Στο περιοδικό The Lancet Neurology (με δείκτη απήχησης: 48) δημοσιεύτηκαν πρόσφατα τα αποτελέσματα της φάσης II, διεθνούς, τυχαιοποιημένης, διπλά-τυφλής, ελεγχόμενης με εικονικό φάρμακο, εύρους δόσης κλινικής μελέτης AXIOMATIC-SSP. Μεταξύ των βασικών ερευνητών της μελέτης αλλά και συγγραφέων της εν λόγω δημοσίευσης ήταν και ο Καθηγητής Νευρολογίας του ΕΚΠΑ Γεώργιος Τσιβγούλης. Στόχος της συγκεκριμένης κλινικής μελέτης ήταν να μελετήσει την δοσοεξαρτώμενη συσχέτιση του του αναστολέα του παράγοντα ΧΙ milvexian με την εμφάνιση είτε νέου ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου είτε μείζονος αιμορραγίας σε ασθενείς με πρόσφατο ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο συγκριτικά με εικονικό φάρμακο.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης AXIOMATIC-SSP (Ιανουάριος 2019 – Δεκέμβριος 2021), συνολικά 2.366 συμμετέχοντες, ηλικίας άνω των 40 ετών με οξύ ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (<48 ωρών) ή υψηλού κινδύνου παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο τυχαιοποιήθηκαν στο να λάβουν είτε εικονικό φάρμακο είτε διαφορετικές δόσεις του φαρμάκου milvexian [25 mg μία φορά ημερησίως, ή 25 mg δύο φορές ημερησίως, ή 50 mg δύο φορές ημερησίως ή 100 mg δύο φορές ημερησίως] για 90 ημέρες. Όλοι οι ασθενείς ελάμβαναν ταυτόχρονα κλοπιδογρέλη 75 mg ημερησίως για 21 ημέρες και ασπιρίνη 100 mg ημερησίως για 90 ημέρες. Το πρωταρχικό καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η καταγραφή είτε συμπτωματικού ισχαιμικού ΑΕΕ είτε η ανεύρεση νέου σιωπηλού ισχαιμικού ΑΕΕ στην επαναληπτική μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου στις 90 ημέρες.
Στο σύνολο των ασθενών, διάμεσης ηλικίας 71 έτη, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης ισχαιμικών συμβαμάτων στους τρεις μήνες δεν διέφερε στατιστικά σημαντικά συγκρίνοντας τις επιμέρους δόσεις του milvexian με το εικονικό φάρμακο. Δεν καταγράφηκε επίσης αύξηση των αιμορραγικών επεισοδίων σε καμία από τις δόσεις του milvexian συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο. Συνολικά, τέλος, αναφέρθηκαν 5 θάνατοι, οι τέσσερις εκ των οποίων θεωρήθηκαν από τους ερευνητές μη σχετιζόμενοι με τον υπό μελέτη παράγοντα.
Στη μελέτη αυτή σημαντική εκπροσώπηση είχε η Ελλάδα, με συνολικά 22 κέντρα καταλαμβάνοντας την πέμπτη θέση παγκοσμίως όσον αφορά την ένταξη (recruitment) ασθενών στο συγκεκριμένο πρωτόκολλο (211 ασθενείς στο σύνολο των 2366). Πρώτο κέντρο παγκοσμίως όσον αφορά την ένταξη των ασθενών αναδείχθηκε η Β´ Νευρολογική Κλινική ΕΚΠΑ, τυχαιοποιώντας 83 από τους συνολικά 2366 ασθενείς.
Συμπερασματικά, λοιπόν, η επιπρόσθετη χορήγηση αναστολέα του παράγοντα XΙa σε ασθενείς με οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, υπό διπλή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή δεν φάνηκε να αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγικού συμβάματος και φαίνεται ασφαλής σε συνδυασμό με διπλή ή μονή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή. Τα συμπεράσματα αυτά για αυτήν την πολλά υποσχόμενη κατηγορία νέας γενιάς αντιπηκτικών από τους στόματος διερευνώνται περαιτέρω σε διεθνείς πολυκεντρικές μελέτες φάσης III που εξελίσσονται στην παρούσα φάση και στη χώρα μας.
