Ασφάλεια στα Πανεπιστήμια: το παράδειγμα του Πανεπιστημίου Αθηνών

*Γράφει ο Πρύτανης καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος. Άρθρο στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο 7-8 Ιουνίου 2025.

Η ασφάλεια αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Τα τελευταία χρόνια με ενέργειες τόσο των Πανεπιστημίων όσο και της Πολιτείας τα φαινόμενα παραβατικότητας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα έχουν περιοριστεί σημαντικά. Η ανάγκη για διαφύλαξη ενός ασφαλούς ακαδημαϊκού περιβάλλοντος δεν αφορά μόνο την προστασία των υποδομών, αλλά κυρίως την ελευθερία της έρευνας, της διδασκαλίας και της γνώσης. Τα Πανεπιστήμια οφείλουν να είναι ανοιχτά και προσβάσιμα, αλλά και χωρίς καμία εστία ανομίας.

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το πρώτο και μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας, λόγω του μεγέθους του (σχεδόν 1 εκατ. τετραγωνικά μέτρα κτιριακών υποδομών) αλλά και της χωροθέτησής του, αντιμετωπίζει εδώ και δεκαετίες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας. Τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε μια σειρά από μεθοδικές ενέργειες για την ενίσχυση της ασφάλειας, με σεβασμό στον δημόσιο και ακαδημαϊκό χαρακτήρα του ιδρύματος. Οι παρεμβάσεις αυτές έχουν φέρει σαφή αποτελέσματα. Ας μην ξεχνάμε ότι την άνοιξη του 2023 το κεντρικό εμβληματικό κτίριο του Πανεπιστημίου είχε κατάληψη επί δύο εβδομάδες μέχρι την εκκένωσή του από την αστυνομία, αλλά έκτοτε τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχει γίνει κατάληψη ούτε μιας ώρας. Οι πρόσφατες ενέργειες στον επί δεκαετίες κατειλημμένο χώρο στη Νομική απέδειξαν ότι η συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου και της Πολιτείας είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση ενός ασφαλούς και δημοκρατικού ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Από τη μεριά του το Πανεπιστήμιο αντιδρώντας ακαριαία αποκατέστησε τις ζημιές και απέδειξε την ισχυρή πεποίθηση και στάση του για την αντιμετώπιση φαινομένων παραβατικότητας που κατά καιρούς έχουν πλήξει τη λειτουργία αλλά και την εικόνα του.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπως και σχεδόν όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας, έχει ήδη προβεί σε ενέργειες για την ενίσχυση της ασφάλειας, όπως η στελέχωση της Μονάδας Ασφαλείας και η συγκρότηση Επιτροπής Ασφάλειας και Προστασίας, η οποία έχει καταρτίσει κανονισμούς και σχέδια ασφαλείας ενώ παράλληλα επενδύει σε πιο σύγχρονες μορφές πρόληψης, όπως η τοποθέτηση καμερών ασφαλείας σε ευαίσθητους χώρους, η αναβάθμιση του φωτισμού στους εξωτερικούς χώρους, η συνεργασία με υπηρεσίες πρώτης απόκρισης, αλλά και η ενίσχυση της ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης των φοιτητών. Η συνδρομή της Πολιτείας είναι απαραίτητη για τη χρηματοδότηση της πρόσληψης επαρκούς αριθμού φυλάκων και για τα αναγκαία τεχνικά έργα που σχετίζονται με την πολιτική προστασία, ιδιαίτερα σε μεγάλα Πανεπιστήμια με παλαιές κτιριακές υποδομές. Επιπλέον, για την αντιμετώπιση εξωπανεπιστημιακών απειλών από οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, όπως σε πρόσφατα περιστατικά στα τρία μεγάλα Πανεπιστήμια της χώρας, ο ρόλος της Πολιτείας είναι καθοριστικός.

Η πρόκληση για τα πανεπιστημιακά ιδρύματα είναι να διατηρήσουν την ισορροπία ανάμεσα στην ελευθερία και την ασφάλεια. Ενα Πανεπιστήμιο πραγματικά δημοκρατικό είναι και ένα Πανεπιστήμιο ασφαλές, προστατευμένο από φαινόμενα βίας και ανομίας – όπου οι φοιτητές, οι καθηγητές και το προσωπικό μπορούν να εργάζονται και να φοιτούν σε ένα περιβάλλον που προάγει τη γνώση, τον σεβασμό και την ελευθερία έκφρασης.

https://www.tanea.gr/2025/06/09/greece/asfaleia-sta-panepistimia-lfto-paradeigma-tou-panepistimiou-athinoncr-online/