Η κόπωση λόγω της πανδημίας μειώνει την πρόθεση εμβολιασμού κατά της COVID-19 με μια αναμνηστική δόση στους νοσηλευτές, αλλά η κοινωνική υποστήριξη επηρεάζει θετικά τη σχέση αυτή

Το Τμήμα Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ πραγματοποίησε μια μελέτη για να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ της κόπωσης λόγω της πανδημίας και της πρόθεσης εμβολιασμού κατά της COVID-19 με μια αναμνηστική δόση στους νοσηλευτές. Επιπλέον, διερευνήθηκε εάν η κοινωνική υποστήριξη επηρεάζει θετικά τη σχέση αυτή μειώνοντας την αρνητική επίδραση της κόπωσης λόγω της πανδημίας στην πρόθεση εμβολιασμού των νοσηλευτών.

Πρόκειται για την πρώτη ερευνητική προσπάθεια διεθνώς στο συγκεκριμένο ερευνητικό ερώτημα και η μελέτη έχει δημοσιευτεί στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό “Vaccines”. Το πλήρες κείμενο της μελέτης είναι ελεύθερα προσβάσιμο στον σύνδεσμο https://www.mdpi.com/2076-393X/11/1/46. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τον Επίκουρο Καθηγητή Πέτρο Γαλάνη, την υποψήφια Διδάκτορα Αγλαΐα Κατσιρούμπα (νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc), τις Καθηγήτριες Δάφνη Καϊτελίδου και Παναγιώτα Σουρτζή, τον Αναπληρωτή Καθηγητή Θεόδωρο Κατσούλα, την Επίκουρη Καθηγήτρια Όλγα Σίσκου και τη Διδάκτορα Ολυμπία Κωνσταντακοπούλου.

Το δείγμα της μελέτης περιλάμβανε 963 νοσηλευτές, οι οποίοι είχαν εμβολιαστεί πλήρως με το αρχικό σχήμα εμβολιασμού κατά της COVID-19. Οι νοσηλευτές εργάζονται σε διάφορα νοσοκομεία και κέντρα υγείας στην Ελλάδα. Τα δεδομένα της μελέτης συλλέχθηκαν από τις 18 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 18 Οκτωβρίου του 2022, ενώ στις 14 Σεπτεμβρίου ανακοινώθηκε η δυνατότητα λήψης μιας επιπλέον αναμνηστικής δόσης για όλους τους επαγγελματίες υγείας που είχαν ολοκληρώσει τον αρχικό εμβολιασμό.

Η μέση ηλικία των νοσηλευτών ήταν 37,9 έτη και το 88,4% ήταν γυναίκες. Το 71,8% των συμμετεχόντων είχαν προσβληθεί από τον κορωνοϊό κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το 89,4% των νοσηλευτών είχαν ήδη λάβει και μια αναμνηστική δόση κατά της COVID-19.

Η μελέτη ανέδειξε την χαμηλή πρόθεση των νοσηλευτών να εμβολιαστούν με μια μελλοντική αναμνηστική δόση κατά της COVID-19. Αναλυτικότερα, σχεδόν ένας στους νοσηλευτές (37,1%) δήλωσε πρόθυμος να λάβει μια αναμνηστική δόση, ενώ το 34,4% δήλωσαν αβέβαιοι και το 28,6% δήλωσαν απρόθυμοι.

Η κόπωση των νοσηλευτών εξαιτίας της πανδημίας κυμαίνονταν σε μέτρια επίπεδα, ενώ η κοινωνική υποστήριξη που λαμβάνουν βρίσκονταν σε υψηλά επίπεδα.

Σύμφωνα με την μελέτη, η κόπωση λόγω της πανδημίας μειώνει την πρόθεση εμβολιασμού κατά της COVID-19 με μια αναμνηστική δόση στους νοσηλευτές. Φαίνεται λοιπόν ότι η κόπωση που βίωσαν οι νοσηλευτές κατά τη διάρκεια της πανδημίας μειώνει και την πρόθεσή τους να εμβολιαστούν μελλοντικά κατά της COVID-19. Το ενθαρρυντικό εύρημα της μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι η κοινωνική υποστήριξη που λαμβάνουν οι νοσηλευτές από το οικογενειακό, φιλικό και συναδελφικό τους περιβάλλον αφενός περιορίζει την αρνητική επίδραση της κόπωσης λόγω της πανδημίας και αφετέρου αυξάνει την πιθανότητα εμβολιασμού.

Επιπλέον, βρήκαμε ότι η πρόθεση εμβολιασμού ήταν μεγαλύτερη για τους άνδρες, τους νοσηλευτές μεγαλύτερης ηλικίας, τους νοσηλευτές που πάσχουν από κάποιο χρόνιο νόσημα, τους νοσηλευτές που δεν είχαν νοσήσει από την COVID-19 κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τους νοσηλευτές που είχαν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από τον εμβολιασμό κατά της COVID-19.

Το χαμηλό επίπεδο πρόθεσης των νοσηλευτών να εμβολιαστούν μελλοντικά με μια αναμνηστική δόση κατά της COVID-19 είναι ανησυχητικό, καθώς αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας στις υπηρεσίες υγείας και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην προστασία της υγείας των ασθενών όσο και στην εύρυθμη λειτουργία του συστήματος υγείας. Η κόπωση λόγω της πανδημίας, αλλά και η κόπωση από τους συνεχείς εμβολιασμούς κατά της COVID-19 μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης μεταξύ των νοσηλευτών. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να έχει και ευρύτερες αρνητικές συνέπειες, καθώς η αρνητική στάση των νοσηλευτών απέναντι στις αναμνηστικές δόσεις ενδεχομένως να επηρέαζε και τις απόψεις του γενικού πληθυσμού. Χρειάζεται οργανωμένη και συστηματική προσπάθεια για τη διατήρηση του υψηλού ποσοστού εμβολιαστικής κάλυψης κατά της COVID-19 στις ομάδες υψηλού κινδύνου όπως είναι οι επαγγελματίες υγείας.