25 Νοεμβρίου: Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών

Μήνυμα του Πρύτανη του ΕΚΠΑ Θάνου  Δημόπουλου

Η 25^η Νοεμβρίου έχει ανακηρυχθεί ως ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Δυστυχώς, αυτή η επέτειος έρχεται σε μια χρονική περίοδο όπου οι γυναικοκτονίες και τα περιστατικά έμφυλης βίας συγκλονίζουν την κοινή γνώμη.

Η οδύνη και ο προβληματισμός όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας ήταν και παραμένει μεγάλος για όλες τις γυναίκες που αποτέλεσαν θύματα βίας. Ωστόσο, αναγνωρίζουμε ότι η βία κατά των γυναικών και οι επιπτώσεις της  απαιτούν κυρίως θεσμικά μέτρα.

Στα Πανεπιστήμια έχουν ήδη συγκροτηθεί οι Επιτροπές Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) με στόχο την εφαρμογή  πολιτικών έμφυλης ισότητας και την άρση των έμφυλων στερεοτύπων, των ανισοτήτων, του σεξισμού και της έμφυλης βίας. Το Σχέδιο Δράσης για την Έμφυλη Ισότητα, που ενέκρινε η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ περιλαμβάνει μέτρα και πολιτικές για την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της βίας λόγω ταυτότητας φύλου ή/και σεξουαλικού προσανατολισμού.

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) της Σχολής Επιστημών της Αγωγής του ΕΚΠΑ, σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο Έμφυλης Ισότητας του ΕΚΠΑ, διοργανώνουν ειδική εκδήλωση την Παρασκευή 25/11/2022 (στις 12:00 μ) στο μεγάλο Αμφιθέατρο του Μαρασλείου (Μαρασλή 4, Αθήνα).
https://hub.uoa.gr/event-for-international-day-for-the-elimination-of-violence-against-women/

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής:

12:00-12:15: Χαιρετισμοί
–   Θωμάς Μπαμπάλης, Καθηγητής, Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών της Αγωγής
–   Κωνσταντίνος Σκορδούλης, Καθηγητής Πρόεδρος του ΠΤΔΕ
–   Βασίλης Τσάφος, Καθηγητής, Πρόεδρος του ΤΕΑΠΗ

12:15-12:30:
–    Χαιρετισμός από τη Μαίρη Λεοντσίνη, Καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ, ΕΚΠΑ και Πρόεδρο της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων και των Κοινωνικών Διακρίσεων του ΕΚΠΑ

12:30 – 12:45:
–  ΕΙΦ-ΠΤΔΕ: Δράσεις στο ΠΤΔΕ για την έμφυλη ισότητα

12:45 – 13:00:
– ΕΙΦ-ΤΕΑΠΗ: Δράσεις του ΤΕΑΠΗ για την έμφυλη ισότητα

13:00-13:40:
–  Προβολή του ντοκιμαντέρ «Το Παγόβουνο», (Μάνος Παπαδάκης, Πηνελόπη Σαράντη, Μαρία Σεδίκου, Spirto Productions).

13:40-14:00:
–    Ντιάνα Μάνεση, μεταδιδακτορική ερευνήτρια Σπουδών Φύλου, Παρατηρητήριο Έμφυλης Ισότητας, Σχολιασμός και πλαισίωση του ντοκιμαντέρ.

14:00 – 15:00:
– Συζήτηση με τις φοιτήτριες/ές της Σχολής

Την εκδήλωση και τη συζήτηση θα συντονίσουν οι: Γιάννα Κατσιαμπούρα, Επίκουρη Καθηγήτρια ΠΤΔΕ – ΕΚΠΑ και Γεωργία Λιαράκου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ – ΕΚΠΑ.

Το Πανεπιστήμιο, ως βασικός φορέας προόδου και ανάπτυξης οφείλει να είναι πρωτοπόρο στις δράσεις για την αποκατάσταση της ισότητας και για την εξάλειψη αρνητικών αντιλήψεων και στερεοτύπων έναντι οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας.

Σταθερή βούληση της Διοίκησης του Ιδρύματος είναι οι κανονισμοί, τα καταστατικά και κάθε επίσημο κείμενο που σχετίζεται με το θεσμικό, λειτουργικό και οργανωτικό πλαίσιο του Πανεπιστημίου Αθηνών να ικανοποιούν τις αρχές της καταπολέμησης των έμφυλων διακρίσεων.

Επίσης, σταθερή και ισχυρή είναι η βούληση της Διοίκησης του Ιδρύματος για την εμπέδωση του ασφαλούς κλίματος διδασκαλίας και έρευνας, με μηδενική ανοχή και αποφασιστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση όλων των διακρίσεων και των μορφών βίας.

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι ένας θεσμός με ιστορία και απτή προσφορά 185 ετών. Είναι, όμως, παράλληλα, μια κοινότητα,  όλες και όλοι είμαστε  μέλη της «Universitas», μιας κοινότητας πρακτικών με δεσμούς που  στηρίζονται στην ελευθερία του λόγου και της διακίνησης των ιδεών, στην αποδοχή, στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, στην αρχή της πλειοψηφίας και στο σεβασμό της μειοψηφίας. Η εμπέδωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγκροτεί το πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύσσεται κάθε πολιτική του Ιδρύματος.

Το Πανεπιστήμιο βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με την κοινωνία των πολιτών, προτείνει, τολμά και θωρακίζεται θεσμικά ώστε να αντιμετωπίζει τις συνεχείς νέες προκλήσεις και την αμφισβήτηση των κεκτημένων δικαιωμάτων, ενώ παράλληλα αντιμάχεται τον καθημερινό σεξισμό.

Όλες και όλοι μαζί εργαζόμαστε για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση της έμφυλης βίας.
Μας αφορά όλες και όλους.

Επισυνάπτεται μήνυμα της Καθηγήτριας του ΤΕΑΠΗ και Προέδρου της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων και των Κοινωνικών Διακρίσεων του ΕΚΠΑ:

Μαίρη Λεοντσίνη,
Καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ – ΕΚΠΑ
Πρόεδρος της ΕΙΦ – ΕΚΠΑ

Για την 25^η Νοεμβρίου, τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών

Την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου, τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, ΟΗΕ ξεκινά ένα 16ήμερο εκδηλώσεων, οι οποίες κορυφώνονται στις 5 Δεκεμβρίου, τη Διεθνή Ημέρα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Δεακέξι χρόνια μετά την έκρηξη του #metoo, η βία κατά των γυναικών καταγράφεται, συζητιέται και γίνεται αντικείμενο μελέτης, η εξάλειψή της μπαίνει στο χάρτη των προτεραιοτήτων, ενώ συνεχίζει να είναι η πιο διαδεδομένη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα αποτελέσματα του mainstreaming, δηλαδή των συντονισμένων προσπαθειών για την κατανόηση της ιεραρχικής διάστασης του φύλου και της συμπερίληψης της σε πολιτικές, σε μια πρώτη φάση φαίνεται να αποδίδουν αποτελέσματα: ο κοινωνικός λόγος συμπεριλαμβάνει τις γυναικοκτονίες και τις διάφορες όψεις της βίας κατά των γυναικών, οι διεθνείς οργανισμοί οργανώνουν καμπάνιες με στόχο την ενδυνάμωση των θυμάτων και την αυστηροποίηση των μέτρων που αφορούν τους δράστες, αναπτύσσονται μέθοδοι μέτρησης και καταγραφής ικανές να τεκμηριώνουν πολιτικές, που ορίζουν, σχεδιάζουν, ελέγχουν και αξιολογούν τα αποτελέσματά τους. Παράλληλα όμως, έρχονται στο προσκήνιο οι αντιστάσεις στην εμπέδωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικότερα των δικαιωμάτων των θηλυκοτήτων, αφού στο επίκεντρο των φετινών εκδηλώσεων είναι η αντιμετώπιση της αντίδρασης: σε πολλές χώρες, τα κινήματα κατά του φύλου προτάσσουν την ανδρική αξιοπρέπεια, ενώ, οι πρόσφατες συζητήσεις για το δικαίωμα στην έκτρωση ενισχύουν τις δυνατότητες για άσκηση βίας στις γυναίκες. Στις πολεμικές συρράξεις, η βία κατά των γυναικών γίνεται πολεμικό όπλο, επιβεβαιώνοντας την αυξημένη γυναικεία ευαλωτότητα και διακινδύνευση, όπως έδειξαν οι καταγγελίες από οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων για ένοπλους βιασμούς, σεξουαλικά βασανιστήρια και εξαναγκαστική γύμνωση των Ουκρανίδων στο πλαίσιο της ρωσικής εισβολής. Τα μέτρα κατά της πανδημίας ανέδειξαν το ιδιωτικό πρόσωπο  της έμφυλης βίας σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού η ιδιωτική εστία αποδείχθηκε  προνομιακός χώρος για την άσκηση βίας στις γυναίκες από συντρόφους, συζύγους και συγκατοίκους.

Οι γυναικοκτονίες συνιστούν την πιο περίτρανη χρήση της βίας ενάντια σε όσες γυναίκες δε συμμορφώνονται στις επιταγές της εκάστοτε θηλυκής εκφοράς.

Ο όρος γυναικοκτονία συμπεριλαμβάνει δολοφονίες από συντρόφους, συζύγους, εγκλήματα τιμής, βία λόγω ταυτότητας φύλου ή/και σεξουαλικού προσανατολισμού, καθώς και στοχευμένες δολοφονίες, όπως στην περίπτωση των ακτιβιστριών των φεμινιστικών κινημάτων.

Οι γυναικοκτονίες καταγράφονται, παρουσιάζονται, κάποτε εντάσσονται στα συστήματα δικαίου ως διακριτές μορφές εγκλημάτων, αλλά ταυτόχρονα η συχνότητά τους δεν μειώνεται.  Συνεχίζουν να διαπράττονται, όχι στις μακρινές γωνιές του πλανήτη, αλλά και δίπλα μας: η Γαρυφαλιά Ψαρράκου, η φοιτήτρια του ΕΚΠΑ, μια από μας,  δολοφονήθηκε από το σύντροφό της.

Οι δεκαέξι μέρες εκδηλώσεων χρειάζονται για να δείξουν πώς παράγονται θύματα, βιασμοί και παραβιάσεις. Χρειάζονται για να αναδείξουν τον καθημερινό σεξισμό στους χώρους εργασίας, στην οικιακή εστία, στο πανεπιστήμιο, στο δρόμο. Ο καθημερινός σεξισμός της ασυνειδητότητας, η καθημερινή υποβάθμιση των γυναικών και των ιδιοτήτων τους, τα αόρατα (για τους άντρες) αλλά αξεπέραστα (για τις γυναίκες και τις θηλυκότητες) εμπόδια στην αυτοδιάθεση και στην απόλαυση γίνονται το υπόστρωμα για παραβιάσεις δικαιωμάτων, παντός είδους κακοποίηση και συχνά για γυναικοκτονίες.

Ο ΟΗΕ καλεί όλες και όλους στον ακτιβισμό με στόχο την πρόληψη της βίας ενάντια στις γυναίκες, στην αλληλεγγύη με τα φεμινιστικά κινήματα στον κόσμο και στην αντίσταση σε κάθε μορφής αμφισβήτηση των δικαιωμάτων.

Το κόστος είναι βαρύ και το πληρώνουμε όλ-ες, @, -οι.

Βλ. επίσης: 25η Νοεμβρίου. Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Οι Mariposas της Λατινικής Αμερικής