Εργαλείο πρόληψης τα αστικά λύματα

Της Μάρθας Καϊτανίδη στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Μια πολύτιμη παρακαταθήκη για την επόμενη ημέρα αφήνει η πανδημία, καθώς το εργαλείο της ανίχνευσης επικίνδυνων ιών αλλά και ουσιών, κρίσιμων για τη Δημόσια Υγεία, στα αστικά λύματα ήρθε για να μείνει. Οι πολύτιμες πληροφορίες που θα αντλούνται θα αποτελέσουν «πυξίδα» για προγράμματα πρόληψης σε ένα ευρύ πεδίο – από τον σχεδιασμό στοχευμένου εμβολιασμού έως τη φαρμακευτική πολιτική για να μπει φρένο στην υπερσυνταγογράφηση.

Για τον σκοπό αυτόν τις δυνάμεις τους ενώνουν το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Ινστιτούτο Παστέρ, συνάπτοντας σύμβαση με το υπουργείο Υγείας, ενώ στο έργο συμμετέχουν επιστήμονες με αξιοσημείωτη εμπειρία. Ανάμεσά τους και ειδικοί που πρωταγωνιστούν τα τελευταία δύο χρόνια στο μέτωπο της πανδημίας όπως είναι οι καθηγητές Σωτήρης Τσιόδρας, Δημήτρης Παρασκευής, Βάνα Παπαευαγγέλου, Γκίκας Μαγιορκίνης, Νίκος Θωμαΐδης κ.ά.

Πιο συγκεκριμένα, η σύμβαση προβλέπει την ανάπτυξη εργαστηριακού δικτύου για την επιδημιολογική επιτήρηση που αφορά την πρόληψη για την αποφυγή διασποράς της πανδημίας Covid-19, της ηπατίτιδας Α και Ε σε πληθυσμούς, αλλά και των ιών γρίπης και την ταυτόχρονη ανάπτυξή της σε εποχή πανδημίας, όπως, δε, υπογραμμίζεται τα δεδομένα που θα προκύπτουν θα είναι πολύτιμα για τις εμβολιαστικές εκστρατείες.

ΥΠΕΡΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ

Παράλληλα, όμως, και καθώς η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών που οδηγεί σε μικροβιακή αντοχή αποτελεί μείζον ζήτημα στη χώρα μας, τα λύματα της Αττικής θα λειτουργούν εφεξής ως… καθρέφτης. Με τον τρόπο αυτό θα προσαρμόζεται «η χορήγηση αντιβιοτικών για την αποφυγή περαιτέρω διάδοσης μικροβιακής αντοχής η οποία αποτελεί βάση για την ανάπτυξη επιδημιών», υπογραμμίζεται μεταξύ άλλων. Από τα λύματα της πρωτεύουσας οι επιστήμονες μπορούν να αντλήσουν ακόμη και δεδομένα για την υπεσυνταγογράφηση φαρμάκων, που εν συνεχεία μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την ανάπτυξη φαρμακευτικής πολιτικής στους χώρους της ψυχικής υγείας, καρδιοαγγειακών νοσημάτων, και άλλων ασθενειών. Το ίδιο ισχύει και για τη διάδοση άλλων ουσιών, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση συγκεκριμένου σχεδίου για τα ναρκωτικά (συμπεριλαμβανομένων και των ψυχοτρόπων ουσιών).

Τα στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση των αστικών λυμάτων αντανακλούν τα όσα διαδραματίζονται στην κοινότητα
σε πραγματικό χρόνο. Συνεπώς, σε περίπτωση υποψίας για κάποιο άλλο παθογόνο που αποτελεί απειλή (όπως συνέβη με τον SARS-CoV-2), θα υπάρχει η δυνατότητα να εξιχνιαστεί άμεσα με τα διαθέσιμα εργαλεία για επιτήρησή του, χωρίς να χάνεται πολύτιμος χρόνος.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ

Επιπλέον, στη σύμβαση διευκρινίζεται ότι τον συντονισμό έχει αναλάβει η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας. Το ΕΚΠΑ και το Ινστιτούτο Παστέρ που διαθέτουν την εμπειρία, την υλικοτεχνική υποδομή και το ανθρώπινο δυναμικό θα αναλάβουν την εκτεταμένη επιδημιολογική επιτήρηση των λυμάτων της Αττικής. Τα δεδομένα και οι πληροφορίες που θα προκύπτουν θα διοχετεύονται στην ομάδα έργου του Πολυτεχνείου. Έπειτα θα αναλύονται μέσω προηγμένων μεθόδων τεχνητής νοημοσύνης η εμφάνιση κρουσμάτων, τα περιστατικά και τα μοτίβα εξάπλωσης ασθενειών, προκειμένου να προσδιοριστούν πιθανές συσχετίσεις με μετρήσεις ιικού φορτίου στα λύματα. Ο συνολικός προϋπολογισμός για την κάλυψη του έργου ανέρχεται σε 2.169.810,18 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.

Εν τω μεταξύ, όπως ανακοινώθηκε χθες στην έκθεση του ΕΟΔΥ, από την ανάλυση των αστικών λυμάτων ανά τη χώρα διαπιστώθηκε μείωση του ιικού φορτίου, γεγονός που φαίνεται να «κλειδώνει» την πτωτική πορεία του πέμπτου κύματος. Παρ’ όλα αυτά, ήχησε συναγερμός για την Κέρκυρα όπου και διαπιστώθηκε αύξηση της τάξεως του 454%.