Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Μαρτίου από το 1993, αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοβουλία του ΟΗΕ με στόχο την ανάδειξη της σημασίας του γλυκού νερού και της ανάγκης προστασίας των υδάτινων πόρων. Σήμερα, 2.2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, γεγονός που καθιστά την παγκόσμια κρίση νερού μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Το νερό μπορεί να συμβάλει ειρήνη ή να πυροδοτήσει συγκρούσεις. Όταν το νερό είναι σπάνιο ή μολυσμένο ή όταν οι άνθρωποι έχουν άνιση ή καθόλου πρόσβαση σε αυτό, οι εντάσεις μεταξύ κοινοτήτων και χωρών μπορεί να αυξηθούν. Ένας από τους κύριους στόχους της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού είναι η υποστήριξη του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 6 (SDG 6): καθαρό νερό και υγιεινή διαχείριση υδάτων (αποχέτευση) για όλους έως το 2030.
Κάθε χρόνο, το UN-Water, ο συντονιστικός μηχανισμός του ΟΗΕ για το νερό επιλέγει ένα θέμα που εστιάζει σε μια κρίσιμη πτυχή της διαχείρισης του νερού. Για το 2025, το θέμα είναι η “Διατήρηση των Παγετώνων”, επισημαίνοντας τον ζωτικό ρόλο των παγετώνων στη διατήρηση του παγκόσμιου υδάτινου ισοζυγίου και στη σταθερότητα του κλίματος.
Οι παγετώνες αποθηκεύουν περίπου το 69% του γλυκού νερού της Γης, λειτουργώντας ως φυσικά αποθέματα που ρυθμίζουν την παροχή νερού σε εκατομμύρια ανθρώπους. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή επιταχύνει την τήξη τους, προκαλώντας άνοδο της στάθμης της θάλασσας, εξάντληση των αποθεμάτων γλυκού νερού και περιβαλλοντικές διαταραχές. Η εξαφάνιση των παγετώνων δεν απειλεί μόνο απομακρυσμένες ορεινές κοινότητες, αλλά και μεγάλες πόλεις που εξαρτώνται από παγετωνικά ποτάμια για πόσιμο νερό, γεωργία και υδροηλεκτρική ενέργεια.
Η Διατήρηση των Παγετώνων είναι σημαντική επειδή διασφαλίζουν το νερό (μεγάλα ποτάμια, όπως ο Γάγγης, ο Γιανγκτσέ και ο Κολοράντο, τροφοδοτούνται από παγετώνες. Αν αυτοί λιώσουν, η διαθεσιμότητα νερού θα μειωθεί δραματικά), ρυθμίζουν το κλίμα (οι παγετώνες αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία, συμβάλλοντας στη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας της Γης. Η συρρίκνωσή τους ενισχύει την υπερθέρμανση του πλανήτη) και προστατεύουν τα οικοσυστήματα (πολλά είδη εξαρτώνται από τις παγετωνικές περιοχές. Η εξαφάνισή τους μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές αλλαγές στη βιοποικιλότητα).
Η προστασία των παγετώνων απαιτεί παγκόσμια συνεργασία, μείωση των εκπομπών άνθρακα, ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων, προώθηση περιβαλλοντικών πολιτικών και ευαισθητοποίηση και συμμετοχή σε εκστρατείες ενημέρωσης και προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος.
Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού δεν είναι απλώς μια ημέρα ενημέρωσης, αλλά μια παγκόσμια έκκληση για δράση. Οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες πρέπει να συνεργαστούν για να διατηρήσουν τους παγετώνες, να προστατεύσουν τις υδάτινες πηγές και να εξασφαλίσουν ότι οι μελλοντικές γενιές θα έχουν πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό. Καθώς γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2025, ας αναλογιστούμε το μήνυμα αυτής της ημέρας: Κάθε σταγόνα μετράει. Κάθε δράση έχει σημασία. Ας εργαστούμε όλοι μαζί για ένα βιώσιμο μέλλον με επαρκές και καθαρό νερό για όλους!
Καθηγητής Παναγιώτης Νάστος
Διευθυντής Εργαστηρίου Κλιματολογίας και Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος
