚΠΑ

Για άλλη μια χρονιά, η Ιατρική και η Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών επιβεβαιώνουν τη σταθερή τους υπεροχή και ελκυστικότητα, καταλαμβάνοντας τις πρώτες θέσεις στις βάσεις εισαγωγής των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Υψηλή ζήτηση καταγράφεται επίσης για τα Τμήματα Φαρμακευτικής, Οδοντιατρικής, Ψυχολογίας, Βιολογίας, Χημείας και Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, τα οποία συνεχίζουν να προσελκύουν αριστούχους […]

Επίσκεψη της Υπουργού Παιδείας, του Πρέσβη και Πρυτάνεων Πανεπιστημίων της Αρμενίας στο ΕΚΠΑ

Επίσκεψη της Υπουργού Παιδείας, του Πρέσβη και Πρυτάνεων Πανεπιστημίων της Αρμενίας στο ΕΚΠΑ

Τη Δευτέρα, 21 Ιουλίου 2025, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών υποδέχθηκε αντιπροσωπεία από την Αρμενία, στο πλαίσιο ενίσχυσης των διμερών σχέσεων στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΕΚΠΑ ήταν ο Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων, Φοιτητικής Μέριμνας και Δια Βίου Μάθησης, Καθηγητής Χρήστος Καραγιάννης, συνοδευόμενος από τη νομική του σύμβουλο […]

Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Πρόγραμμα «Ας Μιλήσουμε για τα Παιδιά» του ΕΚΠΑ

Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Πρόγραμμα «Ας Μιλήσουμε για τα Παιδιά» του ΕΚΠΑ

Με απόλυτη επιτυχία και συγκινητική συμμετοχή της φορεών, εκπαιδευτικών και γονέων της τοπικής κοινωνίας πραγματοποιήθηκαν οι ενημερωτικές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικές δράσεις του προγράμματος «Ας Μιλήσουμε για τα Παιδιά» σε Αργοστόλι Κεφαλονιάς, Αρχαία Ολυμπία και Ζαχάρω Ηλείας, στα πλαίσια της ενημέρωσης και κατάρτισης των εκπαιδευτικών Α’βάθμιας Εκπαίδευσης για την προαγωγή της ψυχικής υγείας των παιδιών και […]

Νέες Παλαιοντολογικές Ανακαλύψεις στα Βατερά από το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών

Νέες Παλαιοντολογικές Ανακαλύψεις στα Βατερά από το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τα Βατερά της Λέσβου, μια περιοχή γνωστή για τα εντυπωσιακά παλαιοντολογικά της ευρήματα, έρχονται και πάλι στο προσκήνιο της επιστημονικής επικαιρότητας, χάρη στις πρόσφατες ανακαλύψεις που ρίχνουν φως σε άγνωστες πτυχές στο γεωλογικό παρελθόν της περιοχής. Οι νέες παλαιοντολογικές έρευνες εμπλουτίζουν σημαντικά τη γνώση μας για τα ζώα που έζησαν εκεί πριν από εκατομμύρια χρόνια. […]

28 Ιουλίου: Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

28 Ιουλίου: Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Η Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας εορτάζεται από το 2008 κάθε χρόνο στις 28 Ιουλίου, ημέρα γέννησης του Baruch Blumberg που ανακάλυψε την Ηπατίτιδα Β και έλαβε το Νομπέλ για αυτήν την ανακάλυψη το 1976. Τι είναι ηπατίτιδα; Η Ηπατίτιδα είναι φλεγμονή του ήπατος, ενός οργάνου που είναι μεταβολικό εργαστήριο του οργανισμού μας και βοηθάει μεταξύ άλλων […]

Στην κορυφή των βάσεων η Ιατρική και η Νομική του ΕΚΠΑ

Στην κορυφή των βάσεων η Ιατρική και η Νομική του ΕΚΠΑ

Για άλλη μια χρονιά, η Ιατρική και η Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών επιβεβαιώνουν τη σταθερή τους υπεροχή και ελκυστικότητα, καταλαμβάνοντας τις πρώτες θέσεις στις βάσεις εισαγωγής των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Υψηλή ζήτηση καταγράφεται επίσης για τα Τμήματα Φαρμακευτικής, Οδοντιατρικής, Ψυχολογίας, Βιολογίας, Χημείας και Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, τα οποία συνεχίζουν να προσελκύουν αριστούχους […]

Επίσκεψη της Υπουργού Παιδείας, του Πρέσβη και Πρυτάνεων Πανεπιστημίων της Αρμενίας στο ΕΚΠΑ

Επίσκεψη της Υπουργού Παιδείας, του Πρέσβη και Πρυτάνεων Πανεπιστημίων της Αρμενίας στο ΕΚΠΑ

Τη Δευτέρα, 21 Ιουλίου 2025, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών υποδέχθηκε αντιπροσωπεία από την Αρμενία, στο πλαίσιο ενίσχυσης των διμερών σχέσεων στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΕΚΠΑ ήταν ο Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων, Φοιτητικής Μέριμνας και Δια Βίου Μάθησης, Καθηγητής Χρήστος Καραγιάννης, συνοδευόμενος από τη νομική του σύμβουλο […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο