Για μία ακόμη χρονιά, το Θερινό Σχολείο της Νάξου για τη Διαχρονική Γλωσσολογία ολοκληρώθηκε με εξαιρετική επιτυχία. Το 10ο Θερινό Σχολείο της Νάξου για τη Διαχρονική Γλωσσολογία με θέμα “Συγκρίνοντας Διαχρονίες” διεξήχθη από τις 20 έως τις 25 Ιουλίου 2025 στο ιστορικό κτίριο της πρώην σχολής Ουρσουλινών στο Ενετικό Κάστρο της Χώρας της Νάξου.
Το θερινό σχολείο περιέλαβε εντατικές διαλέξεις και εργαστήρια από 19 διακεκριμένους καθηγητές και καθηγήτριες από κορυφαία ιδρύματα της Ευρώπης και των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων τα Stanford Universty, University of Cambridge, University of Vienna, University of Oslo, University of Osnabrück, University of Iceland, University of Bucharest, Universidad Autónoma de Madrid, University of Glasgow, Aix-Marseille Université και Stockholm University. Όλοι οι Καθηγητές και οι Καθηγήτριες συνέβαλαν καθοριστικά στην επιτυχία του προγράμματος, προσφέροντας πλούτο διαφορετικών θεωριών και προσεγγίσεων. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στον Καθηγητή Paul Kiparsky (Stanford University), ο οποίος, με την πολυετή πορεία και βαθιά γνώση της Ιστορικής Γλωσσολογίας, πρόσθεσε μια ξεχωριστή διάσταση στις διαλέξεις και τις συζητήσεις.
Παράλληλα, το θερινό σχολείο είχε την τιμή να φιλοξενήσει Καθηγητές/τριες και Ερευνητές/τριες του Center for Hellenic Studies, Harvard University (CHS-Harvard), οι οποίοι συνεργάζονται στενά με το ερευνητικό έργο ΕΛΙΔΕΚ του Πανεπιστημίου Αθηνών “A Corpus-based Valency Lexicon for a Contrastive and Diachronic Study of Ancient & Medieval Languages”.
Τα μαθήματα οργανώθηκαν γύρω από θεματικούς πυλώνες όπως: Κλασική vs. Υπολογιστική Ιστορική Γλωσσολογία, Νέες Οπτικές στη Μελέτη της Γλωσσικής Αλλαγής, Συντακτική Εξέλιξη Ινδο-Ευρωπαϊκών Γλωσσών, Διαχρονική Τυπολογία, Διαχρονικά Σώματα Κειμένων και Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Το εντατικό πρόγραμμα εξασφάλισε καθημερινή, ενεργή συμμετοχή των φοιτητών και των φοτητριών πρωί και βράδυ.
Το θερινό σχολείο υπήρξε αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Arizona State University, του University of Osnabrück και του University of Cambridge και του μαθήματος CIVIS “Diachronic Linguistics in the 21st century”. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες μπορούσαν να αποκτήσουν έως και 6 ECTS.
Κομβικό ρόλο στην οργάνωση είχαν οι υποψήφιες διδάκτορες του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Σοφία Χιονίδη, Ελένη Πλακούτση, Αναστασία Τσιροπινά και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής Βασίλης Συμεωνίδης.
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρουσίασαν τα δικά τους poster στο εργαστήριο “Linguistic Diachronies: A Contrastive Approach”, με δυνατότητα κατάθεσης άρθρου για δημοσίευση στη σειρά “The Naxos Papers”. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις σε αρχαιολογικά και ιστορικά σημεία και παραδοσιακά χωριά, αναδεικνύοντας τον γλωσσικό και πολιτισμικό πλούτο της Νάξου.
Εργαστήρια-Διαλέξεις ΕΛΙΔΕΚ
Κατά τη διάρκεια της ίδιας εβδομάδας και στον ίδιο χώρο φιλοξενήθηκαν, σε στενή συνεργασία και χρονική σύμπτωση με το θερινό σχολείο και το συνέδριο, τα εξειδικευμένα εργαστήρια και οι διαλέξεις του ερευνητικού έργου ΕΛΙΔΕΚ “A Corpus-based Valency Lexicon for a Contrastive and Diachronic Study of Ancient & Medieval Languages”. Τα εργαστήρια και οι διαλέξεις πραγματοποιήθηκαν τόσο ως αυτόνομες δράσεις όσο και με κοινές συνεδρίες, αξιοποιώντας πλήρως τη συνέργεια φοιτητριών/φοιτητών, συνέδρων και προσκεκλημένων καθηγητών/καθηγητριών. Οι θεματικές ενότητες των εργαστηρίων και των διαλέξεων του ερευνητικού έργου του ΕΛΙΔΕΚ επικεντρώθηκαν:
Στη κατασκευή και ανάλυση διαχρονικών σωμάτων κειμένων,
Σε θέματα συντακτικής μεταβολής (και ειδικά σε μεταβολές) σε αρχαίες και μεσαιωνικές γλώσσες,
Στην παρουσίαση μεθοδολογικών καινοτομιών για τη συγκριτική και διαχρονική γλωσσολογία,
Στη συζήτηση νέων αποτελεσμάτων του ερευνητικού έργου με τη συμμετοχή διεθνών ειδικών.
Το ερευνητικό έργο του ΕΛΙΔΕΚ επέτρεψε, με την ουσιαστική του υποστήριξη, τη διεύρυνση της ακαδημαϊκής και ερευνητικής εμβέλειας του θερινού σχολείου μέσω νέων και διαδραστικών εργαστηρίων και διαλέξεων, ενισχύοντας τη διεθνή απήχηση του θεσμού.
Υποστήριξη και Συντονισμός
Το πρόγραμμα υποστηρίχθηκε από το Van Riemsdijk Foundation (VRF) και το ΕΛΙΔΕΚ. Η φετινή κοινή διοργάνωση (θερινό σχολείο, εργαστήρια-διαλέξεις ΕΛΙΔΕΚ) ανέδειξε τη βιωματική διεπιστημονική συνεργασία, ενσωματώνοντας πλήρως τις ερευνητικές και διδακτικές καινοτομίες του ερευνητικού έργου του ΕΛΙΔΕΚ στη δυναμική του θερινού σχολείου.
Η επιτυχημένη ολοκλήρωση των παραπάνω εκδηλώσεων με Συντονιστή τον Καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαο Λαβίδα (Επιτροπή του θερινού σχολείου: Νικόλαος Λαβίδας, ΕΚΠΑ· Alexander Bergs, University of Osnabrück· Elly van Gelderen, Arizona State University· Ioanna Sitaridou, University of Cambridge) επιβεβαιώνει τη διεθνή αναγνώριση του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ως σταθερού κόμβου για τη διαχρονική και συγκριτική γλωσσολογία.
