Ανθρωπιστικές, Κοινωνικές Επιστήμες & Τέχνες

Συνέντευξη του επίκουρου καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α. Ερβέ Ζορζελέν

Συνέντευξη του επίκουρου καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α. Ερβέ Ζορζελέν

O Ερβέ Ζορζελέν είναι επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Τουρκικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α. και (συν)διοργανωτής των τριών συνεδρίων-επιστημονικών συναντήσεων στη Γαλλική Σχολή Αθηνών με θέμα: «Αρμένιοι και Εβραίοι στις μητροπόλεις της νοτιοανατολικής Ευρώπης» (Arméniens et Juifs dans les métropoles du sud-est européen). Τη συνέντευξη που ακολουθεί πήραν οι Άρντα Τζελαλιάν και Κουήν Μινασσιάν και δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Αρμενικά».

Μιλήστε μας για τη σύλληψη της ιδέας και τον γνώμονα των τριών συναντήσεων.

Ήταν μια παλιά μου επιθυμία να διοργανώσω συγκριτικές συναντήσεις περί των δύο πληθυσμών, οι οποίοι, σε διάφορες χρονολογίες και διάφορες γεωγραφίες, σχετίζονται ως σήμερα με τα Βαλκάνια και την άλλη όχθη του Αιγαίου. Είχα οραματιστεί ένα τέτοιο πρόγραμμα ερευνών από τα χρόνια που ήμουν επιστημονικός συνεργάτης της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, κατά τα έτη 2014-2016. Αλλά χρειάστηκε κάποιος χρόνος για να γίνει πραγματικότητα. Η ανάληψη καθηκόντων από την τωρινή διευθύντρια, την καθηγήτρια Βερονίκ Σανκοβσκί, μου προσέφερε τη δυνατότητα να υποβάλω το σχέδιό μου.

Η σύλληψη της ιδέας ήταν μεν δική μου, αλλά δεν ήθελα να την προωθήσω μόνος μου. Γνωρίζοντας την περίφημη ιστορικό Οντέτ Βαρόν-Βασάρ εδώ και δεκαετίες, την προσκάλεσα να αναλάβει καθοδηγητικό ρόλο στο πρόγραμμα. Επιπλέον, η συμμετοχή Έλληνα συναδέλφου θα προσέδιδε κάποια απήχηση στο ελληνικό ακαδημαϊκό περιβάλλον.

Η Οντέτ, πέρα από το πολυδιάστατο έργο της, κατέχει και θεσμική παρουσία από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο ως το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου και το Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδας. Τη θεωρούσα κατάλληλη για αυτή τη συνεργασία από όταν τη γνώρισα σε ένα συγκριτικό συνέδριο που είχαν οργανώσει οι καθηγητές Ζεράρ Ντεντεγιάν και Καρόλ Γιανκού στο Πανεπιστήμιο Μονπελιέ περί του Ολοκαυτώματος και της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Επιπλέον, η Γαλλική Σχολή Αθηνών δίνει έμφαση σε προγράμματα ερευνών για τους πληθυσμούς της ευρύτερης περιοχής σχετικά με θέματα που δεν γίνονται πάντα αντιληπτά από τις εθνικιστικές ακόμα ιστοριογραφίες.

Το θέμα μας ταίριαζε σε αυτή την ερευνητική κατεύθυνση και μας άνοιξε τον δρόμο για χρηματοδότηση με κονδύλια από τη Γαλλία. Το πλαίσιο είναι ανταγωνιστικό, και ο καθένας προσπαθεί να εξασφαλίσει έστω και ταπεινά ποσά, ιδιαίτερα στο ελληνικό περιβάλλον, όπου τα κονδύλια για έρευνα στις ανθρωπιστικές σπουδές είναι ελάχιστα. Αισθάνομαι ευγνώμων που η Γαλλική Σχολή υποστήριξε τη δουλειά μας. Το αποτέλεσμα θα ήταν ακόμη καλύτερο, βέβαια, αν είχαμε αναζητήσει χρηματοδότηση και από ελληνικά ιδιωτικά ιδρύματα. Ευτυχώς, το Ίδρυμα Γκιουλμπενκιάν, το οποίο έχει χρηματοδοτήσει και άλλες δραστηριότητές μου (λογοτεχνικές μεταφράσεις από τα αρμενικά στα γαλλικά, ερευνητικό-εκπαιδευτικό ταξίδι στην Περσαρμενία, δηλαδή στο βόρειο Ιράν), ήταν ιδιαίτερα υποστηρικτικό. Κάποια πανεπιστήμια και ινστιτούτα μάς βοήθησαν επίσης, καλύπτοντας το κόστος μετακίνησης των ερευνητών τους που ήρθαν στην Αθήνα(το INALCO του Παρισιού, το Πανεπιστήμιο Stanford στην Καλιφόρνια, κ.ά.).

Οι σύνεδροι, εξαιρετικοί ακαδημαϊκοί και αναγνωρισμένοι ο καθένας στον τομέα του, προέρχονταν από διαφορετικές χώρες και ποικίλους χώρους. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για αυτούς; Πώς αναπτύχθηκαν οι θεματικές, και ποιες νέες ιδέες εισήχθησαν;

Η έμφαση έπρεπε να δοθεί στην ιστορία των δύο πληθυσμών στη ευρύτερη περιοχή μας. Η Ελλάδα καταλαμβάνει κεντρική θέση στην ιστορία των Εβραίων και των Αρμενίων, εδώ και αιώνες για τους μεν, εδώ και έναν αιώνα για τους δε. Η οθωμανική Σαλονίκη ήταν για πολύ καιρό μία εκ των πιο εβραϊκών πόλεων στον κόσμο, μετά από την απέλαση που διέταξαν οι βασιλείς της Ισπανίας. Ο ελλαδικός χώρος έγινε πρώτη εστία για δεκάδες χιλιάδες Οθωμανούς Αρμένιους (μπορεί να έφτασαν εδώ ως και 120.000 άνθρωποι), ύστερα από την ανοργάνωτη εκκένωση της Δυτικής Μικράς Ασίας το καλοκαίρι του 1922.

Κάποιοι ομιλητές με γενικές προσεγγίσεις στα θέματά μας, χωρίς να έχουν επικεντρωθεί στη δική μας γεωγραφική ζώνη, προσκλήθηκαν επίσης για να προσφέρουν στους συναδέλφους τους θεωρητικές απόψεις. Ήρθαν ειδικοί από την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αρμενία, την Αμερική, την Ιταλία, την Κροατία και το Ισραήλ.

Κάθε συνάντηση είχε ένα χρονικό πλαίσιο. Η πρώτη, με θέμα «Αρμένιοι και Εβραίοι στην εποχή των Αυτοκρατοριών» (Αrméniens et Juifs au temps des Empires),αφιερώθηκε στην περίοδο πριν από τις καταστροφές, που αντιστοιχεί στο διάστημα μιας αυτοκρατορικής ισορροπίας μεταξύ Αψβούργων και Οθωμανών. Ήταν ευνοϊκή περίοδος για τους Αρμένιους των δυτικών επαρχιών της οθωμανικής επικράτειας και για τους Εβραίους στα Βαλκάνια. Εντυπωσιακή ήταν η παρουσίαση που μας προσέφερε ο Βασκέν Νταβιτιάν, γεννημένος στην Κύπρο, νυν κάτοικος Λονδίνου. Ο Νταβιτιάν μίλησε για την απαράμιλλη εξέλιξη της ζωγραφικής στην αρμενική κοινότητα του 19ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη: Τέτοια άνθιση τεκμηριώνει επίσης τον εκσυγχρονισμό του αρμενικού πληθυσμού στην οθωμανική επικράτεια. Η αισθητική ακμή, ταυτόχρονη με του υπόλοιπου κόσμου, λησμονείται συχνά εξαιτίας της ωμότητας της Γενοκτονίας. Επίσης, ο κεντρικός ομιλητής καθηγητής Αρόν Ροντρίγκ, γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, νυν κάτοικος Καλιφόρνιας, αναφέρθηκε στις σταδιακές πολιτισμικές προσαρμογές του εβραϊκού πληθυσμού από τον θρησκευτικό κόσμο στον γαλλόφωνο κοσμοπολιτισμό, έως και την αφομοίωση στα εθνικά κράτη. Το φαινόμενο ρίχνει φως στις τεράστιες ιστορικές δυναμικές που κρύβονται πίσω από την ταμπέλα «Εβραίοι».

Η δεύτερη συνάντηση, με θέμα «Αρμένιοι και Εβραίοι: Οι τραυματικές ρωγμές των γενοκτονιών (Arméniens et Juifs: La rupture traumatique des genocides), πραγματεύτηκε την εξόντωση των δύο πληθυσμών. Βρήκα εξαιρετικές τις ομιλίες των Ελίζ Σεμερντζιάν και Μαρκ Νισανιάν.

Η Ελίζ Σεμερντζιάν παρουσίασε την έρευ[1]νά της για τις σωματικές συνέπειες τηςδολοφονικής πολιτικής στα θύματα: για παράδειγμα, τατουάζ στα πρόσωπα των γυναικών, βιασμοί γυναικών και νεαρών.Ο Μαρκ Νισανιάν μίλησε για τo ανέφικτο της μαρτυρίας των επιζησάντων και τη σύγχρονη αναπόφευκτη ανάγκη αυτής της μαρτυρίας, με αναφορές στον Αγκόπ Οσαγκάν. Ο ίδιος ήταν παιδί της περιοχής της Προύσας, και μετά το 1918 ζούσε μεταξύ Κύπρου, Ιερουσαλήμ, Χαλεπίου και Βηρυτού.

Ο καθηγητής Ταλ Μπρουμάν μίλησε για τις φωτογραφίες ως προβληματικά και πολύτιμα τεκμήρια μαζικών εξοντώσεων. Ήταν σημαντικό να συνειδητοποιήσουν οι δύο πλευρές ότι μάλλον η κατάσταση των πηγών είναι διαφορετική στις δύο περιπτώσεις, αφού οι οθωμανικές αρχές είχαν απαγορεύσει αυστηρά τη λήψη φωτογραφιών.

Η τρίτη και τελευταία μας συνάντηση, «Η εποχή της μετα-γενοκτονίας: Ανοικοδόμηση, μνήμη και μεταβίβαση» (Le temps de l’après-génocide: Reconstruire, se souvenir et transmettre), επικεντρώθηκε στον καιρό μετά τις γενοκτονίες. Πώς ήταν δυνατόν να χτίσουν οι επιζήσαντες μια καινούργια ζωή, και με ποιο τίμημα;

Η Ζανίν Αλτουνιάν, η ίδια γεννημένη στη Γαλλία σε οικογένεια επιζησάντων από την Προύσα, μίλησε για την υιοθέτησή της από τον γαλλικό κόσμο, που την έσωσε από τη θλίψη της οικογένειάς της, δηλώνοντας ότι κληρονόμησε ουσιώδεις αρετές οικονομίας και εργατικότητας αλλά και μια θολή πλην οδυνηρή νοσταλγία για τον χαμένο τόπο, την Προύσα, και τις χαμένες γλώσσες, πρώτα τα τουρκικά αλλά και τα δυτικά αρμενικά.

Στην ίδια συνάντηση, η Ανέτ Βιβιορκά εξήγησε ότι η έρευνα περί του Ολοκαυτώματος, η σωρεία γνώσεων και τα πολλά πρότζεκτ επιμόρφωσης των καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν εμποδίζουν την αύξηση του αντισημιτισμού και τη σχετικοποίηση της εξόντωσης των Εβραίων από τους Ναζί και τους συμμάχους τους στην τότε κατεχόμενη Ευρώπη.

Όλα τα βίντεο της τρίτης συνάντησης κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Η συζήτηση ήταν πλούσια, και οι δύο κυρίες, χάρη στην ηλικία τους, είχαν την ελευθερία να σβήσουν τα στενά όρια των παραδοσιακών πεδίων ερευνών.

Ύστερα από τρία συνέδρια, πώς σχετίζονται, κατά τη γνώμη σας, οι δύο γενοκτονίες; Και ποια είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν;

Το πρόγραμμα δεν είχε ως σκοπό να ορίσει ποια περίπτωση ήταν πιο ωμή ή πιο τραυματική από την άλλη. Και οι δύο προκάλεσαν τεράστιες ανθρώπινες απώλειες, επιφέροντας τον επαναπροσδιορισμό των συνθηκών, των χώρων και των προοπτικών των επιζησάντων.

Όσον αφορά τη Γενοκτονία των Αρμενίων, σε αντίθεση με την εβραϊκή περίπτωση, οι θύτες και οι κληρονόμοι τους δεν αναγνώρισαν ποτέ την ενοχή τους. Στην ομιλία της η Ναζλί Τεμίρ, κοινωνιολόγος γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη και νυν κάτοικος Γαλλίας, μας ανέλυσε την παράλογη κατάσταση των Αρμενίων που ζουν ακόμη στην Τουρκία, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τον πόνο τους, να διεκδικήσουν τη θέση τους σε μια σύγχρονη ιστορική αφήγηση της Τουρκίας ως πατρίδας ισότιμων πολιτών.

Στην αρχή της ανόδου του AKP στην εξουσία, υπήρξε μια περίοδος μερικών μηνών κατά τους οποίους εκτονώθηκε το κλίμα, αλλά η καταπίεση κοινωνικών ρευμάτων, όπως της κίνησης του πάρκου Γκεζί, δεν άφησε μεγάλο περιθώριο για ελεύθερη έκφραση, έρευνα και δημοσίευση. Η αυτολογοκρισία επέστρεψε στις συνήθειες της γείτονος χώρας, ιδιαίτερα μετά την καταστολή του πραξικοπήματος του 2016, η οποία υπήρξε αφορμή για ανελέητο και αυθαίρετο έλεγχο της κοινωνίας, της δικαιοσύνης, των πολιτικών διαδικασιών και του πανεπιστημιακού συστήματος.

Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στη Γερμανία.Σε γλωσσικό επίπεδο, οι γλώσσες των Εβραίων της Ευρώπης —τα γίντις στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη και τα ισπανοεβραϊκά των Βαλκανίων και της δυτικής Τουρκίας— δεν προστατεύτηκαν από τους επιζήσαντες ή από τις χώρες στις οποίες επέστρεψαν, ούτε και από το Ισραήλ. Αντιθέτως, οι Αρμένιοι στα Βαλκάνια και στην Εγγύς Ανατολή προσπάθησαν να διατηρήσουν την παράδοση των δυτικών αρμενικών, με διάφορα ποσοστά επιτυχίας, όπως μας εξήγησε η καθηγήτρια Αναΐτ Ντοναμπεντιάν. Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η Αρμενία, είτε στο σοβιετικό πλαίσιο είτε μετά την ανεξαρτησία της, έδρασε υπέρ της δυτικής εκδοχής της αρμενικής γλώσσας. Όπως και στο Ισραήλ, η κρατική αφήγηση παρουσιάζει τη ζωή στη διασπορά ως ελαττωμένη και μη πραγματική. Εννοείται ότι η σκοπιά μας με την Οντέτ Βαρόν-Βασάρ είναι αντίθετη· αντιλαμβανόμαστε τη διασπορά ως ένα ομαλό φαινόμενο και ως γόνιμο χώρο συνάντησης και δημιουργίας.

Έχετε ασχοληθεί εκτενώς με τα θέματα της Γενοκτονίας και γενικότερα των διωγμών στη Μικρά Ασία. Η συμβολή σας με βιβλία και δημοσιεύσεις είναι ουσιαστική. Λαμβάνοντας υπόψιν τη μακρά παρουσία Αρμενίων στην Ελλάδα και τη στενή σχέση των δύο λαών, θεωρείτε πως η σύγχρονη ελληνική ιστοριογραφία και ακαδημαϊκή έρευνα είναι επαρκής;

Το ακαδημαϊκό πλαίσιο εδώ είναι στενό. Αποτελώ εξαίρεση στο ελληνικό τοπίο. Πόσοι ξένοι διδάσκοντες υπάρχουν στο ελληνικό σύστημα που δεν διδάσκουν στη μητρική τους γλώσσα; Ελάχιστοι είμαστε. Ούτε δέκα. Η θεσμική μου θέση είναι εύθραυστη. Ο ελληνικός εθνοκεντρισμός δεν διευκολύνει τη δράση μου, ούτε το διεθνές κλίμα, με όλο και περισσότερα επεισόδια μίσους και χυδαίου εθνικισμού. Σχεδόν κανείς ξένος δεν προσφέρει αρκετά σε ελληνικό πανεπιστήμιο ή σε αρμενικό κοινοτικό πλαίσιο. Το γεγονός ότι εκλέχθηκα αρχικά το 2014 ήταν μεγάλη τύχη. Εννοείται ότι δεν είχα κοινωνικό δίκτυο να με προστατεύει. Είναι σπάνια περίπτωση. Πέρα από τον φόβο για τη συνέχεια της διδασκαλίας και των ερευνών μου, υπάρχει και ευγνωμοσύνη στην καρδιά μου για τα οκτώ χρόνια που ήδη πέρασαν.

Το γνωστικό μου αντικείμενο είναι η ιστορία των ελληνορθόδοξων πληθυσμών και των Αρμενίων στην οθωμανική επικράτεια. Πρόκειται για φανταστικό θέμα. Δίνει την ευκαιρία να ξεπεραστούν τεχνητά όρια, κάτι που κάνω ευχάριστα, αφού δεν ανήκω ούτε στη μία πλευρά ούτε στην άλλη.

Μπορώ να δηλώσω ότι παρατηρώ ενδιαφέρον μεταξύ των φοιτητών μου για άγνωστες όψεις της οθωμανικής ιστορίας. Φοιτητές από την επαρχία δεν ξέρουν καν ότι υπάρχουν Έλληνες πολίτες αρμενικής καταγωγής· ότι η παρουσία τους εδώ εξηγείται προπαντός από την ποικιλομορφία του χριστιανικού πληθυσμού στη δυτική επικράτεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας και από την —ως έναν βαθμό— κοινή μοίρα των Ελληνορθόδοξων και των Αρμενίων τον Σεπτέμβριο του 1922· ότι οι Αρμένιοι πρόσφυγες δεν έλαβαν την ελληνική υπηκοότητα αλλά παρέμειναν με τα διαβατήρια Νάνσεν ως τα τέλη της δεκαετίας του ’60· ότι οι περισσότεροι δεν έμειναν εδώ αλλά έφυγαν για τόπους πιο δυτικούς, λόγω των οικονομικών και πολιτικών συνθηκών στην Ελλάδα μετά την ήττα του 1922, κατά τον Μεσοπόλεμο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο. Δεν είχαν ακούσει ποτέ για την επιχείρηση του δήθεν επαναπατρισμού που οργάνωσε η Σοβιετική Ένωση επί Στάλιν.

Από όσα μπορώ να παρατηρήσω, η νεοελληνική κοινωνία, στα αστικά κέντρα τουλάχιστον, συμπαθεί μάλλον επιπόλαια τους Αρμένιους. Η επιτυχία του θεατρικού έργου «Τα τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν», που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο μιας επιζήσασας[1], συνιστά ένδειξη ότι το θέμα είναι καλοδεχούμενο. Η σταδιοδρομία του Χάικ Γιαζιτζιάν στον χώρο του έντεχνου τραγουδιού είναι άλλη μία ένδειξη ότι η αρμενική διάσταση υπάρχει στον πολιτιμικό βίο της χώρας. Αλλά καταλαβαίνω επίσης ότι στην Ελλάδα της ατελείωτης κρίσης που ξεκίνησε το 2008 έχουν πολλά άλλα να σκεφτούν οι άνθρωποι. Σε πνευματικό επίπεδο, οι εκδόσεις «Στοχαστής» και «Ηρόδοτος» προσπαθούν να ενημερώσουν και να μορφώσουν το πεφωτισμένο ενδιαφερόμενο κοινό για αρμενικά ιστορικά και λογοτεχνικά θέματα. Πρόκειται για δραστηριότητες που δεν διαφημίζονται πολύ αλλά είναι σημαντικές για τη νεολαία που θέλει να πληροφορηθεί για τον ευρύτερο τόπο της.

[1] Τα τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν, Αθήνα, Πλέθρον, 2000,

Πρόσκληση για την υποβολή υποψηφιοτήτων στο πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ελληνογαλλικές Σπουδές στη Λογοτεχνία, τον Πολιτισμό και τη Μετάφραση»

Πρόσκληση για την υποβολή υποψηφιοτήτων στο πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ελληνογαλλικές Σπουδές στη Λογοτεχνία, τον Πολιτισμό και τη Μετάφραση»

Το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών προκηρύσσει, για το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο Ελληνογαλλικές Σπουδές στη Λογοτεχνία, τον Πολιτισμό και τη Μετάφραση (ΦΕΚ ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗΣ 2505/29-6-2018, τ. Β’) με τις εξής δύο (2) κατευθύνσεις: 1. – Λογοτεχνία και πολιτισμός 2. – Μετάφραση Στο εν λόγω Πρόγραμμα […]

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής των νέων φοιτητών για το ακαδ. έτος 2025-26, το αγγλόφωνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα The Athens MA in Ancient Philosophy εισέρχεται στο τρίτο έτος λειτουργίας του. Το Πρόγραμμα προωθεί τη μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας σε όλο το ιστορικό και θεματικό εύρος της. Είναι το μοναδικό Πρόγραμμα στην Ελλάδα (και ένα […]

Οι Βιβλιοθήκες του ΕΚΠΑ στα CIVIS Days – Rome 2025: Πρωταγωνιστές συμπερίληψης και καινοτομίας

Οι Βιβλιοθήκες του ΕΚΠΑ στα CIVIS Days – Rome 2025: Πρωταγωνιστές συμπερίληψης και καινοτομίας

Ενεργό συμμετοχή στην 20μελή ομάδα που εκπροσώπησε το ΕΚΠΑ στη φετινή εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Πανεπιστήμιου CIVIS με τίτλο: “CIVIS Days”, με επικεφαλής την Αντιπρύτανι Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας και επιστημονική υπεύθυνη του CIVIS στο Ε.Κ.Π.Α., Καθηγήτρια Λατινικής Φιλολογίας κα Σοφία Παπαϊωάννου, είχε και η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης (ΒΚΠ) του ΕΚΠΑ. Η φετινή εκδήλωση, […]

Εργαστήριο ελληνιστικής τέχνης στην Πάφο

Εργαστήριο ελληνιστικής τέχνης στην Πάφο

Στο πλαίσιο του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος του ΕΚΠΑ «Τέχνη και ταφικές πρακτικές στην Ανατολική Μεσόγειο (4ος-1ος αι. π.Χ.)», οι καθηγητές Δημήτρης Πλάντζος και Νικόλας Δημάκης πραγματοποίησαν στην Πάφο της Κύπρου δεκαήμερο εργαστήριο με τίτλο «Η κοινωνική αξία της ταφικής τέχνης». Το τριετές Πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Ίδρυμα Getty των ΗΠΑ, διευθύνεται […]

9ο Σεμινάριο Πολιτικής Φιλοσοφίας [11/07/2025]

9ο Σεμινάριο Πολιτικής Φιλοσοφίας [11/07/2025]

H επόμενη συνάντηση του Σεμιναρίου Πολιτικής Φιλοσοφίας θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 11 Ιουλίου στον 1ο όροφο του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του ΕΚΠΑ (Θεμιστοκλέους 6) με τις ακόλουθες δύο ομιλίες: 10.00-12.00 Άννα Μιλιώνη (Centre for Research in Ethics, Université de Montréal) «Citizenship beyond Sedentariness» 12.00-14.00 Γιάννης Δ. Ευρυγένης (Department of Government, Claremont McKenna College) «The Political Economy of Leviathan»

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Φιλοσοφία και Διοίκηση” έως 31 Αυγούστου 2025

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Φιλοσοφία και Διοίκηση” έως 31 Αυγούστου 2025

Η Συντονιστική Επιτροπή του Π.Μ.Σ. Φιλοσοφία και Διοίκηση του Ε.Κ.Π.Α. λαμβάνοντας υπόψη το αυξημένο ενδιαφέρον των υποψηφίων για την υποβολή αιτήσεων εγγραφής για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, αποφάσισε την παράταση της περιόδου υποβολής αιτήσεων έως και την Κυριακή 31 Αυγούστου 2025.            Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους ανεξαιρέτως τους πτυχιούχους (ανεξαρτήτως σχολής, κατεύθυνσης και ειδίκευσης), στον […]

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής φοιτητών για το 3ο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία: The Athens MA in Ancient Philosophy

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής των νέων φοιτητών για το ακαδ. έτος 2025-26, το αγγλόφωνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα The Athens MA in Ancient Philosophy εισέρχεται στο τρίτο έτος λειτουργίας του. Το Πρόγραμμα προωθεί τη μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας σε όλο το ιστορικό και θεματικό εύρος της. Είναι το μοναδικό Πρόγραμμα στην Ελλάδα (και ένα […]

Οι Βιβλιοθήκες του ΕΚΠΑ στα CIVIS Days – Rome 2025: Πρωταγωνιστές συμπερίληψης και καινοτομίας

Οι Βιβλιοθήκες του ΕΚΠΑ στα CIVIS Days – Rome 2025: Πρωταγωνιστές συμπερίληψης και καινοτομίας

Ενεργό συμμετοχή στην 20μελή ομάδα που εκπροσώπησε το ΕΚΠΑ στη φετινή εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Πανεπιστήμιου CIVIS με τίτλο: “CIVIS Days”, με επικεφαλής την Αντιπρύτανι Ακαδημαϊκών, Διεθνών Σχέσεων και Εξωστρέφειας και επιστημονική υπεύθυνη του CIVIS στο Ε.Κ.Π.Α., Καθηγήτρια Λατινικής Φιλολογίας κα Σοφία Παπαϊωάννου, είχε και η Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης (ΒΚΠ) του ΕΚΠΑ. Η φετινή εκδήλωση, […]

Εργαστήριο ελληνιστικής τέχνης στην Πάφο

Εργαστήριο ελληνιστικής τέχνης στην Πάφο

Στο πλαίσιο του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος του ΕΚΠΑ «Τέχνη και ταφικές πρακτικές στην Ανατολική Μεσόγειο (4ος-1ος αι. π.Χ.)», οι καθηγητές Δημήτρης Πλάντζος και Νικόλας Δημάκης πραγματοποίησαν στην Πάφο της Κύπρου δεκαήμερο εργαστήριο με τίτλο «Η κοινωνική αξία της ταφικής τέχνης». Το τριετές Πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Ίδρυμα Getty των ΗΠΑ, διευθύνεται […]

9ο Σεμινάριο Πολιτικής Φιλοσοφίας [11/07/2025]

9ο Σεμινάριο Πολιτικής Φιλοσοφίας [11/07/2025]

H επόμενη συνάντηση του Σεμιναρίου Πολιτικής Φιλοσοφίας θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 11 Ιουλίου στον 1ο όροφο του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του ΕΚΠΑ (Θεμιστοκλέους 6) με τις ακόλουθες δύο ομιλίες: 10.00-12.00 Άννα Μιλιώνη (Centre for Research in Ethics, Université de Montréal) «Citizenship beyond Sedentariness» 12.00-14.00 Γιάννης Δ. Ευρυγένης (Department of Government, Claremont McKenna College) «The Political Economy of Leviathan»

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Φιλοσοφία και Διοίκηση” έως 31 Αυγούστου 2025

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Φιλοσοφία και Διοίκηση” έως 31 Αυγούστου 2025

Η Συντονιστική Επιτροπή του Π.Μ.Σ. Φιλοσοφία και Διοίκηση του Ε.Κ.Π.Α. λαμβάνοντας υπόψη το αυξημένο ενδιαφέρον των υποψηφίων για την υποβολή αιτήσεων εγγραφής για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, αποφάσισε την παράταση της περιόδου υποβολής αιτήσεων έως και την Κυριακή 31 Αυγούστου 2025.            Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους ανεξαιρέτως τους πτυχιούχους (ανεξαρτήτως σχολής, κατεύθυνσης και ειδίκευσης), στον […]

Το Διδασκαλείο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του ΕΚΠΑ στη νέα εποχή

Το Διδασκαλείο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του ΕΚΠΑ στη νέα εποχή

Το ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ – ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΣ (ΔΝΕΓ-Π.Κ.) είναι γνωστό ως η μονάδα του ΕΚΠΑ που ασχολείται κατεξοχήν με τη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας. Πρόκειται για μια αυτόνομη μονάδα του Πανεπιστημίου, η οποία έχει μακρά και πλούσια παράδοση προσφοράς στον τομέα αυτόν. Διδάσκει τη νέα ελληνική γλώσσα σε αλλοδαπούς […]

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Σε παγκόσμιο επίπεδο η οργάνωση Child Eye Health εκτιμά, ότι τουλάχιστον 450 εκατομμύρια παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, που χρήζουν θεραπείας, ενώ 90 εκατομμύρια ζουν με κάποια μορφή απώλειας όρασης. Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Ένωση Τυφλών (https://www.euroblind.org/) εκτιμά, ότι 30 εκατομμύρια άτομα έχουν προβλήματα όρασης. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν την κλίμακα του προβλήματος και την ανάγκη για […]

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Την Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025 ολοκληρώθηκε με επιτυχία το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα UNI-T Academy (ένα από τα 11 προγράμματα που είχαν επιλεγεί για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την πρώτη πρόσκληση του Erasmus+ Teacher Academies) Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχε δυναμικά ως εταίρος το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με επιστημονική υπεύθυνη την κ. Χριστίνα […]

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Καλείται όλη η ακαδημαϊκή κοινότητα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (φοιτητές/τριες / προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί, Erasmus, μέλη Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π., Ε.ΤΕ.Π., Διοικητικό και Τεχνικό προσωπικό) να συμμετάσχουν στον νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5km, 2025 (5km UNIVERSITIES NIGHT RUN, 2025, πληροφορίες εδώ). Πληροφ. gymsports@uoa.gr Ο αγώνας θα διεξαχθεί το Σάββατο, 8 Νοεμβρίου 2025, στις 19:15, […]

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Mε επιτυχία ολοκληρώθηκε η σειρά διαλέξεων, με θέμα «Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημόσιο Δίκαιο – Δημόσιες Πολιτικές» της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (National & Kapodistrian University of Athens), υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή κ. Γεωργίου Δελλή. Οι διαλέξεις εντάσσονται στο πλαίσιο του μαθήματος «Το Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», με […]

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Παγκόσμια Υγεία – Ιατρική των Καταστροφών” έως 20 Ιουλίου

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Παγκόσμια Υγεία – Ιατρική των Καταστροφών” έως 20 Ιουλίου

📢 Nέος κύκλος αιτήσεων για το ακαδημαϊκού έτος 2025-2027! Αιτήσεις έως 30/06/2025 Διεκδίκησε μια ηγετική θέση στον χώρο της  διαχείρισης κρίσεων, της παγκόσμιας υγείας και της ανθρωπιστικής ιατρικής ! ✔️ Mε το κύρος της Ιατρικής Σχολής, ΕΚΠΑ ✔️ Δεκτοί  απόφοιτοι Ιατρικής, Νοσηλευτική, Φαρμακολογίας, Βιολογίας  ή Σχολών Φιλοσοφίας, Νομικής, Διοίκησης, Οικονομικών, Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πολυτεχνικών και άλλων […]

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Πρόγραμμα “MOVE AS YOU ARE” – Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος Erasmus+ στον τομέα του Αθλητισμού

Σε παγκόσμιο επίπεδο η οργάνωση Child Eye Health εκτιμά, ότι τουλάχιστον 450 εκατομμύρια παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, που χρήζουν θεραπείας, ενώ 90 εκατομμύρια ζουν με κάποια μορφή απώλειας όρασης. Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Ένωση Τυφλών (https://www.euroblind.org/) εκτιμά, ότι 30 εκατομμύρια άτομα έχουν προβλήματα όρασης. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν την κλίμακα του προβλήματος και την ανάγκη για […]

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Επιτυχής Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Προγράμματος UNI-T Academy – Τρία χρόνια καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των ευρωπαίων εκπαιδευτικών

Την Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025 ολοκληρώθηκε με επιτυχία το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα UNI-T Academy (ένα από τα 11 προγράμματα που είχαν επιλεγεί για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την πρώτη πρόσκληση του Erasmus+ Teacher Academies) Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχε δυναμικά ως εταίρος το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με επιστημονική υπεύθυνη την κ. Χριστίνα […]

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Το ΕΚΠΑ τρέχει! Πάρε μέρος στον Νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5χλμ. Δηλώσεις συμμετοχής σύντομα!

Καλείται όλη η ακαδημαϊκή κοινότητα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (φοιτητές/τριες / προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί, Erasmus, μέλη Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π., Ε.ΔΙ.Π., Ε.ΤΕ.Π., Διοικητικό και Τεχνικό προσωπικό) να συμμετάσχουν στον νυχτερινό Πανεπιστημιακό Αγώνα Δρόμου 5km, 2025 (5km UNIVERSITIES NIGHT RUN, 2025, πληροφορίες εδώ). Πληροφ. gymsports@uoa.gr Ο αγώνας θα διεξαχθεί το Σάββατο, 8 Νοεμβρίου 2025, στις 19:15, […]

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Ολοκλήρωση των διαλέξεων «Δίκαιο Ελεγκτικού Συνεδρίου»

Mε επιτυχία ολοκληρώθηκε η σειρά διαλέξεων, με θέμα «Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Δημόσιο Δίκαιο – Δημόσιες Πολιτικές» της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (National & Kapodistrian University of Athens), υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή κ. Γεωργίου Δελλή. Οι διαλέξεις εντάσσονται στο πλαίσιο του μαθήματος «Το Δίκαιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου», με […]

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Παγκόσμια Υγεία – Ιατρική των Καταστροφών” έως 20 Ιουλίου

Παράταση υποβολής αιτήσεων του ΠΜΣ “Παγκόσμια Υγεία – Ιατρική των Καταστροφών” έως 20 Ιουλίου

📢 Nέος κύκλος αιτήσεων για το ακαδημαϊκού έτος 2025-2027! Αιτήσεις έως 30/06/2025 Διεκδίκησε μια ηγετική θέση στον χώρο της  διαχείρισης κρίσεων, της παγκόσμιας υγείας και της ανθρωπιστικής ιατρικής ! ✔️ Mε το κύρος της Ιατρικής Σχολής, ΕΚΠΑ ✔️ Δεκτοί  απόφοιτοι Ιατρικής, Νοσηλευτική, Φαρμακολογίας, Βιολογίας  ή Σχολών Φιλοσοφίας, Νομικής, Διοίκησης, Οικονομικών, Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πολυτεχνικών και άλλων […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο