Νέα & Ανακοινώσεις

Το δημόσιο πανεπιστήμιο βρίσκεται στο επίκεντρο της παραγωγής νέας γνώσης – Συνέντευξη του Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Καθηγητή κ. Δημόπουλου στο περιοδικό «Καινοτομία, Έρευνα & Ψηφιακή Οικονομία» του ΕΚΤ

Το δημόσιο πανεπιστήμιο βρίσκεται στο επίκεντρο της παραγωγής νέας γνώσης – Συνέντευξη του Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Καθηγητή κ. Δημόπουλου στο περιοδικό «Καινοτομία, Έρευνα & Ψηφιακή Οικονομία» του ΕΚΤ

Συνέντευξη του Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Καθηγητή κ. Μελέτιου Αθανάσιου Δημόπουλου στον Παναγιώτη Φραντζή και τον Μαργαρίτη Προέδρου (βλ. επίσης: https://www.ekt.gr/el/magazines/interviews/26941)

Από το ξέσπασμα της πανδημίας το ΕΚΠΑ βρέθηκε στην πρώτη γραμμή με τα εργαστήριά του και με το επιστημονικό έργο που παράγει. Αν επιχειρούσαμε έναν πρώτο απολογισμό, ποιες ήταν οι πιο σημαντικές αποφάσεις ή πρωτοβουλίες που αναλάβατε την προηγούμενη περίοδο;
Η χώρα μας από τον Μάρτιο του 2020 βρίσκεται σε μια κρίσιμη και δύσκολη περίοδο. Από την αρχή της πανδημίας COVID19, όταν κληθήκαμε ως χώρα να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις της, που τις βλέπαμε να έρχονται από γειτονικά μας κράτη, το ΕΚΠΑ ήταν από τους θεσμούς που βρέθηκαν περισσότερο έτοιμοι για αυτή τη μάχη.
Η συνεισφορά του ΕΚΠΑ στην εθνική αυτή προσπάθεια ήταν και παραμένει διαρκής και σημαντική.
Το Ίδρυμά μας προσέφερε και συνεχίζει να προσφέρει συγκεκριμένες και εξειδικευμένες δράσεις σε όλα τα επίπεδα αντιμετώπισης της πανδημίας COVID19, προασπίζοντας ταυτοχρόνως την υγεία όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Όλη αυτή την περίοδο βασικό μέλημά μας είναι να συνεχίσει το Πανεπιστήμιο αδιαλείπτως το έργο του ως προς την άρτια μετάδοση της γνώσης, την πρωτοποριακή έρευνα, και σε θέματα COVID19, για την παραγωγή νέας γνώσης και, παράλληλα, την προσφορά υπηρεσιών υψηλής ποιότητας υγείας προς την Πολιτεία και την Κοινωνία. Έργο σε συνθήκες που συχνά ήταν πρωτόγνωρα δύσκολες, ειδικότερα στις Κλινικές COVID19 και τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας του ΕΚΠΑ, που κάλυψαν και καλύπτουν σημαντικό μέρος του ιατρικού έργου του Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Παράλληλα, τα Εργαστήρια του ΕΚΠΑ, εξοπλισμένα με υψηλής τεχνολογίας αναλυτές, καλύπτουν πολύ μεγάλο μέρος των κλινικών και εργαστηριακών αναγκών του Λεκανοπεδίου Αττικής, έχοντας αναλύσει εκατοντάδες χιλιάδες δείγματα μέχρι σήμερα.

Σημαντική υπήρξε η συμβολή του ΕΚΠΑ στο πεδίο της πληροφόρησης, με έκδοση συνοπτικών και εύληπτων ανακοινώσεων σε καθημερινή βάση. Πώς οργανώθηκε αυτή η προσπάθεια και ποια απήχηση είχε;
Επιχειρήσαμε το έργο που ήδη διεξαγόταν μέσα στις Κλινικές και τα Εργαστήρια, μέσω διεθνών συνεργασιών που ήδη έχουμε, να το εκλαϊκεύσουμε και να το επικοινωνήσουμε, καθώς βρισκόμασταν μπροστά στην παραγωγή νέας γνώσης, σχετικά με τον νέο ιό.
Λόγω της κρισιμότητας της πανδημίας ήταν αναγκαίο να ενημερωθούν και οι πολίτες για πολλά σχετικά ζητήματα.
Αναλάβαμε έτσι μια πρωτοβουλία, ένα είδος παρατηρητηρίου των σημαντικότερων ανακοινώσεων και δημοσιεύσεων, σε μια προσπάθεια αποσαφήνισης ενός θολού τοπίου και σε μια προσπάθεια πρόληψης πλαστών ειδήσεων για διάφορα θέματα της πανδημίας, όπως το lockdown, τις μάσκες, το εμβόλιο.
Η προσπάθεια αυτή είχε μεγάλη ανταπόκριση από την κοινωνία, καθώς και από τα ΜΜΕ και τους λειτουργούς τους. Αυτός είναι ακόμα ένας λόγος που επισπεύσαμε τη δημιουργία του νέου κόμβου επικοινωνίας του έργου του ΕΚΠΑ hub.uoa.gr.

Επιστήμη και πολιτική ήρθαν πολύ κοντά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, Στο τρίγωνο Επιστήμης – Πολιτείας – Κοινωνίας, ποιον πρέπει να πείσει η Επιστήμη, την Πολιτεία ή την Κοινωνία; θα θέλαμε ένα σχόλιό σας για αυτή τη σχέση.
Η Επιστήμη δεν πολιτεύεται. Η Επιστήμη και οι λειτουργοί της έχουν τη διακριτή και σημαντική αποστολή τους στην παραγωγή και τη διάδοση της γνώσης, στην έρευνα, στην ενημέρωση και την παροχή επιστημονικών συμβουλών. Από εκεί και μετά οι πολιτικοί και όσοι κατέχουν θέσεις ευθύνης αναλαμβάνουν την πολιτική ευθύνη για τις αποφάσεις τους. Πάντα το πανεπιστήμιο ήταν σε μια αμφίδρομη σχέση με την Κοινωνία και την Πολιτεία. Η προσπάθεια που καταβάλουμε είναι να παρέχουμε, στον βαθμό που μπορούμε, τεκμηριωμένη επιστημονικά άποψη.
Η Επιστήμη δεν υπάρχει στο κενό. Λειτουργούμε μέσα σε συντεταγμένες της Πολιτείας προς όφελος πάντα της Κοινωνίας. Επομένως απευθυνόμαστε σε όλους, Πολιτεία και Κοινωνία, όταν υπάρχει επιστημονικό ζήτημα και ανάγκη για εξειδικευμένη γνώση. Το δημόσιο πανεπιστήμιο βρίσκεται στο επίκεντρο της παραγωγής νέας γνώσης.

Με το σύνθημα «Είμαστε μαζί» το ΕΚΠΑ έφτιαξε βίντεο για τον εμβολιασμό. Σήμερα η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα μας βρίσκεται λίγο πάνω από το 60%. Ποιοι παράγοντες κατά τη γνώμη σας οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα;
Το μήνυμά μας είναι σαφές: Βγαίνουμε έξω σήμερα, ερχόμαστε πιο κοντά με ασφάλεια και αφήνουμε τον κορονοϊό στο χθες. Εμβολιαζόμαστε όλοι και όλες τώρα. Είναι στο «χέρι» μας! Θέλουμε να ξαναβρεθούμε στο Πανεπιστήμιο δια ζώσης, σε γεμάτα αμφιθέατρα, σε πρακτικές, σε ασκήσεις, σε Εργαστηριακά και Κλινικά μαθήματα, καθώς και σε φοιτητικές εκδηλώσεις. Με ασφάλεια, όμως, και χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο τον εαυτό μας, τους συμφοιτητές μας, τα μέλη της Πανεπιστημιακής Κοινότητας και ιδιαιτέρως τις ευπαθείς ομάδες.
Πρέπει να σας πω ότι στα περισσότερα πανεπιστήμια της χώρας, και σίγουρα στο ΕΚΠΑ, είναι λιγότερο από 20% το ποσοστό των φοιτητών που δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν έχουν νοσήσει. Στο δικό μας Πανεπιστήμιο, η εμβολιαστική κάλυψη στο οργανικό προσωπικό έχει φτάσει στο 90%.
Ωστόσο, η ανάγκη για μια πιο χαλαρή ζωή, μετά τους περιορισμούς του χειμώνα και της άνοιξης, μαζί με τη θερινή ραστώνη και το καλό κλίμα της χώρας, οδήγησε αρκετούς να μην δώσουν έμφαση στην ανάγκη εμβολιασμού τους και να υποτιμήσουν τον κίνδυνο βαριάς νόσησης, όντας ανεμβολίαστοι. Παράλληλα, η πρόσβαση σε αμφιλεγόμενες «πληροφορίες» οδήγησε ορισμένους συμπολίτες μας σε λανθασμένες εκτιμήσεις για την ασφάλεια των εμβολίων και για τους κινδύνους από τον μη εμβολιασμό. Γι’ αυτό και δυστυχώς σήμερα μιλάμε πλέον για μια πανδημία με σοβαρές επιπτώσεις κυρίως σε άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί.

Μπορούμε να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στην επικοινωνία και να μειώσουμε τον χώρο της παραπληροφόρησης;
Τα fake news και την παραπληροφόρηση είναι πολύ δύσκολο να τα αντιμετωπίσει κανείς. Ωστόσο, μελέτες που έχουν γίνει στο εξωτερικό μάς δείχνουν ότι δεν είναι η ελλιπής πληροφόρηση, αλλά η αμφισβήτηση και η δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς, που καθορίζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων οι οποίοι είναι αρνητικοί ή επιφυλακτικοί απέναντι στον εμβολιασμό. Σίγουρα χρειάζεται η πληροφόρηση να είναι όσο γίνεται πιο αντικειμενική, πιο νηφάλια, λιγότερο καταγγελτική, να μην κουνάμε το δάχτυλο.

Βρίσκουμε πλέον το ΕΚΠΑ πολύ ψηλά στην παγκόσμια κατάταξη του Center for World University Rankings. Είναι το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο που καταγράφεται στα 200 καλύτερα ΑΕΙ του κόσμου. Ποια στρατηγική αποδεδειγμένα οδηγεί το δημόσιο πανεπιστήμιο σε αυτό το αποτέλεσμα;
Η συνεχής άνοδος στις κατατάξεις, με αποκορύφωμα το γεγονός ότι το ΕΚΠΑ είναι το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο που μπήκε στα κορυφαία 200 Πανεπιστήμια παγκοσμίως στην κατάταξη της Webometrics, βασίστηκε στη συγκρότηση από τις Πρυτανικές Αρχές μιας συγκεκριμένης και πολυεπίπεδης στρατηγικής, που ξεκίνησε να υλοποιείται από τα τέλη του 2015 και συνεχώς εξελίσσεται, αναπτύσσεται και προσαρμόζεται στα παγκόσμια δεδομένα.
Το πρώτο και σημαντικό βήμα ήταν η δημιουργία μιας ομάδας εργασίας με εξειδικευμένα στελέχη του Ιδρύματος, που στόχο είχε να αναλύσει τις απαιτήσεις και τα κριτήρια των κατατάξεων, και να προδιαγράψει μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες, το πώς μπορεί να ανταποκριθεί το Ίδρυμα σε αυτές. Επόμενο βήμα ήταν η άμεση επικοινωνία και συνεργασία με τις παγκόσμιες κατατάξεις. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ιδρύματος ξεκίνησαν να παρέχουν απευθείας στις κατατάξεις, στοιχεία που αυτές χρειάζονται και αφορούν είτε απογραφικά δεδομένα (αριθμό φοιτητών), είτε στοιχεία που αναφέρονται στην έρευνα και τη χρηματοδότηση. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται ότι οι διεθνείς κατατάξεις βασίζονται σε ακριβή στοιχεία που αποτυπώνουν την πραγματική εικόνα του Ιδρύματος και όχι σε εκτιμήσεις. Εξίσου σημαντική στο πλαίσιο της συγκεκριμένης στρατηγικής ήταν και είναι η ανάδειξη και η προώθηση του ερευνητικού έργου του Ιδρύματος. Επιδιώκεται η δημιουργία και ενημέρωση ερευνητικών προφίλ σε όλες τις δημοφιλείς βάσεις δεδομένων (Google Scholar, Web of Science), οι οποίες αποτελούν εργαλεία και προμηθεύουν στοιχεία για την έρευνα του ΕΚΠΑ στις παγκόσμιες κατατάξεις. Η αύξηση του αριθμού των προφίλ των ΔΕΠ και ερευνητών του ΕΚΠΑ στις βιβλιομετρικές βάσεις Google Scholar & Web of Science συμβάλλει σημαντικά αφενός στην αναγνωρισιμότητα του ερευνητικού έργου του Ιδρύματος και αφετέρου στη βελτίωση της θέσης του στις παγκόσμιες κατατάξεις.
Θα πρέπει όμως να γίνει ξεκάθαρο ότι η διαχρονική άνοδος του Ιδρύματος δεν βασίζεται μόνο στην καλύτερη και πιο συστηματική «τεχνική» διαχείριση του θέματος των κατατάξεων. Η βάση της βελτίωσης της εικόνας στηρίζεται στο έργο που παράγεται και στις νέες καινοτόμες και εξωστρεφείς δράσεις που συνεχώς αναπτύσσονται. Μεταξύ αυτών η υλοποίηση στη χώρα μας του πρώτου ξενόγλωσσου προπτυχιακού προγράμματος σπουδών με τη συμμετοχή ξένων φοιτητών που ήρθαν να σπουδάσουν εδώ, η συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πανεπιστημίων CIVIS και η δημιουργία Κέντρων Αριστείας για την προαγωγή και ανάπτυξη της εξωστρεφούς και επιδραστικής έρευνας.

Με ποιους δείκτες μπορούμε να μετρήσουμε και να κατανοήσουμε την απόδοση ενός πανεπιστημίου στο πλαίσιο του συστήματος καινοτομίας;
Σαφέστατα η απόδοση ενός Πανεπιστημίου στο πλαίσιο ενός συστήματος καινοτομίας δεν μπορεί και δεν είναι δίκαιο να κριθεί με βάση τα γνωστά μέτρα και δείκτες. Για παράδειγμα, ο αριθμός των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, οι γνωστές πατέντες, είναι ένας δείκτης που χρησιμοποιείται ευρύτατα στην αποτίμηση συστημάτων καινοτομίας, αλλά δεν αποκαλύπτει όλη την αλήθεια για τη σημαντική συμμετοχή και συνεισφορά των Πανεπιστημίων μας
στην έρευνα.
Η μέτρηση και απόδοση ενός Πανεπιστημίου στην παραγωγή καινοτομίας θα πρέπει πρωτίστως να βασίζεται στο εάν ακολουθεί και εφαρμόζει διαδικασίες εντοπισμού ερευνητικών αποτελεσμάτων εφαρμοσμένης έρευνας, τα οποία θα μπορέσουν να οδηγήσουν σε καινοτομίες δηλαδή σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες με εμπορική προοπτική. Επίσης, θα πρέπει να κριθεί από το εάν δύναται να υποστηρίξει εσωτερικά μέσω δικών του δυνάμεων και δομών διαδικασίες κατοχύρωσης της προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας (Intellectual Property Μanagement), με όφελος τόσο για τον ερευνητή όσο και για το Ίδρυμα. Επιπροσθέτως, η οργάνωση και εφαρμογή διαδικασιών αναζήτησης αποδεκτών της έρευνας (εταιρείες), η υποστήριξη των ερευνητών για την καλύτερη δυνατή εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων, και η υποστήριξη στην ίδρυση και ανάπτυξη τεχνοβλαστών (spin off) από μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, οδηγούν σε ευδιάκριτα αποτελέσματα για την απόδοση ενός Πανεπιστημίου σε θέματα καινοτομίας.
Επί παραδείγματι, το ΕΚΠΑ αξιοποιεί τη διεθνούς επιπέδου έρευνα που διεξάγει, την καινοτομία των δραστηριοτήτων των εργαστηρίων του, τις αυτοτελείς διεπιστημονικές ερευνητικές δομές, και ήδη συνεργάζεται με βασικούς περιφερειακούς, εθνικούς και διεθνείς εταίρους, προωθώντας τη διασύνδεση των καινοτόμων και δημιουργικών ακαδημαϊκών μονάδων του με τη βιομηχανία, την οικονομία και τον πολιτισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι την τελευταία τριετία, η μέση ετήσια χρηματοδότηση για τα έργα έρευνας και ανάπτυξης των Καθηγητών του ΕΚΠΑ υπερβαίνει τα 60 εκατ. ευρώ. Σήμερα, ο ΕΛΚΕ του ΕΚΠΑ διαχειρίζεται 3.500 περίπου ενεργά έργα. Στο πλαίσιο των ερευνητικών έργων που υλοποιούνται στο ΕΚΠΑ μέσω του ΕΛΚΕ, απασχολούνται ετησίως 5.000 έως 8.000 ερευνητές, οι οποίοι εκτός από τους Καθηγητές, υπηρετούντες Λέκτορες και το λοιπό μόνιμο προσωπικό του Ιδρύματος, είναι νέοι επιστήμονες, όπως υποψήφιοι διδάκτορες, μεταδιδάκτορες, νέοι ερευνητές, επιστημονικό, τεχνικό και άλλο προσωπικό. Τα αντίστοιχα κονδύλια για έργα έρευνας και ανάπτυξης συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανάπτυξη της έρευνας και στην ενίσχυση της φυσιογνωμίας του Ιδρύματος, στη μείωση της ανεργίας των νέων επιστημόνων και στην ανάσχεση της διαρροής επιστημονικού δυναμικού προς το εξωτερικό.

Γνωρίζουμε ότι οι απόφοιτοι των ελληνικών ΑΕΙ διακρίνονται διεθνώς. Σε ποιο βαθμό το σύστημα καινοτομίας της χώρας τους αξιοποιεί ή γιατί δυσκολεύεται να τους αξιοποιήσει;
Τα Πανεπιστήμια οφείλουν να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Με αυτή τη λογική πρέπει να μπορούν να υποστηρίξουν με νέα γνώση και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό τη χώρα. Για παράδειγμα το ΕΚΠΑ συμμετέχοντας στην Εμβληματική Δράση SARSCoV2GR έχει πραγματοποιήσει την ανάπτυξη και εφαρμογή εγχώριων μοριακών και ανοσολογικών διαγνωστικών μεθόδων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του ιού SARSCoV2. Ειδικότερα έχουν υλοποιηθεί τα εξής: ανάπτυξη εγχώριων μοριακών μεθόδων ανίχνευσης του ιού, ανάπτυξη εγχώριων ανοσολογικών μεθόδων ανίχνευσης αντισωμάτων έναντι του ιού, παραγωγή μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι του ιού.
Για όλα αυτά, το επόμενο βήμα δεν ανήκει στον χώρο μας αλλά στην Πολιτεία και στον χώρο των Επιχειρήσεων, ώστε να εκμεταλλευθούν τα πλεονεκτήματα που παράγονται μέσω της γνώσης και της έρευνας. Ένα άλλο επιτυχημένο παράδειγμα είναι ο χώρος της παραγωγής φαρμάκων, όπου αξιοποιείται πλήρως η νέα γνώση προς όφελος της χώρας μας, με πολλά καινοτόμα χαρακτηριστικά.
Δυστυχώς όμως ακόμα και σήμερα, το σημαντικότερο ποσοστό νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων αλλά και νέων θέσεων εργασίας στην ελληνική οικονομία αφορούν τη λεγόμενη «επιχειρηματικότητα ανάγκης». Με άλλα λόγια, έχουμε ένα σημαντικό ποσοστό αποφοίτων που στρέφονται στην επιχειρηματική δραστηριότητα λόγω έλλειψης άλλων δυνατοτήτων ικανοποιητικής απασχόλησης και συνήθως απασχολούνται σε κλάδους υπηρεσιών και εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, που δεν αξιοποιούνται καινοτόμες νέες ιδέες και εφαρμογές και υπάρχει μεγάλος βαθμός τυποποίησης. Παράλληλα υπάρχει μεγάλη δυσκολία και γραφειοκρατία στη χρηματοδότηση και υποστήριξη νέων startup επιχειρήσεων, οι οποίες αξιοποιούν καινοτόμες ιδέες για προϊόντα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας. Αυτό απογοητεύει αρκετούς νέους αποφοίτους, ειδικά κατόχους διδακτορικών διπλωμάτων με καινοτόμα ερευνητικά αποτελέσματα, οι οποίοι προκειμένου να μην ετεροαπασχολούνται, φεύγουν στο εξωτερικό, όπου βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και καλύτερες συνθήκες για την ανάπτυξη και εφαρμογή των καινοτόμων ιδεών και προτάσεων τους.
Η εκπαίδευση στα ελληνικά ΑΕΙ είναι επαρκής. Συνήθως οι απόφοιτοι των ελληνικών πανεπιστημίων δεν έχουν πρόβλημα να συνεχίσουν τις σπουδές τους και να βρουν δουλειά στο εξωτερικό. Εκτιμώ ότι είναι δύσκολο να γίνει ανάσχεση του brain drain και μετατροπή του σε brain gain, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, καθώς θα πρέπει να δοθούν πολλές νέες θέσεις στα πανεπιστήμια και να αυξηθούν οι απολαβές των επιστημόνων.

Ποιες είναι οι δράσεις που εκτιμάτε ότι πρέπει να αναληφθούν για την ενίσχυση της καινοτομίας και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στα ΑΕΙ;
Θεωρούμε ότι θα έπρεπε να αναληφθούν συγχρόνως δράσεις σχετικά με την ουσιαστική υποστήριξη της δημιουργίας μονάδων τεχνοβλαστών, παράλληλα με την κατοχύρωση εύκολα και γρήγορα όλων των σχετικών ζητημάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας, μέσα όμως σε ένα ευρύτερο οικονομικό πλαίσιο ανάπτυξης της καινοτομίας, περισσότερο digital oriented και φιλικό προς την επένδυση, με ταυτόχρονη άρση όλων των γραφειοκρατικών
αγκυλώσεων. Στην Αγγλία δεν υπάρχει η έννοια δημιουργώ μία θέση εργασίας και δημοσιεύεται σε ΦΕΚ. Γενικότερα, το δημόσιο πανεπιστήμιο χρειάζεται μεγαλύτερη ανεξαρτησία, ειδικά στην προκήρυξη θέσεων, επιτάχυνση των διαδικασιών, βελτίωση του νομικού πλαισίου για τις δωρεές, διασύνδεση με την υγιή επιχειρηματικότητα.
Όσο πιο εύρωστο είναι ένα πανεπιστήμιο, τόσο θα μπορεί να διαθέσει πόρους για την ενίσχυση των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Είναι υποχρέωση ενός πανεπιστημίου να ενισχύει αυτόν τον κλάδο επιστημών, δεδομένου ότι η δυνατότητα αυτών των γνωστικών αντικειμένων να έχουν ένα έργο το οποίο άμεσα να αποδίδει ή να συνδέεται με την παραγωγή είναι πολύ περιορισμένη. Πιστεύω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε στην υλοποίηση αυτών των αλλαγών σε ένα πλαίσιο ακαδημαϊκής ανεξαρτησίας και με βάση αρχές και διαδικασίες που να συνάδουν με τον δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου.

Διαβάστε ολόκληρο το νέο τεύχος του περιοδικού «Καινοτομία, Έρευνα & Ψηφιακή Οικονομία»:

Βλ. επίσης: «Το δημόσιο πανεπιστήμιο βρίσκεται στο επίκεντρο της παραγωγής νέας γνώσης» https://www.ekt.gr/el/magazines/interviews/26941

Εφημερίδα «Πανεπιστήμιο Αθηνών»: Διαβάστε το 5ο φύλλο, της Κυριακής 23/11

Εφημερίδα «Πανεπιστήμιο Αθηνών»: Διαβάστε το 5ο φύλλο, της Κυριακής 23/11

Την Κυριακή 23 Νοεμβρίου, το Πανεπιστήμιο Αθηνών κυκλοφόρησε με το «Βήμα της Κυριακής» το πέμπτο φύλλο της εφημερίδας του υπό τον τίτλο «Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εφημερίδα της Επιστήμης, της Εκπαίδευσης και του Πολιτισμού». Στο 5ο φύλλο, στο πρωτοσέλιδο, ως κεντρικό θέμα, φιλοξενήθηκε συνέντευξη του Κεντρικού Τραπεζίτη και Ομότιμου Καθηγητή του ΕΚΠΑ, Γιάννη Στουρνάρα με τίτλο «Ωριμάσαμε […]

Το ΕΚΠΑ στο Φεστιβάλ! Στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας!

Το ΕΚΠΑ στο Φεστιβάλ! Στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας!

Με τρεις φοιτητικές ταινίες στο διαγωνιστικό πρόγραμμα «Λυκαυγές» του Φεστιβάλ και τέσσερις ταινίες στο τμήμα «Νεανική δημιουργία», το τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ συμμετέχει στο φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας 2025. • Το εμπνευσμένο μελαγχολικό «Ευ-βια» για την αυτό-καταστροφικότητα του πολιτισμού μας των Ειρήνης Μάντζιου και Εύας Σκαρβελάκη • το εθνογραφικό «Αναμνήσεις μια ξεχασμένης […]

Πρόσκληση σε webinar με τίτλο «Πώς αλλάζει η εργασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;»

Πρόσκληση σε webinar με τίτλο «Πώς αλλάζει η εργασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;»

Την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025 και ώρα 19.00-20.30, θα πραγματοποιηθεί webinar από την κα Ροζαλία Αγγελάκη, Σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού του Γραφείου Διασύνδεσης ΕΚΠΑ, με θέμα «Πώς αλλάζει η εργασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;». Για την υποβολή αίτησης παρακολούθησης και την παροχή βεβαίωσης παρακολούθησης, παρακαλούνται όσοι επιθυμούν να μπουν στον παρακάτω σύνδεσμο προς συμπλήρωση των […]

Πρώτο Εργαστήριο Ποιοτικών Μεθόδων στην Κοινωνική Έρευνα

Πρώτο Εργαστήριο Ποιοτικών Μεθόδων στην Κοινωνική Έρευνα

Το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΙΚΕ-ΕΚΚΕ),  και το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών, διοργανώνουν τετραήμερο Εργαστήριο Ποιοτικών Μεθόδων στην Κοινωνική Έρευνα, το οποίο θα λάβει χώρα 15-18 Ιανουαρίου 2026 στο κεντρικό κτίριο της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Η […]

Εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ιστορικό Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα)

Εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ιστορικό Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα)

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και σε κλίμα κατάνυξης τελέστηκε φέτος ο εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ιστορικό Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα), ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Αθήνας και αναπόσπαστο τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία παρέστησαν ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής […]

Η εφημερίδα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ κυκλοφορεί την Κυριακή 23 Νοεμβρίου μαζί με «TO BHMΑ»

Η εφημερίδα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ κυκλοφορεί την Κυριακή 23 Νοεμβρίου μαζί με «TO BHMΑ»

Την Κυριακή 23 Νοεμβρίου, το Πανεπιστήμιο Αθηνών κυκλοφορεί με το «Βήμα της Κυριακής» το πέμπτο φύλλο της εφημερίδας του υπό τον τίτλο «Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εφημερίδα της Επιστήμης, της Εκπαίδευσης και του Πολιτισμού». Στο 5ο φύλλο, στο πρωτοσέλιδο, ως κεντρικό θέμα, φιλοξενείται συνέντευξη του Κεντρικού Τραπεζίτη και Ομότιμου Καθηγητή του ΕΚΠΑ, Γιάννη Στουρνάρα με τίτλο «Ωριμάσαμε […]

Το ΕΚΠΑ στο Φεστιβάλ! Στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας!

Το ΕΚΠΑ στο Φεστιβάλ! Στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας!

Με τρεις φοιτητικές ταινίες στο διαγωνιστικό πρόγραμμα «Λυκαυγές» του Φεστιβάλ και τέσσερις ταινίες στο τμήμα «Νεανική δημιουργία», το τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ συμμετέχει στο φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας 2025. • Το εμπνευσμένο μελαγχολικό «Ευ-βια» για την αυτό-καταστροφικότητα του πολιτισμού μας των Ειρήνης Μάντζιου και Εύας Σκαρβελάκη • το εθνογραφικό «Αναμνήσεις μια ξεχασμένης […]

Πρόσκληση σε webinar με τίτλο «Πώς αλλάζει η εργασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;»

Πρόσκληση σε webinar με τίτλο «Πώς αλλάζει η εργασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;»

Την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025 και ώρα 19.00-20.30, θα πραγματοποιηθεί webinar από την κα Ροζαλία Αγγελάκη, Σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού του Γραφείου Διασύνδεσης ΕΚΠΑ, με θέμα «Πώς αλλάζει η εργασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;». Για την υποβολή αίτησης παρακολούθησης και την παροχή βεβαίωσης παρακολούθησης, παρακαλούνται όσοι επιθυμούν να μπουν στον παρακάτω σύνδεσμο προς συμπλήρωση των […]

Πρώτο Εργαστήριο Ποιοτικών Μεθόδων στην Κοινωνική Έρευνα

Πρώτο Εργαστήριο Ποιοτικών Μεθόδων στην Κοινωνική Έρευνα

Το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΙΚΕ-ΕΚΚΕ),  και το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών, διοργανώνουν τετραήμερο Εργαστήριο Ποιοτικών Μεθόδων στην Κοινωνική Έρευνα, το οποίο θα λάβει χώρα 15-18 Ιανουαρίου 2026 στο κεντρικό κτίριο της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Η […]

Εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ιστορικό Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα)

Εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ιστορικό Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα)

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και σε κλίμα κατάνυξης τελέστηκε φέτος ο εορτασμός των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ιστορικό Πανεπιστημιακό Ιερό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα), ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Αθήνας και αναπόσπαστο τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία παρέστησαν ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής […]

Η εφημερίδα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ κυκλοφορεί την Κυριακή 23 Νοεμβρίου μαζί με «TO BHMΑ»

Η εφημερίδα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ κυκλοφορεί την Κυριακή 23 Νοεμβρίου μαζί με «TO BHMΑ»

Την Κυριακή 23 Νοεμβρίου, το Πανεπιστήμιο Αθηνών κυκλοφορεί με το «Βήμα της Κυριακής» το πέμπτο φύλλο της εφημερίδας του υπό τον τίτλο «Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εφημερίδα της Επιστήμης, της Εκπαίδευσης και του Πολιτισμού». Στο 5ο φύλλο, στο πρωτοσέλιδο, ως κεντρικό θέμα, φιλοξενείται συνέντευξη του Κεντρικού Τραπεζίτη και Ομότιμου Καθηγητή του ΕΚΠΑ, Γιάννη Στουρνάρα με τίτλο «Ωριμάσαμε […]

Το νέο Εκθετήριο Παλαιοντολογίας στα Βατερά Λέσβου είναι πλέον έτοιμο και λειτουργεί για το κοινό

Το νέο Εκθετήριο Παλαιοντολογίας στα Βατερά Λέσβου είναι πλέον έτοιμο και λειτουργεί για το κοινό

Τα Βατερά Λέσβου, είναι ένας τόπος με ιδιαίτερη επιστημονική αξία λόγω των εξαιρετικών παλαιοντολογικών του ευρημάτων. Τα πρόσφατα αποτελέσματα των ερευνών του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών προσφέρουν σημαντικά νέα δεδομένα για το παλαιοπεριβάλλον της περιοχής, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις μας σχετικά με τη βιοποικιλότητα που αναπτύχθηκε εκεί πριν από εκατομμύρια χρόνια. Σε συνέχεια […]

Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης: Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές

Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης: Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές

Του Στέλιου Παπαθανασόπουλου Καθηγητή στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Η 21η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί από την UNESCO ως η Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης. Παρά την αμφισβήτηση από το διαδίκτυο και τις ψηφιακές πλατφόρμες παραμένει το κοινό πεδίο αναφοράς, καθώς καλύπτει διάφορες πλευρές της κοινωνίας και διαθέτει τη μοναδική ικανότητα να […]

Συμμετοχή του Μουσείου Ορυκτολογίας – Πετρολογίας στην Διεθνή έκθεση Ορυκτών στο Μόναχο Γερμανίας

Συμμετοχή του Μουσείου Ορυκτολογίας – Πετρολογίας στην Διεθνή έκθεση Ορυκτών στο Μόναχο Γερμανίας

Με μεγάλη χαρά σας ανακοινώνουμε ότι το Μουσείο Ορυκτολογίας και Πετρολογίας του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ είχε την τιμή να συμμετέχει φέτος στην Διεθνή έκθεση Ορυκτών του Μονάχου (Mineralientage München 2025), που πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο, Γερμανίας το διάστημα 23-26 Οκτωβρίου 2025. Η συμμετοχή του Μουσείου έγινε μετά από ειδική πρόσκληση για εκπροσώπηση της […]

Διάκριση του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ανοσοβιολογίας και Μελετής Εμβολίων του ΕΚΠΑ στα Healthcare Business Awards 2025

Διάκριση του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ανοσοβιολογίας και Μελετής Εμβολίων του ΕΚΠΑ στα Healthcare Business Awards 2025

Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ανοσοβιολογίας και Μελέτης του ΕΚΠΑ, υπό τη διεύθυνση της Καθηγήτριας Παιδιατρικής και Λοιμωξιολογίας κ. Βασιλικής Σπούλου, απέσπασε το Χρυσό Βραβείο στα Healthcare Business Awards 2025 για την ανάπτυξη ενός καινοτόμου εμβολίου έναντι του πνευμονιοκόκκου. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική διάκριση, καθώς η ερευνητική ομάδα, σε συνεργασία με εταιρεία βιοτεχνολογίας, ανέπτυξε […]

Η γεωμαγνητική καταιγίδα G4 της 12ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του ap Prediction tool της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Η γεωμαγνητική καταιγίδα G4 της 12ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του ap Prediction tool της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Στα πλαίσια του 25ου ηλιακού κύκλου και πιο συγκεκριμένα στις 12 Νοεμβρίου 2025 καταγράφηκε μια ισχυρή (τάξης G4, NOAA Space Weather Scales) γεωμαγνητική καταιγίδα. Οι γεωμαγνητικές καταιγίδες, γενικά, είναι από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις του Διαστημικού Καιρού αφού, ανάλογα με την ένταση τους, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την λειτουργία και αξιοπιστία επίγειων και δορυφορικών τεχνολογικών συστημάτων αλλά […]

Το μοναδικό GLE77 της 11ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του GLE Alert ++ system της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Το μοναδικό GLE77 της 11ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του GLE Alert ++ system της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Την 11η Νοεμβρίου 2025 έλαβε χώρα ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον φαινόμενο του Διαστημικού Καιρού, μια επίγεια επαύξηση της έντασης της κοσμικής ακτινοβολίας (Ground Level Enhancement – GLE). Το γεγονός αυτό αριθμείται ως το 77ο (GLE77) σε μια ακολουθία παρόμοιων γεγονότων, η έναρξη της οποίας τοποθετείται το 1942. Το GLE77 εξελίχθηκε μέσα σε ιδιαίτερα διαταραγμένες ηλιακές (ηλιακή έκλαμψη τάξης X5.1), διαπλανητικές […]

Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης: Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές

Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης: Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές

Του Στέλιου Παπαθανασόπουλου Καθηγητή στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Η 21η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί από την UNESCO ως η Παγκόσμια Ημέρα Τηλεόρασης. Παρά την αμφισβήτηση από το διαδίκτυο και τις ψηφιακές πλατφόρμες παραμένει το κοινό πεδίο αναφοράς, καθώς καλύπτει διάφορες πλευρές της κοινωνίας και διαθέτει τη μοναδική ικανότητα να […]

Συμμετοχή του Μουσείου Ορυκτολογίας – Πετρολογίας στην Διεθνή έκθεση Ορυκτών στο Μόναχο Γερμανίας

Συμμετοχή του Μουσείου Ορυκτολογίας – Πετρολογίας στην Διεθνή έκθεση Ορυκτών στο Μόναχο Γερμανίας

Με μεγάλη χαρά σας ανακοινώνουμε ότι το Μουσείο Ορυκτολογίας και Πετρολογίας του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ είχε την τιμή να συμμετέχει φέτος στην Διεθνή έκθεση Ορυκτών του Μονάχου (Mineralientage München 2025), που πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο, Γερμανίας το διάστημα 23-26 Οκτωβρίου 2025. Η συμμετοχή του Μουσείου έγινε μετά από ειδική πρόσκληση για εκπροσώπηση της […]

Διάκριση του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ανοσοβιολογίας και Μελετής Εμβολίων του ΕΚΠΑ στα Healthcare Business Awards 2025

Διάκριση του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ανοσοβιολογίας και Μελετής Εμβολίων του ΕΚΠΑ στα Healthcare Business Awards 2025

Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ανοσοβιολογίας και Μελέτης του ΕΚΠΑ, υπό τη διεύθυνση της Καθηγήτριας Παιδιατρικής και Λοιμωξιολογίας κ. Βασιλικής Σπούλου, απέσπασε το Χρυσό Βραβείο στα Healthcare Business Awards 2025 για την ανάπτυξη ενός καινοτόμου εμβολίου έναντι του πνευμονιοκόκκου. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική διάκριση, καθώς η ερευνητική ομάδα, σε συνεργασία με εταιρεία βιοτεχνολογίας, ανέπτυξε […]

Η γεωμαγνητική καταιγίδα G4 της 12ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του ap Prediction tool της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Η γεωμαγνητική καταιγίδα G4 της 12ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του ap Prediction tool της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Στα πλαίσια του 25ου ηλιακού κύκλου και πιο συγκεκριμένα στις 12 Νοεμβρίου 2025 καταγράφηκε μια ισχυρή (τάξης G4, NOAA Space Weather Scales) γεωμαγνητική καταιγίδα. Οι γεωμαγνητικές καταιγίδες, γενικά, είναι από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις του Διαστημικού Καιρού αφού, ανάλογα με την ένταση τους, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την λειτουργία και αξιοπιστία επίγειων και δορυφορικών τεχνολογικών συστημάτων αλλά […]

Το μοναδικό GLE77 της 11ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του GLE Alert ++ system της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Το μοναδικό GLE77 της 11ης Νοεμβρίου 2025 και η απόκριση του GLE Alert ++ system της Ομάδας Κοσμικής Ακτινοβολίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ

Την 11η Νοεμβρίου 2025 έλαβε χώρα ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον φαινόμενο του Διαστημικού Καιρού, μια επίγεια επαύξηση της έντασης της κοσμικής ακτινοβολίας (Ground Level Enhancement – GLE). Το γεγονός αυτό αριθμείται ως το 77ο (GLE77) σε μια ακολουθία παρόμοιων γεγονότων, η έναρξη της οποίας τοποθετείται το 1942. Το GLE77 εξελίχθηκε μέσα σε ιδιαίτερα διαταραγμένες ηλιακές (ηλιακή έκλαμψη τάξης X5.1), διαπλανητικές […]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Ε.Κ.Π.Α. το οποίο εγκαινιάστηκε στις 3 Μαΐου του 1837, αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανακαινισμένο οθωμανικό κτήριο στη βορειοανατολική πλευρά της Ακρόπολης, το οποίο στις μέρες μας έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως Μουσείο του Πανεπιστημίου. Αρχικά ονομάστηκε «Οθωνικό Πανεπιστήμιο» από το όνομα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα και αποτελούνταν από 4 ακαδημαϊκά Τμήματα με 52 φοιτητές. Καθώς αποτελούσε το πρώτο Πανεπιστήμιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αλλά και της ευρύτερης βαλκανικής και μεσογειακής περιοχής, απέκτησε σημαντικό κοινωνικο-ιστορικό ρόλο, ο οποίος υπήρξε καθοριστικός για την παραγωγή συγκεκριμένης γνώσης και πολιτισμού μέσα στη χώρα.

Stay Connected

Ακολουθήστε το hub.uoa.gr στα Social Media

Newsletter

Γραφτείτε για να λαμβάνετε ενημερώσεις

closebutton
Μετάβαση στο περιεχόμενο