Εκδόθηκε το βιβλίο “ΧΕΓΚΕΛ: ΠΡΟΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ” από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Η μετάφραση και τα ερμηνευτικά σχόλια έγιναν από τον Παναγιώτη Θανασά, Αναπληρωτή Καθηγητή Φιλοσοφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η συγκεκριμένη έκδοση περιλαμβάνει το σύνολο των Προλόγων και των Εισαγωγών που προέταξε ο Χέγκελ στις εκδόσεις των έργων του, από το 1807 έως και το 1832. Γνωστοί κυρίως για τις εμβληματικές επιγραμματικές φράσεις που περιέχουν, οι Πρόλογοι αποτελούν πρωτίστως αναντικατάστατα τεκμήρια του τρόπου με τον οποίο ο φιλόσοφος έχει συλλάβει τη βασική αποστολή καθενός από τα έργα του. Όσο για τις Εισαγωγές, αυτές αποτελούν αναπόσπαστα μέρη των έργων στα οποία προτάσσονται: το εγχείρημα της Φαινομενολογίας δύσκολα γίνεται κατανοητό χωρίς τη μεγαλειώδη Εισαγωγή της· η ιδιαιτερότητα της εγελιανής Λογικής δεν αποσαφηνίζεται πουθενά αλλού τόσο καθαρά όσο στην Εισαγωγή στην Επιστήμη της Λογικής· η ανάγκη συγκρότησης της φιλοσοφίας ως καθολικής επιστήμης στο πλαίσιο ενός συστήματος βρίσκει μια διαυγή διατύπωση στην Εισαγωγή της Εγκυκλοπαίδειας· η Φιλοσοφία του δικαίου, τέλος, προϋποθέτει τη διασύνδεση των εννοιών της βούλησης, της ελευθερίας και του δικαίου που εκτίθεται στην Εισαγωγή του έργου.
Η έκδοση παρουσιάζει αυτά τα κείμενα σε μια νέα, έγκυρη, μετάφραση, φιλοδοξώντας να αποτελέσει βασικό έργο υποδομής για την πρόσληψη της εγελιανής φιλοσοφίας στην Ελλάδα, αλλά και ένα είδος «φυσικής» εισαγωγής στο εγελιανό φιλοσοφικό σύμπαν. Τα εκτενή ερμηνευτικά Σχόλια καθοδηγούν τον αναγνώστη στην εκ του σύνεγγυς ανάγνωση των κειμένων, αποβλέποντας στην ερμηνεία των κυριότερων σημείων τους, στην ανάδειξη της συλλογιστικής τους πορείας και στην αποσαφήνιση του νοήματος δυσνόητων χωρίων.
Βίντεο από την παρουσίαση του βιβλίου από τον Αναπ. Καθηγητή Π. Θανασά:
Αποσπάσματα από το εισαγωγικό σημείωμα του μεταφραστή:
[…]
Η παρούσα έκδοση αποτελεί καρπό πολυετούς εργασίας που αφορμήθηκε από μιαν αντίστοιχη γερμανική έκδοση του 1949: Τη χρονιά εκείνη, σε ένα “σημείο μηδέν” της γερμανικής ιστορίας, και παρά την προΰπαρξη πολλαπλών εκδόσεων των εγελιανών κειμένων, ο Erwin Metzke επιχειρούσε να ανανεώσει το ενδιαφέρον των συμπατριωτών του για τις εγελιανές σπουδές εκδίδοντας σε αυτόνομη έκδοση το σύνολο των Προλόγων. Η εκ μέρους του αιτιολόγηση αυτού του βήματος ενδέχεται να μας αφορά:
Όποιος αναζητεί μια πύλη, διά της οποίας θα μπορούσε να εισέλθει με φυσικό τρόπο στο φιλοσοφικό σύμπαν του Χέγκελ, δεν είναι άτοπο να χρησιμοποιήσει την πύλη που διανοίγει ο ίδιος ο Χέγκελ, με τους Προλόγους των κύριων έργων που δημοσίευσε ενόσω ζούσε.
Η ανά χείρας έκδοση περιλαμβάνει όχι μόνο τους Προλόγους, αλλά και τις Εισαγωγές των εγελιανών έργων. Είναι γεγονός ότι οι Πρόλογοι, όπως επανειλημμένα τονίζει σε αυτούς ο ίδιος ο Χέγκελ, διέπονται από μια ορισμένη “εξωτερικότητα” σε σχέση με τα κείμενα των οποίων προτάσσονται· ακόμη κι έτσι, όμως, αποτελούν αναντικατάστατα τεκμήρια του τρόπου με τον οποίο ο φιλόσοφος κατανοεί τη βασική αποστολή που επιχειρεί να εκπληρώσει το καθένα από τα έργα του, εντάσσοντας αυτή την αποστολή στο ευρύτερο πνευματικό και φιλοσοφικό κλίμα της εποχής. Ειδικά ο Πρόλογος στο πρώτο μεγάλο έργο που δημοσιεύει ο Χέγκελ, στη Φαινομενολογία του πνεύματος, αποτελεί ένα κείμενο καταστατικής σημασίας για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο φιλόσοφος συλλαμβάνει συνολικά τον ρόλο και την αποστολή του. Οι Εισαγωγές, από την άλλη, όχι μόνο συνδέονται στενότερα με τα έργα στα οποία εισάγουν, αλλά αποτελούν αναπόσπαστα μέρη τους. Το εγχείρημα της Φαινομενολογίας, για παράδειγμα, δύσκολα θα μπορούσε να γίνει κατανοητό χωρίς τη μεγαλειώδη Εισαγωγή της. Η ιδιαιτερότητα της εγελιανής Λογικής δεν αποσαφηνίζεται πουθενά αλλού τόσο καθαρά όσο στην Εισαγωγή στην Επιστήμη της Λογικής.
Η ανάγκη συγκρότησης της φιλοσοφίας ως καθολικής επιστήμης στο πλαίσιο ενός συστήματος βρίσκει μια διαυγή διατύπωση στην Εισαγωγή της Εγκυκλοπαίδειας. Η Φιλοσοφία του δικαίου, τέλος, προϋποθέτει καταφανώς την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των εννοιών της βούλησης, της ελευθερίας και του δικαίου που απαντά στην Εισαγωγή του έργου.
Βλ. περισσότερα: https://www.cup.gr/book/chegkel-prologoi-kai-eisagoges/
Σχετικές βιβλιοκριτικές σε εφημερίδες:
https://www.efsyn.gr/tehnes/ekdoseis-biblia/anoihto-biblio/315004_stis-rizes-toy-filosofikoy-monternismoy
https://www.kathimerini.gr/culture/books/561660640/i-filosofia-den-mporei-na-allaxei-ton-kosmo/
https://www.tanea.gr/print/2022/02/12/lifearts/o-xegkel-lfme-ta-podia-lfsti-gi-kai-lfto-kefali-psila/
Η συνεδρία έληξε για λόγους ασφάλειας.