Του ΘΑΝΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ*
Το ανθρώπινο δυναμικό του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) υπήρξε πάντοτε και είναι η κρισιμότερη παράμετρος για τη λειτουργία, την εξέλιξη και την ανανέωσή του. Ηταν και είναι ο βασικός μοχλός ανάπτυξης του έργου και της προσφοράς του ως Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος. Η κοινότητα του ΕΚΠΑ αποτελείται από ταλαντούχους φοιτητές, καθηγητές, αρκετοί εκ των οποίων έχουν θητεύσει σε διεθνώς γνωστά πανεπιστήμια, ερευνητές και άλλο ειδικό επιστημονικό προσωπικό με πολλά προσόντα, με υψηλό δείκτη απήχησης και έργο με πολλές αναφορές, εργαστηριακό διδακτικό και τεχνικό προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης, ικανό διοικητικό και τεχνικό προσωπικό και, βεβαίως, πολλούς αποφοίτους διάσπαρτους σε όλο τον κόσμο. Το ΕΚΠΑ είναι ένας χώρος όπου ενθαρρύνεται ο συνδυασμός της βαθιάς επιστημονικής γνώσης με την καινοτομία και την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Είναι, λοιπόν, κρίσιμη η παράμετρος του ανθρώπινου δυναμικού και γι’ αυτό σε μια περίοδο κανονικότητας και εξορθολογισμού είναι απολύτως αναγκαία η διατήρηση αυτού του δυναμικού και ποσοτικά- έτσι ώστε να συνεχίσουν να εξυπηρετούνται οι ανάγκες και να επιτυγχάνονται οι σκοποί του Ιδρύματος. Τα τελευταία χρόνια οι αποχωρήσεις μελών ΔΕΠ διατάραξαν σημαντικά τον παράγοντα του ανθρώπινου δυναμικού, με συνακόλουθη πίεση και στο παραγόμενο έργο. Συγκεκριμένα: 136 μέλη ΔΕΠ αποχώρησαν το 2010, 115 το 2011, 114 το 2012, 98 το 2013, 109 το 2014, 89 το 2015, 94 το 2016, 90 το 2017, 83 το 2018, 77 το 2019, 77 το 2020, 69 το 2021 και φέτος έχουν αποχωρήσει 72 μέλη ΔΕΠ. Η μερική αναπλήρωσή τους δεν κάλυψε τα κενά που προέκυψαν. Παρόμοια είναι η εικόνα σχετικά με τις αποχωρήσεις και στις άλλες κατηγορίες προσωπικού του ΕΚΠΑ. Είναι επομένως απολύτως αναγκαίο να γνωρίζει το Ιδρυμα ότι πλέον το δυναμικό του, σε κάθε επίπεδο και βαθμίδα, θα μπορεί να ανανεώνεται τουλάχιστον με ρυθμό ίδιο με τις αποχωρήσεις και με βραχείες χρονικά διαδικασίες. Παράλληλα, η ανάπτυξη της έρευνας και η διεθνής διάκριση στον τομέα αυτό, συνιστά τον έναν από τους δύο βασικούς πυλώνες της αποστολής του ΕΚΠΑ, μαζί με την ποιοτική και σύγχρονη εκπαίδευση. Κατά την περίοδο 2015-2021 απασχολήθηκαν σε έργα – προγράμματα που διαχειρίζεται ο ΕΛΚΕ του ΕΚΠΑ, είτε δυνάμει σύμβασης μίσθωσης έργου είτε δυνάμει σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου, 38.491 φυσικά πρόσωπα και υπεγράφησαν 56.901 Ιδιωτικά Συμφωνητικά Απασχόλησης προσωπικού. Μόνο στο πλαίσιο των ερευνητικών έργων που εκτελούνται στο ΕΚΠΑ απασχολούνται ετησίως από 5.000-9.000 ερευνητές, οι οποίοι είναι νέοι επιστήμονες, όπως υποψήφιοι διδάκτορες, μεταδιδάκτορες, νέοι ερευνητές, τεχνικοί και επιστημονικό και άλλο προσωπικό για την υποστήριξη των έργων. Επομένως είναι σημαντική η συμβολή του ΕΚΠΑ στη μείωση της ανεργίας των νέων επιστημόνων και της διαρροής επιστημονικού δυναμικού προς το εξωτερικό. Επίσης, πρέπει να τονίσουμε τη συνεισφορά του ανθρώπινου δυναμικού των πανεπιστημιακών νοσοκομείων, καθώς και των κλινικών και των εργαστηρίων του ΕΚΠΑ, που είναι εγκατεστημένα σε πολλά νοσοκομεία, στην καθημερινή λειτουργία του ΕΣΥ, καλύπτοντας ένα ποσοστό άνω του 40% του συνολικού ιατρικού έργου που προσφέρεται στην Αττική. Η συνεισφορά αυτή φάνηκε ιδιαίτερα και κατά την περίοδο της πανδημίας. Τα ερευνητικά έργα που υλοποιούνται στο ΕΚΠΑ είναι καινοτόμα, προάγουν την επιστημονική αριστεία και συμβάλλουν καθοριστικά στην εξωστρέφεια του Ιδρύματος, καθώς στη μεγάλη τους πλειονότητα αποτελούν διεθνείς συνεργασίες. Ειδικότερα, κατά το χρονικό διάστημα 2010-2017 εκτελέστηκαν 478 έργα – προγράμματα χρηματοδοτούμενα από τα εκάστοτε προγράμματα πλαίσιο (FP7, Horizon 2020 κ.λπ.), από εξειδικευμένα προγράμματα και κοινοτικές πρωτοβουλίες (πχ. Public Health Programme, Fundamental Justice Programme), από tenders ευρωπαϊκών φορέων και από διεθνείς φορείς. Το Ιδρυμά μας υλοποίησε το 2018 215 έργα – προγράμματα και το 2019 217 έργα – προγράμματα. Αξίζει, επίσης, κανείς να αναφερθεί ιδιαιτέρως στο πλήθος των ακαδημαϊκών υποτρόφων που απασχολήθηκαν στο Ιδρυμά μας κατά το διάστημα 2017-2019 οι οποίοι ανέρχονται συνολικά σε 637, εκ των οποίων 589 απασχολήθηκαν μέσω των συγχρηματοδοτούμενων έργων από την Ε.Ε. (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και εθνικούς πόρους). Με βάση όλα τα παραπάνω, καθίσταται σαφές ότι η διατήρηση και η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού του ΕΚΠΑ, όπως και όλων των πανεπιστημίων της χώρας, πρέπει να είναι απόλυτη προτεραιότητα για την Πολιτεία.
* Ο κ. Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής της Ιατρικής Σχολής και πρύτανης του ΕΚΠΑ.
Βλ. επίσης: https://www.kathimerini.gr/opinion/561948964/to-anthropino-dynamiko-toy-ekpa/
