Διαλέξεις Σύγχρονης Ιστορίας: Από τα εμπορικά δίκτυα στη ναυτιλιακή πρωτοπορία των Ελλήνων

Πηγή άρθρου και φωτογραφικό υλικό εκδήλωσης: https://www.isalos.net/2023/07/dialexeis-synchronis-istorias-apo-ta-emporika-diktya-sti-naftiliaki-protoporia-ton-ellinon/

Η Ιsalos.net διοργάνωσε την Πέμπτη 29 Ιουνίου 2023 την ανοιχτή συζήτηση με τίτλο «Έλληνες και επιχειρηματικά δίκτυα: Εμπόριο και Ναυτιλία» στο Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, εγκαινιάζοντας τη σειρά εκδηλώσεων της Isalos.net με θέμα «Η σύγχρονη ελληνική ναυτιλία με τη ματιά των ερευνητών».

Προσκεκλημένες ομιλήτριες ήταν η καθ. Τζελίνα Χαρλαύτη, διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών-ΙΤΕ και καθηγήτρια Ναυτιλιακής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και η καθ. Όλγα Κατσιαρδή-Hering, ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο δρ. Ηλίας Μπίσιας, διευθυντής των Ναυτικών Χρονικών και της Isalos.net. Χορηγοί της εκδήλωσης ήταν οι εταιρείες Seaven Tanker and Dry Management Inc. και Mylaki Shipping Agency Ltd.

Η εκδήλωση, η οποία φιλοξενήθηκε στον ιστορικό προαύλιο χώρο του πρώτου πανεπιστημίου του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, ξεκίνησε με έναν σύντομο χαιρετισμό από τον πρόεδρο του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας στο ΕΚΠΑ, καθ. Θεόδωρο Συριόπουλο.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η καθ. Κατσιαρδή-Hering επικεντρώθηκε στον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι Έλληνες έμποροι του 18ου και 19ου αιώνα για την ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας, τονίζοντας ότι «δεν υπάρχουν θαύματα στην ιστορία». Με αυτόν τον τρόπο παρουσίασε τη μακρόχρονη επιτυχία της απανταχού ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας ως αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και συνέπειας, μακριά από θείες παρεμβάσεις. Η καθ. Κατσιαρδή-Hering υπογράμμισε επίσης τη συμβολή της ελληνικής διασποράς στην ταυτόχρονη ανάπτυξη των χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών που καταγράφηκε στην Ευρώπη μετά τον 18ο αιώνα.

Από την πλευρά της, η καθ. Τζελίνα Χαρλαύτη εστίασε αρχικά στην εξελικτική πορεία των ελληνικών ναυτιλιακών δικτύων στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα και στη συμβολή τους στην άνθιση της ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας κατά τον 19ο και 20ό αιώνα. Η διακεκριμένη ιστορικός της ναυτιλίας τοποθετήθηκε επίσης ως προς τον ρόλο που διαδραμάτισε η οικογένεια αλλά και η κοινή καταγωγή στην ανάπτυξη των εμπορικών δικτύων και στη γενικότερη ισχυροποίηση των Ελλήνων εμπόρων και καραβοκύρηδων της διασποράς. Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στον σημαίνοντα ρόλο ελληνικών ναυτότοπων, όπως ήταν η Κεφαλονιά, η Κάσος, η Ύδρα και η Χίος, και πολλοί ακόμη, που συχνά λησμονούμε αλλά έπαιξαν καθοριστικό ρόλο κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την επανάσταση.

Κλείνοντας τη συζήτηση, οι δύο προσκεκλημένες καθηγήτριες, απαντώντας σε ερώτηση του δρ. Ηλία Μπίσια, τόνισαν τη χρησιμότητα που έχει η μελέτη της οικονομικής και ναυτιλιακής ιστορίας για τους φερέλπιδες οικονομολόγους, υπογραμμίζοντας ότι η κατανόηση των δύο αυτών γνωστικών αντικειμένων είναι εξαιρετικής σημασίας, αφού η ιστορία μάς βοηθάει να καταλάβουμε την πολιτική που χαράσσεται, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε.

Σύντομο βιογραφικό της καθ. Όλγας Κατσιαρδή-Hering

Ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού (1453-1828) ΕΚΠΑ, μέλος της Academia Europaea, του Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Bruno Lavagnini της Σικελίας κ.ά. Πρόσφατες δημοσιεύσεις: (επιμ. της ίδιας), Βενετικοί Χάρτες Πελοποννήσου (τέλη 17ου-αρχές 18ου αι.), Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2018 // La presenza dei Greci a Trieste. La Comunità e l’attività economica (1751-1830), Trieste 2018, 2 τ. (μτφρ. από τα ελληνικά) // Olga Katsiardi-Hering, M. Stassinopoulou, (επιμ.), From the Southeast to the Northeast across the Danube: Migrations of the “Other Europeans” and Travelling Identities from the 17th to the 19th centuries, Leiden 2018 // (επιμ. της ίδιας), Οι πόλεις των Φιλικών. Αστικές διαδρομές ενός επαναστατικού φαινομένου, Ίδρυμα Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Αθήνα 2018 // Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Aναστασία Παπαδία-Λάλα, Κατερίνα Νικολάου, Βαγγέλης Καραμανωλάκης (επιμ.), Έλλην, Ρωμηός, Γραικός. Συλλογικοί προσδιορισμοί και ταυτότητες, Αθήνα 2018 // Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Δημήτριος Μ. Κοντογεώργης, Η αυστριακή αρμάδα κατά την Ελληνική Επανάσταση, Αθήνα: Ίδρυμα Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, 2023 (υπό έκδοση).

Σύντομο βιογραφικό της καθ. Τζελίνας Χαρλαύτη

Η Τζελίνα Χαρλαύτη είναι διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας στην Κρήτη από το 2017. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στα πανεπιστήμια του Κέμπριτζ (M.Phil.) και της Οξφόρδης (D.Phil.). Ξεκίνησε την ακαδημαϊκή καριέρα της ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Πειραιά (1990-2003), συνέχισε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (2003-2019) και από το 2019 είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από το 2022 είναι μέλος της Academia Europaea. Έχει διατελέσει πρόεδρος της International Maritime History Αssociation (2004-2008), Visiting Fellow στο All Souls College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (2009), Alfred D. Chandler, Jr., International Visiting Scholar στο Business History Program του Harvard Business School (2008), Honorary Research Fellow στο Institute of Maritime Studies στο Greenwich University στο Λονδίνο (1999) και επισκέπτρια καθηγήτρια στο Memorial University of Newfoundland στον Καναδά (1998). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη ναυτιλιακή ιστορία, την οικονομική και κοινωνική ιστορία, την ιστορία επιχειρήσεων, την παγκόσμια ιστορία και την ιστορία διασποράς. Έχει δημοσιεύσει 30 βιβλία σε αγγλικούς, καναδικούς και ελληνικούς εκδοτικούς οίκους και πάνω από 70 άρθρα σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και ρωσικά. Το τελευταίο της βιβλίο είναι: Τζελίνα Χαρλαύτη (επιμ.), Ιστορία Επιχειρήσεων Ωνάση, 1924-1975, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2023.