Τα Βατερά της Λέσβου, μια περιοχή γνωστή για τα εντυπωσιακά παλαιοντολογικά της ευρήματα, έρχονται και πάλι στο προσκήνιο της επιστημονικής επικαιρότητας, χάρη στις πρόσφατες ανακαλύψεις που ρίχνουν φως σε άγνωστες πτυχές στο γεωλογικό παρελθόν της περιοχής.
Οι νέες παλαιοντολογικές έρευνες εμπλουτίζουν σημαντικά τη γνώση μας για τα ζώα που έζησαν εκεί πριν από εκατομμύρια χρόνια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανεύρεση ενός απολιθώματος αγριόχοιρου. Το νέο εύρημα υποδηλώνει το παλαιοπεριβάλλον των Βατερών ήταν πολύ πιο δασώδες από ό,τι θεωρούνταν μέχρι σήμερα. Παράλληλα, ολοκληρώθηκε ενδελεχής μελέτη της στρωματογραφίας της περιοχής, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για τη γεωλογική ιστορία της περιοχής.
Μπροστά στη σημασία των νέων αυτών ευρημάτων, αλλά και με γνώμονα την ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας και των επισκεπτών, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός εκθετηρίου στην παραλία των Βατερών. Εκεί θα εκτίθενται χαρακτηριστικά απολιθώματα από την περιοχή, όπως γαζέλες, άγρια άλογα, μαμούθ και μαστόδοντα προβοσκιδωτά. Το εμβληματικότερο έκθεμα του εκθετηρίου θα είναι ο γιγαντιαίος δίποδος πίθηκος των Βατερών. Για την παρουσίαση του πιθήκου θα συναρμολογηθεί ένας πλήρης σκελετός. Πρόκειται για την πρώτη συναρμολόγηση σκελετού του συγκεκριμένου ζώου σε παγκόσμια κλίμακα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας της Βρίσας, στην οποία παρουσίαζονταν αυτός ο παλαιοντολογικός πλούτος, διέκοψε τη λειτουργία της το 2017, μετά τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε την περιοχή και κατέστρεψε το κτίριο. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών στοχεύει στην επαναλειτουργία της Συλλογής. Σε συνεργασία με τον Πρόεδρο της Κοινότητας Βρίσας, Νικόλαο Λάσκαρη, προγραμματίστηκε η κατασκευή του εκθετηρίου των Βατερών το οποίο θα λειτουργήσει ως ενδιάμεσος χώρος παρουσίασης και ανάδειξης του πολύτιμου αυτού θησαυρού.
Η επιστημονική έρευνα συνεχίζεται, ενισχύοντας τη θέση των Βατερών ως ένα από τα σπουδαιότερα παλαιοντολογικά τοπία της Ευρώπης, με σημαντικό εκπαιδευτικό και τουριστικό ενδιαφέρον.
Οι βάσεις για την επαναλειτουργία της Συλλογής Φυσικής Ιστορίας της Βρίσας, τέθηκαν τον Οκτώβριο του 2024, από τον Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ Καθηγητή Νίκο Θωμαΐδη, την Πρόεδρο του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Καθηγήτρια Ασημίνα Αντωναράκου και των Αν. Καθηγητών κ.κ. Γιώργου Λύρα και Γιώργου Κοντακιώτη, σε συνεργασία με τον Δήμαρχο Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχη Βέρρο τον Αντιδήμαρχο Πολυχνίτου Γεώργιο Αλάνη και τον Πρόεδρο της κοινότητας Βρίσας Νικόλαο Λάσκαρη.