Ένα Παράδειγμα Συνέργειας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και του Κέντρου Καινοτομίας της Περιφέρειας Αττικής (ΚΕ.Κ.Π.Α).
Σμυρναίου Ζαχαρούλα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ερευνήτρια του Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Φιλοσοφική Σχολή (http://www.eds.uoa.gr/), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, zsmyrnaiou@eds.uoa.gr.
Η Δράση «Παιδικό Πανεπιστήμιο 2023» διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Αττικής και συγκεκριμένα από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Αττικής και εντάσσεται στην Πράξη «Κέντρο Καινοτομίας Περιφέρειας Αττικής (ΚΕ.Κ.Π.Α.)» με κωδικό ΟΠΣ 5030984 του Ε.Π. «ΑΤΤΙΚΗ 2014-2020»- Άξονας προτεραιότητας 01: Ενίσχυση της Έρευνας, της Τεχνολογικής Ανάπτυξης και της Καινοτομίας – που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).
Η Δράση αφορούσε στη διεξαγωγή μαθημάτων με τη μορφή διαλέξεων, σεμιναρίων και εργαστηρίων στους χώρους Φορέων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Ερευνητικών Ιδρυμάτων της Περιφέρειας Αττικής. Το Πρόγραμμα-1 (Π1) απευθυνόταν σε μαθητές/τριες των Γ’, Δ’, Ε’ και ΣΤ’ τάξης του Δημοτικού και το Πρόγραμμα-2 (Π2) σε μαθητές/τριες του Γυμνασίου. Σκοπός της Δράσης «Παιδικό Πανεπιστήμιο 2023» ήταν η επαφή των μαθητών/τριών με τις Επιστήμες, την Έρευνα και την Καινοτομία στους κατεξοχήν χώρους που αυτές αναπτύσσονται και διδάσκονται, όπως είναι τα Ακαδημαϊκά και τα Ερευνητικά Ιδρύματα της Περιφέρειας Αττικής, ώστε οι μαθητές να έχουν την ευκαιρία:
• να βιώσουν την καθημερινότητα ενός φοιτητή καθώς θα τους δοθεί πρόγραμμα παρακολούθησης μαθημάτων, ταυτότητα «φοιτητή» και βεβαίωση παρακολούθησης, συμμετοχή σε τελετή αποφοίτησης, μετά το πέρας της Δράσης.
• να γνωρίσουν από κοντά τις Επιστήμες και την Έρευνα.
• να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους και να δοκιμάσουν την δημιουργικότητά τους.
• να αποκτήσουν ερεθίσματα για το πώς η εφαρμογή των Επιστημών και της Έρευνας προάγει την ανάπτυξη της τεχνολογίας, των πρακτικών λύσεων και της καινοτομίας.
• να έρθουν σε προσωπική επαφή με Ερευνητές, Ακαδημαϊκούς και φοιτητές ώστε να κατανοήσουν τι συνεπάγεται το φιλόξενο, προσβάσιμο και συναρπαστικό περιβάλλον των Ιδρυμάτων.
• να διευρύνουν τους ορίζοντές τους και να τονώσουν τις φιλοδοξίες τους για το μέλλον.
Στη Δράση αυτή οι μαθητές/τριες Δημοτικών Σχολείων και Γυμνασίων της Περιφέρειας Αττικής είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τις Επιστήμες και την Έρευνα, να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους και να κατανοήσουν πώς η εφαρμογή των Επιστημών και της Έρευνας οδηγεί σε τεχνολογία, πρακτικές λύσεις και καινοτομία. Οι μαθητές/τριες ήρθαν σε προσωπική επαφή με φοιτητές, Ερευνητές και Καθηγητές και επιπλέον βίωσαν την καθημερινότητα ενός «φοιτητή».
Σημαντικός αρωγός και από τους πρώτους συν-διοργανωτές και αναδόχους αυτού του καινοτόμου προγράμματος είναι η Φιλοσοφική Σχολή και το Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Το Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης συμμετείχε στην Δράση «Παιδικό Πανεπιστήμιο 2023» με τρεις θεματικές ενότητες:
- ΘΕ.1 – Ρώτα έναν Επιστήμονα: Η θεματική ενότητα «Ρώτα έναν επιστήμονα» ταξίδεψε τους μαθητές/τριες στον συναρπαστικό κόσμο της επιστήμης, αλλά και των μεθόδων που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες. Σε αυτή την θεματική ενότητα μέσα από πολλούς και διαφορετικούς τύπους δραστηριοτήτων δόθηκε στους μαθητές/τριες η δυνατότητα απόκτησης επιστημονικών γνώσεων, καλλιέργειας δεξιοτήτων και διαμόρφωσης στάσεων.
- ΘΕ.6 – Σε ρόλο Πυρηνικού Επιστήμονα: Μέσω αυτής της θεματικής ενότητας οι μαθητές/τριες ήρθαν σε επαφή με τις σύγχρονες έννοιες της Πυρηνικής Φυσικής και τα σύγχρονα επιτεύγματα σε αυτόν τον τομέα. Ερωτήματα όπως «πώς ξέρουμε ότι τα άτομα διαθέτουν ατομικό πυρήνα;, άραγε πόση ενέργεια θα απελευθερωνόταν αν μπορούσε να διασπαστεί ένας πυρήνας; κτλ.» κινητοποίησαν τους μαθητές/τριες και μέσα από πειραματικές δραστηριότητες επίλυσης προβλήματος διένυσαν ιστορικά τις μεγάλες περιόδους ανακαλύψεων της πυρηνικής φυσικής, φτάνοντας στις σημερινές ανακαλύψεις.
- ΘΕ.8 – Όταν η Έρευνα σε οδηγεί στον κόσμο της Νομικής; Η διδασκαλία των μαθητών/τριών σχετικά με ζητήματα της Νομικής Επιστήμης δεν αφορά μόνο την διεξαγωγή ενός μαθήματος, αλλά και την καλλιέργεια των μαθητών/τριών σε υπεύθυνους πολίτες, αρχή η οποία απαιτείται και από το ευρωπαϊκό πλαίσιο, σύμφωνα με τις αρχές της Υπεύθυνης Έρευνας και Καινοτομίας (Smyrnaiou et al.2017), πώς δηλαδή να γίνουν ενσυνείδητα και παραγωγικά μέλη της σύγχρονης κοινωνίας. Η επαφή τους, λοιπόν, με το γνωστικό αντικείμενο της Νομικής και η ενασχόλησή τους με ζητήματα δικανικού λόγου, νόμων, δικαστικών αποφάσεων, και εν γένει πολιτικών ζητημάτων αποτελεί σημαντικό στοιχείο της ανάδειξης σύγχρονων δεξιοτήτων, όπως η κριτική σκέψη αλλά και της καλλιέργειας συνειδητοποιημένων πολιτών.
Επιστημονική Υπεύθυνη της Δράσης από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είναι η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σμυρναίου Ζαχαρούλα, η οποία συντονίζει την ερευνητική ομάδα με τους/τις ερευνητές Γεωργακοπούλου Ελένη, Αργύρη Παναγιώτα, Πανταζοπούλου Ευσταθία, Ασημακόπουλος Ζώης, Χανιωτάκης Μανώλης, Σπανού Κατερίνα, Κροτσέτη Λαμπρινή και Κλη Ελένη, ενώ τη Νομική Υποστήριξη της Θεματικής Ενότητας «ΘΕ.8 – Όταν η Έρευνα σε οδηγεί στον κόσμο της Νομικής» είχε ο Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω Μαυρέας Ορέστης.
Η ερευνητική ομάδα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών σχεδίασε και υλοποίησε τον επιστημονικό σχεδιασμό του εκπαιδευτικού, επιμορφωτικού υλικού, εκπόνησε τα μαθήματα σύμφωνα με τον Πρόγραμμα Σπουδών της Δράσης και παράλληλα εκπονεί δυο έρευνες με στόχο την μελέτη της συσχέτισης ανάμεσα στη συμμετοχή των μαθητών/τριών σε καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα με τις θεωρίες κινήτρων, τις γνώσεις, τις στάσεις και τις δεξιότητες που καλλιεργούν οι μαθητές/τριες και την επαφή τους με την επιστήμη και τον ρόλο του φύλου στην εμπλοκή και κινητοποίηση των μαθητών/τριών σε θέματα Επιστήμης και στην επιλογή επιστημονικής καριέρας.
Το Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών και η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σμυρναίου Ζαχαρούλα συνέβαλε στη Δράση, με τις εφαρμογές των Σύγχρονων Θεωριών Μάθησης, με την δημιουργία θεωρητικών παιδαγωγικών πλαισίων, με την εισαγωγή καινοτόμων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, τη δημιουργία πρωτότυπου εκπαιδευτικού υλικού και την δημιουργική διασύνδεση διαφορετικών τρόπων και μεθόδων οικοδόμησης της γνώσης από τον/την μαθητή/τρια. Οι μαθητές/τριες διαπραγματεύτηκαν σύγχρονες έννοιες των γνωστικών αντικειμένων που διδάσκονται ή ήρθαν σε επαφή με γνωστικά αντικείμενα εκτός Προγραμμάτων Σπουδών, τα οποία αναδεικνύουν τον σύγχρονο προβληματισμό τους. Αυτή η επικαιροποίηση της γνώσης είναι κρίσιμη, όχι μόνο γιατί οι επιστημονικές εξελίξεις προχωρούν με γρήγορους ρυθμούς, αλλά και γιατί η επιστήμη μπορεί να τεθεί στην υπηρεσία της κοινωνίας. Έτσι, η Επιστήμη με και για την Κοινωνία αποτελεί ένα όραμα με ευρωπαϊκό σχεδιασμό που γίνεται πράξη και από τη Φιλοσοφική Σχολή, συνδέοντας δημιουργικά το σχολείο με την κοινωνία και προσφέροντας γέφυρες για την εφαρμογή της γνώσης στην επίλυση κοινωνικών ζητημάτων και στην συγκρότηση της ταυτότητας του ενεργού πολίτη.
Ιστοσελίδα Δράσης: https://kidsuniversity.innovationattica.gr/page/paidiko-panepistimio
https://www.patt.gov.gr/6-%ce%b5%ce%bd%ce%b7%ce%bc%ce%b5%cf%81%cf%89%cf%83%ce%b7/6-1-%ce%b5%ce%bd%ce%b7%ce%bc%ce%b5%cf%81%cf%89%cf%83%ce%b7-%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%b5%ce%af%ce%bf-%cf%84%cf%8d%cf%80%ce%bf%cf%85/dt-perifereiaw-attikhw/%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%ae%ce%bc%ce%b9%ce%bf-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%8c%ce%bb%ce%bf%cf%85%cf%82-%cf%84/ https://www.facebook.com/100005063892255/posts/pfbid033ZEqANaKG6uV3N2cvVgft6UEqBYAWDVugT2N33q4GGKiV3CcAFFQEtgvfUckpkYil/?_rdc=1&_rdr
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.