Νέα & Ανακοινώσεις

Η βία, η επιθετική συμπεριφορά και οι νέοι

Η βία, η επιθετική συμπεριφορά και οι νέοι

*Συνέντευξη του καθηγητή Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Θωμά Μπάμπαλη και της αναπληρώτριας καθηγήτριας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΠΤΔΕ) Κωνσταντίνας Τσώλη στον Δημήτρη Πανουτσόπουλο.Εφημερίδα «Πανεπιστήμιο Αθηνών», Φύλλο 1, κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» 24 Νοεμβρίου 2024.

Βία ανηλίκων, σχολικός εκφοβισμός, επιθέσεις, αποβολές, συλλήψεις. Τι συμβαίνει τελικά; Εχει πραγματικά η κοινωνία μας χάσει τον προσανατολισμό της; Ο καθηγητής Παιδαγωγικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θωμάς Μπάμπαλης και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Κωνσταντίνα Τσώλη ξεκαθαρίζουν ότι η συμπεριφορά των ανηλίκων αντανακλά τις εικόνες της κοινωνίας των ενηλίκων γύρω τους.

Εξηγούν όμως ότι η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά χαμηλής έως μεσαίας έντασης νεανική παραβατικότητα συγκρινόμενη με εκείνη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, θεωρούν πραγματικά ανησυχητικό το ότι η βία εκφράζεται πλέον από πολύ μικρότερες ηλικίες στη χώρα μας, ενώ εμφανίζονται νέες μορφές στην έκφρασή της, όπως η ρητορική του μίσους, του ομοφοβικού εκφοβισμού ή του ηλεκτρονικού εκφοβισμού, τα θύματα του οποίου αργούν να γίνουν αντιληπτά. Στις ερωτήσεις μας απάντησαν τα παρακάτω:

Βία ανηλίκων και σχολικός εκφοβισμός: Τι χαρακτηριστικά έχουν;

Θωμάς Μπαμπάλης: «Η βία των ανηλίκων είναι ένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα που αντανακλά αυτό που συμβαίνει ευρύτερα στην κοινωνία των ενηλίκων. Και εδώ να πούμε ότι η βία εμφανίζεται με πολλά «πρόσωπα»: σωματική, λεκτική, ψυχολογική, κοινωνική, ρατσιστική, σεξουαλική, ηλεκτρονική/διαδικτυακή κ.ά. Οι μορφές αυτές μπορεί να είναι είτε άμεσες, κατά τις οποίες υπάρχει διαπροσωπική επαφή του θύματος και του θύτη, είτε έμμεσες, που είναι και οι πιο ύπουλες, καθώς εκδηλώνονται με διάδοση προσβλητικών φημών και με αποκλεισμό του θύματος. Οταν όμως η βία παίρνει τη μορφή του παραδοσιακού σχολικού εκφοβισμού, τότε έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: επανάληψη εκφοβιστικών συμπεριφορών με σταθερή συχνότητα, μεθόδευση σε πιο αδύναμα παιδιά και σαφής πρόθεση χειραγώγησης και πρόκλησης πόνου. Βέβαια, στον διαδικτυακό εκφοβισμό δεν ισχύουν υποχρεωτικά τα παραπάνω χαρακτηριστικά».

Κωνσταντίνα Τσώλη: «Είναι γεγονός ότι η βία και ο σχολικός εκφοβισμός συνιστούν ένα πολυδιάστατο φαινόμενο. Από την πρωτοποριακή μελέτη που έκανε το 1978 ο σουηδός καθηγητής Ψυχολογίας Dan Olweus μέχρι σήμερα έχουν περάσει 46 χρόνια ερευνητικής δραστηριότητας. Αυτό σημαίνει ότι ο σχολικός εκφοβισμός διανύει ήδη τη «μέση ηλικία» του και έχει εξελιχθεί σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό δημόσιο ζήτημα, που απαιτεί επείγουσα, ολοκληρωμένη και ενιαία αντιμετώπιση από την εκπαιδευτική κοινότητα, την κοινωνία των πολιτών, τους δημόσιους φορείς και τους φορείς χάραξης πολιτικής».

Ομως είχαμε και τα προηγούμενα χρόνια κρούσματα bullying εντός του σχολείου. Τι άλλαξε; Υπάρχει όντως έξαρση της βίας;

Θ. Μπ.: «Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά χαμηλής έως μεσαίας έντασης νεανική παραβατικότητα συγκρινόμενη με εκείνη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς βέβαια η διαπίστωση αυτή να πρέπει να δημιουργεί εφησυχασμό. Ωστόσο, αν κάνουμε μία σύγκριση με το παρελθόν, η εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών εμφανίζεται πλέον και σε μικρότερες ηλικίες και με μεγαλύτερη ένταση. Είναι σημαντικό να τονίσουμε εδώ ότι τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο του εκφοβισμού έχει υποστεί μια σημαντική μεταμόρφωση σηματοδώντας τη μετάβαση από παραδοσιακές μορφές εκφοβισμού σε πιο σύγχρονες, όπως η ρητορική μίσους, ο ομο-/αμφι-/τρανσ-/ιντερ-φοβικός, ο διαδικτυακός/ηλεκτρονικός εκφοβισμός. Ειδικά η τελευταία μορφή αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα, κυρίως γιατί οι θύτες μπορούν να παραμείνουν ανώνυμοι και γιατί ο εκφοβισμός ασκείται 24 ώρες το 24ωρο και 7 ημέρες την εβδομάδα».

Πώς ένας γονέας μπορεί να προστατέψει το παιδί του από το να γίνει θύτης ή θύμα;

Κ. Τσ.: «Εδώ να απαντήσω αναφερόμενη στον Daniel Goleman, ο οποίος στο βιβλίο του «Συναισθηματική νοημοσύνη», περιγράφοντας τον ρόλο της οικογένειας στην ομαλή κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, αναλύει σε ένα κεφάλαιο «Πώς να μεγαλώσετε έναν παλικαρά». Από τον τίτλο και μόνο αντιλαμβανόμαστε ότι τα παιδιά μαθαίνουν να είναι επιθετικά προς τους άλλους, παρακολουθώντας τις καθημερινές αλληλεπιδράσεις των μελών της οικογένειάς τους και μιμούμενα αυτά που βλέπουν να κάνουν οι «σημαντικοί άνθρωποι» της ζωής τους. Γονικές πρακτικές που χαρακτηρίζονται από ψυχρότητα, αδιαφορία ή ακόμα εχθρότητα και απόρριψη του παιδιού, γονικές τεχνικές (π.χ. υπέρμετρη τιμωρία) και τύποι συναισθηματικά ακατάλληλων γονέων, όπως οι αποστασιοποιημένοι, οι επικριτικοί ή αποδοκιμαστικοί, οι επιτρεπτικοί ή παραχωρητικοί γονείς, συνδέονται με φαινόμενα εκφοβισμού ή θυματοποίησης των παιδιών τους.

Οι γονείς, εκτός από το να αποτελούν καλό πρότυπο για τα παιδιά τους, μπορούν να κάνουν κάποιες ενέργειες για να τα προστατεύσουν από το να γίνουν θύτες ή θύματα. Τέτοιες μπορεί να είναι ενδεικτικά η διαμόρφωση ενός υποστηρικτικού οικογενειακού περιβάλλοντος στο οποίο το παιδί νιώθει αγάπη, στοργή και ασφάλεια και οι γονείς θέτουν κανόνες και σαφή όρια σε μια ατμόσφαιρα συνεργασίας και κατανόησης, με συνέπεια λόγων και πράξεων, η ενθάρρυνση συμμετοχής σε ποιοτικές δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου, η συζήτηση, η ενημέρωση και η συνεργασία του γονέα με το σχολείο. Σε περίπτωση που παρά τις προσπάθειες φαίνεται ότι το παιδί παραμένει στον ρόλο του θύτη ή του θύματος, ο γονέας μπορεί να αναζητήσει επιπλέον βοήθεια και από άλλους ειδικούς».

Είστε πλέον μέλος της επιστημονικής επιτροπής για την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων. Τι θα συμβουλεύσετε τους αρμόδιους φορείς του κράτους;

Θ. Μπ.: «Η επιστημονική επιτροπή που συστάθηκε από τον Πρωθυπουργό για την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας των Ανηλίκων εργάζεται ήδη εντατικά όλο αυτό το διάστημα, αφενός με επισκόπηση της βιβλιογραφίας και αναζήτηση των καλών πρακτικών και των τάσεων της εξέλιξης του φαινομένου της βίας και της παραβατικότητας και αφετέρου με ποσοτικές και ποιοτικές έρευνες με συλλογή πρωτογενών και δευτερογενών δεδομένων, τα οποία δίνουν μια πιο σαφή εικόνα του φαινομένου στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, και αναδεικνύουν τις προτεραιότητες και τις ανάγκες των επαγγελματιών του πεδίου. Οι δράσεις αυτές αποτελούν το υπόβαθρο της τεκμηρίωσης για τις πολιτικές και τα μέτρα τα οποία θα προτείνει η επιτροπή. Οσον αφορά τον σχολικό εκφοβισμό, το μεγαλύτερο μέρος των προτάσεων κινείται προς την κατεύθυνση της πρόληψης και αφορά καθολικές – πρωτογενείς παρεμβάσεις σε διάφορους άξονες (π.χ. μαθητο-κεντρικά περιβάλλοντα μάθησης και ανάπτυξης, σχολική ηγεσία, συνεργασίες και διεταιρικότητα και εκπαιδευτική πολιτική)».

Η βία, η επιθετική συμπεριφορά και οι νέοι

Ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ

Ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ

 ΑΛΜΑΤΑ ΠΡΟΟΔΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ: Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΗ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Στον απόηχο των σημαντικών επιτυχιών που επιτεύχθηκαν χάρη στην καθημερινή και συλλογική προσπάθεια όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, το Συμβούλιο Διοίκησης ομόφωνα διαπιστώνει ότι το τελευταίο διάστημα παρατηρείται οργανωμένη προσπάθεια απαξίωσης του έργου του Πανεπιστημίου, η οποία βασίζεται σε ανυπόστατα και παραπλανητικά δημοσιεύματα που διακινούνται […]

19-22 Ιουνίου 2025: Το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ στο Evia Film Project.

19-22 Ιουνίου 2025: Το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ στο Evia Film Project.

Οι φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ παρακολούθησαν για μία ακόμη χρονιά τα masterclasses και τις δράσεις στο πλαίσιο του Evia Film Project. 19/6/2025: Στο πλαίσιο της δράσης PREP THE FUTURE, οι φοιτητές είχαν κυκλικές ταχείες συναντήσεις (speed meetings) με επαγγελματίες στον χώρο του κινηματογράφου : Marcella Jelic | Sales & Acquisitions, […]

Άρθρα του Ομότιμου Καθηγητή Παναγιώτη Ε. Πετράκη στο ΒΗΜΑ, τη Real News και τον Οικονομικό Ταχυδρόμο

Άρθρα του Ομότιμου Καθηγητή Παναγιώτη Ε. Πετράκη στο ΒΗΜΑ, τη Real News και τον Οικονομικό Ταχυδρόμο

Τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις οικονομικές επιπτώσεις τους αλλά και τις πολιτικές για την αύξηση των επενδύσεων στην Ελλάδα εξετάζει σε τρία άρθρα του ο Ομότιμος καθηγητής Παναγιώτης Ε. Πετράκης. Ιράν:Οι αντιδράσεις, τα σενάρια και ο κίνδυνος εκτίναξης των τιμών πετρελαίου (άρθρο στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, ot.gr) Ιράν: Οι αντιδράσεις, τα σενάρια και ο […]

Alpha TV: Στα 100 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου το ΕΚΠΑ

Alpha TV: Στα 100 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου το ΕΚΠΑ

Πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις από 54 πανεπιστήμια της Ευρώπης συναντήθηκαν στο ιστορικό κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, για να συμμετάσχουν, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην 35η γενική συνέλευση Πανεπιστημίων των Πρωτευουσών της Ευρώπης. Την ίδια ώρα, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναδείχθηκε και πάλι μεταξύ των 100 καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου. Να ακούσουμε τι δήλωσε ο Πρύτανης […]

Φιλοσοφική Σχολή: Τελετή αποφοίτησης φοιτητών/φοιτητριών του Πανεπιστημίου Ξένων Γλωσσών της Γκουανγκντόνγκ της Λ.Δ. της Κίνας

Φιλοσοφική Σχολή: Τελετή αποφοίτησης φοιτητών/φοιτητριών του Πανεπιστημίου Ξένων Γλωσσών της Γκουανγκντόνγκ της Λ.Δ. της Κίνας

Την Πέμπτη 5 Ιουνίου, στην Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ πραγματοποιήθηκε η τελετή αποφοίτησης των προπτυχιακών φοιτητών/φοιτητριών του Πανεπιστημίου Ξένων Γλωσσών της Γκουανγκντόνγκ της Λ.Δ. της Κίνας, οι οποίοι/οποίες φοίτησαν στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, σύμφωνα με τη γενική διμερή συμφωνία συνεργασίας, αλλά και τα ειδικά προγράμματα φοίτησης αλλοδαπών […]

Ανακοίνωση: Απάντηση του Αντιπρύτανη Οικονομικών σε παραπλανητικό και συκοφαντικό δημοσίευμα ιστοσελίδας

Ανακοίνωση: Απάντηση του Αντιπρύτανη Οικονομικών σε παραπλανητικό και συκοφαντικό δημοσίευμα ιστοσελίδας

Η Διοίκηση και οι Υπηρεσίες του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών διαχειρίζονται τα οικονομικά του Ιδρύματος με υπευθυνότητα, συνέπεια και πλήρη συμμόρφωση προς το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Κάθε οικονομική απόφαση λαμβάνεται βάσει τεκμηριωμένης αξιολόγησης, και εντάσσεται στο συνολικό Στρατηγικό Σχέδιο του Ιδρύματος που αποσκοπεί στην προώθηση της αποστολής του Πανεπιστημίου, […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο