Το κενό γνώσης σε σχέση με το ευρωπαϊκό επικοινωνιακό τοπίο, αλλά και το ρόλο που διαδραματίζουν οι νέες μιντιακές πλατφόρμες για την προαγωγή της ευρωπαϊκής ταυτότητας καλείται να μελετήσει το πρόγραμμα EUMEPLAT: European Media Platforms, Assessing positive and negative externalities for European Culture. Tο έργο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος Horizon 2020, με τη συμμετοχή 12 πανεπιστημίων από 10 κράτη.
Το Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ, με επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Στέλιο Παπαθανασόπουλο συμμετέχει στο πρόγραμμα ως εταίρος, έχοντας την επίβλεψη του πρώτου πακέτου εργασίας, το οποίο μελέτησε την εξέλιξη των μέσων επικοινωνίας στην ΕΕ και την Τουρκία κατά την περίοδο των τελευταίων 30 ετών.
Το πρόγραμμα EUMEPLAT θα πραγματοποιήσει μια διεπιστημονική ανάλυση στην προσπάθειά του να διαφωτίσει το ερώτημα κατά πόσο οι νέες πλατφόρμες (YouTube, Netflix και NewsFeed) επηρεάζουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, το ερευνητικό πρόγραμμα μελετά δείκτες που σχετίζονται με την παραγωγή, την κατανάλωση και τις αναπαραστάσεις των μέσων επικοινωνίας. Θα αναζητήσει επίσης την ύπαρξη κοινών μοτίβων σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ήδη από την πρώτη φάση του προγράμματος μπορούν να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την παραγωγή και κατανάλωση των μέσων ενημέρωσης στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Για παράδειγμα, ακόμα επιβεβαιώνεται το χάσμα Βορρά / Νότου και Δυτικών / Ανατολικών χωρών εντός της ΕΕ, όσον αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα μέσα ενημέρωσης, παρότι οι καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών άλλαξαν αρκετά τα τελευταία δέκα χρόνια. Οι εφημερίδες δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα, με τους πολίτες να διαβάζουν πλέον σε εβδομαδιαία βάση, αντί για ημερήσια. Μάλιστα, το ποσοστό ανθρώπων που δεν διαβάζει εφημερίδες όλο και αυξάνεται. Σημαντικοί παράγοντες για την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα του Τύπου σε κάθε χώρα, πέρα από τους ιστορικούς και πολιτισμικούς παράγοντες είναι ο ρόλος του τοπικού και περιφερειακού Τύπου, ο ρόλος των δωρεάν εφημερίδων, αλλά και η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και στα μέσα ενημέρωσης.
Το ραδιόφωνο, παρότι έχει χάσει σε ακροαματικότητα τα τελευταία 10 χρόνια, εξακολουθεί να είναι το μέσο που εμπιστεύονται περισσότερο οι πολίτες σε 24 από τις 28 χώρες της ΕΕ.
Η τηλεόραση, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις, κρατά τα ηνία στην ενημέρωση των Ευρωπαίων πολιτών, ιδίως στις μεσογειακές χώρες. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις ώρες που περνούν οι πολίτες μπροστά στην τηλεόραση τους και στην εμπιστοσύνη που έχουν στο μέσο αυτό. Αντίθετα, η δημόσια τηλεόραση χαίρει της εμπιστοσύνης των πολιτών σε πολλές χώρες, κυρίως της βόρειας και της δυτικής Ευρώπης. Ήταν επόμενο λοιπόν, ειδικά κατά την περίοδο της υγειονομικής κρίσης του Covid – 19 οι πολίτες να στραφούν στην δημόσια τηλεόραση για την ενημέρωση τους.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων 10 ετών έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές στις προτιμήσεις και τις ενημερωτικές συνήθειες των πολιτών, ωστόσο διαφέρουν πολύ από χώρα σε χώρα και σε έκταση και σε ρυθμό. Από την ανάλυση φαίνεται πώς η εναρμόνιση των ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης καθορίζεται πλέον από τους τεχνολογικούς κολοσσούς εκτός ΕΕ, ενώ οι μικρότερες χώρες της ΕΕ καλούνται να αντιμετωπίσουν τις περισσότερες προκλήσεις.
Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα μπορείτε να διαβάσετε εδώ: https://www.eumeplat.eu/about-the-project/generaldescription/#tab-id-5
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πρώτα ευρήματα του προγράμματος μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.eumeplat.eu/results/deliverables/
Το πρόγραμμα EUMEPLAT λαμβάνει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας HORIZON 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαρκεί 3 έτη (Μάρτιος 2021 – Φεβρουάριος 2024).
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.