Σημαντικότατες Διακρίσεις για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στους Πίνακες Κατάταξης ShanghaiRanking’s Global Ranking of Academic Subjects

Σημαντικότατες Διακρίσεις για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στους Πίνακες Κατάταξης
ShanghaiRanking’s Global Ranking of Academic Subjects
https://www.shanghairanking.com/rankings/gras/2022

Ανακοινώθηκε  στις  18 Ιουλίου 2022 από το Shanghai Jiao tong University, στο πλαίσιο της δραστηριότητας Academic Ranking of World Universities (ARWU), οι επιμέρους κατατάξεις για το 2022 των Πανεπιστημίων παγκοσμίως, σε κάθε ευρύτερη επιστημονική περιοχή και για ειδικά ακαδημαϊκά αντικείμενα.  Πρόκειται για την  κατάταξη ή «λίστα» της Σανγκάης όπως είναι γνωστή στο ευρύ κοινό.  Και φέτος τα αποτελέσματα της κατάταξης επιφύλαξαν σημαντικές  διακρίσεις για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.  Πιο συγκεκριμένα  το Ίδρυμα για το 2022 έχει 16 συμμετοχές στα top Πανεπιστήμια κάθε ακαδημαϊκής κατηγορίας επί συνόλου πενήντα τεσσάρων (54) κατηγοριών έναντι 15 του 2021. Τα 16 αυτά ακαδημαϊκά αντικείμενα αντιστοιχούν ουσιαστικά σε 10 Τμήματα του Ιδρύματος  έναντι των 8 Τμημάτων το 2021 (βλέπε πίνακα 1)

Αξίζει ιδιαίτερα να αναφερθούν τα εξής δεδομένα:

• Η Οδοντιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ για τρίτη φορά από το 2017 βρίσκεται στο top -100 των Πανεπιστημίων Παγκοσμίως καταλαμβάνοντας τη θέση 76-100 στο αντικείμενο «Dentistry & Oral Sciences», ενώ άλλες τρεις φορές στο ίδιο χρονικό διάστημα βρισκόταν στις θέσεις 100-150″.Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι εμφανίζει εντυπωσιακή επίδοση στον δείκτη IC (% άρθρων με διεθνή συνεργασία) με βαθμό 89,9/100. Η συγκεκριμένη επίδοση είναι εντυπωσιακή και μάλιστα είναι υψηλότερη της βαθμολογίας των 12 πρώτων πανεπιστημίων του συγκεκριμένου ακαδημαϊκού αντικειμένου (μεταξύ των οποίων το Harvard, το University of Washington, το Kings College London, κ.α).
• Η σημαντική άνοδος της Ιατρικής Σχολής στο επιστημονικό πεδίο  Clinical Medicine  στις θέσεις 101-150, από τις θέσεις 201-300 στην αντίστοιχη κατάταξη του 2021.  Με αυτή την επίδοση η Σχολή βρίσκεται και στην υψηλότερη θέση μεταξύ των Ιατρικών Σχολών των τεσσάρων Ελληνικών Πανεπιστημίων που συμπεριλαμβάνονται στην εν λόγω κατάταξη.
• Η ιδιαίτερα σημαντική επιτυχία για το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών το οποίο στον τομέα «Telecommunication Engineering» ανέβηκε στις θέσεις 101- 150 από τι; Θέσεις  201-300 στις οποίες βρισκόταν το 2021.
• Η σημαντική επιτυχία του Τμήματος Νοσηλευτικής το οποίο βρίσκεται στις θέσεις 151-200, παρουσιάζοντας ιδιαίτερα υψηλή βαθμολογία στον δείκτη IC (% άρθρων με διεθνή συνεργασία) με βαθμό 86,1/100. Επιπροσθέτως είναι το μοναδικό Τμήμα Νοσηλευτικής Ελληνικών Πανεπιστημίων που συμπεριλαμβάνεται στην εν λόγω κατάταξη.
• Το Τμήμα Φυσικής για το 2021 καταλαμβάνει τη θέση 151-200 στο αντικείμενο «Physics», και στο αντικείμενο «Atmospheric Science», βρίσκεται στη θέση 201-300.
• Το Τμήμα Φαρμακευτικής βρίσκεται στις θέσεις 201-300 στο αντικείμενο «Pharmacy & Pharmaceutical Sciences»,
• Η σημαντική επιτυχία του Τμήματος Βιολογίας, το οποίο διακρίθηκε σε δύο ακαδημαϊκά αντικείμενα, με καλύτερη επίδοση στο αντικείμενο Human Biological Sciences,το οποίο βρίσκεται θέση 201-300.
• Αντίστοιχα το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος διακρίθηκε σε δύο τομείς, και πιο συγκεκριμένα στον τομέα «Earth Sciences» και στον τομέα «Environmental Science & Engineering».
• Η διάκριση του Τμήματος Ψυχολογίας , το οποίο για πρώτη φορά εισέρχεται στα καλύτερα παγκοσμίως, καταλαμβάνοντας στον τομέα «Psychology» την θέση 301-400. Και το συγκεκριμένο Τμήμα είναι το μοναδικό Ελληνικού Πανεπιστημίου που συμπεριλαμβάνεται στην εν λόγω κατάταξη.
• Το Τμήμα Μαθηματικών βρίσκεται στις θέσεις 401-500 στο επιστημονικό πεδίο “Mathematics”

Πίνακας 1: ShanghaiRanking’s Global Ranking of Academic Subjects NKUA

α/α	Τμήμα / Σχολή ΕΚΠΑ	Ακαδημαϊκό Αντικείμενο	Θέση στην Κατάταξη 2022	Θέση στην Κατάταξη 2021
1.	Οδοντιατρική Σχολή	Dentistry & Oral Sciences	76-100	101-150
2.	Ιατρική Σχολή	Clinical Medicine Public Health Medical Technology	101-150 151-200 301-400	201-300 151-200 201-300
3.	Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών	Telecommunication Engineering Electrical and Electronic Engineering	101-150 401-500	201-300 401-500
4.	Τμήμα Νοσηλευτικής	Nursing	151-200	101-150
5.	Τμήμα Φυσικής	Physics Atmospheric Science	151-200 201-300	101-150 201-300
6.	Τμήμα Φαρμακευτικής	Pharmacy & Pharmaceutical Sciences	201-300	201-300
7.	Τμήμα Βιολογίας	Human Biological Sciences Biological Sciences	201-300 301-400	201-300 301-400
8.	Τμήμα Ψυχολογίας	Psychology	301-400	–
9.	Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος	Earth Sciences Environmental Science & Engineering	401-500 401-500	401-500 401-500
10	Τμήμα Μαθηματικών	Mathematics	401-500	–

Μεθοδολογικά, η κατάταξη των πανεπιστημίων γίνεται σε 5 επιστημονικές κατηγορίες (θετικές επιστήμες, μηχανική, επιστήμες ζωής, ιατρικής και κοινωνικές επιστήμες) και 54 επιμέρους ακαδημαϊκές ανάλογα με την εξειδίκευση του επιστημονικού τους αντικειμένου. Πάνω από 1800 Πανεπιστήμια από 96 χώρες, συμπεριελήφθησαν στη φετινούς πίνακες. Η αρχική αξιολόγηση αφορούσε 4000 Πανεπιστήμια, από τα οποία ξεχώρισαν τελικά τα 1800. Η κατάταξη χρησιμοποιεί μια σειρά αντικειμενικών ακαδημαϊκών δεικτών και δεδομένων για τη μέτρηση της απόδοσης των παγκόσμιων πανεπιστημίων στους επιμέρους επιστημονικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων διεθνών ακαδημαϊκών βραβείων, κορυφαίων ακαδημαϊκών επιτευγμάτων, ποιότητας έρευνας και διεθνούς συνεργασίας.

Οι δείκτες  πάνω στους οποίους βασίζεται η κατάταξη είναι οι ακόλουθοι:

1. Ερευνητική Παραγωγή: Ο αριθμός των πιο επιδραστικών δημοσιεύσεων σε περιοδικά αποτελεί σημαντικό μέτρο της ερευνητικής παραγωγής των πανεπιστημίων στο αντίστοιχο  επιστημονικό πεδίο. Το Q1 είναι ο αριθμός των δημοσιεύσεων ενός ιδρύματος σε ένα ακαδημαϊκό αντικείμενο σε περιοδικά με υψηλό  Journal Impact Factor Quartile τα οποίο βρίσκονται  τεταρτημόριο Q1 κατά την περίοδο 2016-2020. (Δείκτης Q1).

2. Ερευνητική Επίδραση: Αποτελεί μέτρηση της μέσης επίδρασης κάθε άρθρου Κανονικοποίηση βάση του αριθμού ετεροαναφορών για κάθε άρθρο που δημοσιεύτηκε σε συγκεκριμένο θέμα. Ουσιαστικά είναι ο λόγος των αναφορών των δημοσιευμένων εργασιών προς τον μέσο όρο των αναφορών των εργασιών της ίδιας κατηγορίας, του ίδιου έτους και του ίδιου τύπου δημοσίευσης σε περιοδικά, από ένα ίδρυμα σε Ακαδημαϊκό Θέμα κατά την περίοδο 2016-2020. Η τιμή CNCI = 1 αντιπροσωπεύει τον παγκόσμιο μέσο όρο επιδόσεων.  Λαμβάνονται υπόψη τα άρθρα με CNCI > 1  . (Δείκτης CNCI).

3. Διεθνή Συνεργασία: Ποσοστό των άρθρων με διεθνή συνεργασία που δημοσιεύτηκαν από ένα Πανεπιστήμιο σε συγκεκριμένο θέμα.  Υπολογίζεται ως ο  λόγος του αριθμού των δημοσιεύσεων που έχουν βρεθεί σε τουλάχιστον δύο διαφορετικές χώρες στις διευθύνσεις των συγγραφέων προς τον συνολικό αριθμό των δημοσιεύσεων στο αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο για ένα ίδρυμα κατά την περίοδο 2016-2020. (Δείκτης IC).

4. Ερευνητική Ποιότητα : Αριθμός άρθρων  Καθηγητών  και Ερευνητών του Πανεπιστημίου που δημοσιεύτηκαν  σε κορυφαία ακαδημαϊκά περιοδικά για την περίοδο 2016-2020 (Δείκτης TOP).

5. Διεθνή Ακαδημαϊκά Βραβεία: Συνολικός αριθμός του προσωπικού κάθε Πανεπιστημίου που κέρδισε σημαντικό βραβείο/διάκριση σε κάποιο ακαδημαϊκό θέμα από το 1981 και μετά. (Δείκτης AWARD).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για να μπορέσει ένα Πανεπιστήμιο να συμπεριληφθεί στην κατάταξη σε μία τέτοια αξιολόγηση, θα πρέπει να διαθέτει ελάχιστο αριθμό δημοσιεύσεων κατά την περίοδο 2016-2020. Το κατώτατο όριο διαφέρει ανά ακαδημαϊκή ενότητα και κυμαίνονται από 25 (π.χ. αεροδιαστημική μηχανική, επικοινωνίες, δημόσια διοίκηση κ.λπ.) μέχρι 200 δημοσιεύσεις (π.χ. φυσική, βιολογία, χημεία, κλινική ιατρική κ.λπ.). Ακολούθως, η ανάλυση των δημοσιεύσεων γίνεται στη βάση ενός μοντέλου απόδοσης τιμών και βαρύτητας σε 5 δείκτες από το οποίο μοντέλο εξάγεται ο σταθμισμένος μέσος όρος για κάθε θέμα και κάθε Πανεπιστήμιο ξεχωριστά. Για κάθε δείκτη το “καλύτερο” ίδρυμα βαθμολογείται με 100, οπότε κάθε άλλο ίδρυμα βαθμολογείται με το ποσοστό που υπολείπεται της βαθμολογίας του πρώτου. Βιβλιομετρικά δεδομένα έχουν ληφθεί από τις βάσεις Web of Science and InCites.

Οι Πρυτανικές Αρχές του ΕΚΠΑ εκφράζουν τα θερμά  τους συγχαρητήρια σε όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής  κοινότητας του Ιδρύματος, διότι συνέβαλλαν αποφασιστικά, μέσα από το σημαντικό και πολυδιάστατο επιστημονικό και ερευνητικό τους έργο, στην επίτευξη αυτών των ιδιαίτερα τιμητικών επιδόσεων για το Ίδρυμα  και τα Τμήματα του. Οι επιτυχίες αυτές καθίστανται ακόμη πιο σημαντικές αν ληφθούν υπόψη οι δυσκολίες και τα εμπόδια στην υλοποίηση των ερευνητικών, διδακτικών και διοικητικών δραστηριοτήτων του Ιδρύματος. Επιπροσθέτως θα πρέπει να τονιστεί ο ιδιαίτερα αυξημένος φόρτος εργασίας των μελών ΔΕΠ του Ιδρύματος μας, ώστε να μπορέσουν σε ελάχιστο χρόνο να προσαρμόσουν το διδακτικό κα ερευνητικό τους έργο σε συνθήκες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ενώ αρκετοί εξ αυτών ανέλαβαν σημαντικές θέσεις ευθύνης τόσο σε επιτροπές αλλά και σε δομές υγείας και φροντίδας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.

Δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε με όλες τις δυνάμεις την προσπάθεια για την ανάδειξη του επιστημονικού και ερευνητικού έργου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενός έργου που ωφελεί και επιδρά θετικά στην παγκόσμια κοινότητα.

Θάνος Δημόπουλος
Πρύτανης ΕΚΠΑ